واکاوی« اقتصادسرآمد» از اهمیت وجود نیروی انسانی در صنعت پتروشیمی

نیروی انسانی سرمایه گران بهای صنعت پتروشیمی

گروه نفت – فاطمه کریمی - «نیروی انسانی» به طورکلی در همه حرفه ها و فن ها حائز اهمیت هستند و دانش مدیریت در مباحث «منابع انسانی» به طور علمی و دقیق به آن توجه کرده است. نقش نیروی انسانی درموفقیت سازمان ها، چنان بدیهی است که سخن گفتن در باره آن، توضیح واضحات است؛ زیرا نیروی انسانی کارآ و اثربخش چه در سطوح ستادی و چه در سطوح اجرایی، تعیین کننده موفقیت یا عدم موفقیت یک سازمان یا فعالیت هستند. 
در این رابطه باید دقت نظر داشت که هر صنعت، اقتصاد، فرهنگ، ورزش و... نیروی انسانی خاص خودش را می طلبد و هر کسی قادر نیست در همه ابعاد فعالیت کند. برخی فعالیت ها مانند فعالیت های فرهنگی، به نیرویی نیاز دارند که مشخصات و مختصات فرهنگی- هنری و ادبی داشته باشد که ویژگی خاصی است و از نظر روحی – روانی و حتا جسمانی، دارای قابلیت هایی است که به نوع فعالیت فرهنگی یا هنری، همسانی و همسازی دارد. برای مثال، توانایی تخیل و درک ظرافت ها و فهم احساس ها از ویژگی ها و قابلیت های لازم برای یک فعال هنری است. 
نیروی انسانی در بخش صنعت
در بخش صنعت، وضعیت کمی متفاوت است. به نظر می رسد که بخش صنعت تزویجی است جدایی ناپذیر از «مغز و دست» به نحوی که هم زمان «احساس لطیف با فعالیت جسمی» همراه می کند. این است که یک صنعت گر، در حالی که از روحیه ظریف برای طراحی های زیبا برخوردار است، باید به انجام کارهای سخت و سنگین بپردازد و مواد کار خود را از منابع سخت برداشت کرده و با کار فیزیکی که اغلب با سختی و حتا خطر همراه است، در آمیزد. نکته بسیار ظریفی است که مداقه در آن نشان می دهد که یک نیروی انسانی در بخش صنعت، با دیگر بخش ها تمایزهایی دارد. این نیرو، علاوه بر دارا بودن شرایط عمومی که همه حرفه ها و مشاغل با آن درگیر هستند، نیاز به روحیه و توان بالاتری دارد تا بتواند به معنای واقعی کلمه یک «صنعت گر بشود و مهم تر از آن یک صنعت گر باقی بماند.»
نیروی انسانی در صنعت پتروشیمی
برای آن که بحث نیروی انسانی در بخش صنعت را بهتر درک کنیم، از دو بخش فولاد و پتروشیمی مثال می آوریم. دو بخشی که در کشور ما بسیار شنیده شده اند، معروف و مهم هستند. 
نیروی انسانی در بخش پتروشیمی، از لباس مخصوص استفاده می کنند. کفش های مخصوص و کلاه های مخصوص. همین تغییر ظاهری به خوبی نشان می دهد که تفاوت بزرگی بین نیروی صنعتی با سایر حرفه ها مانند بازرگانی و فرهنگی وجود دارد. 
یک فرد فرهنگی، معمولا آزاد می پوشد و یک بازرگان معمولا رسمی. فرد فرهنگی بنا به اقتضای فنی که دارد، لباس خاصی می پوشد که قابل تصور است. مثلا لباس یک خواننده. لباس یک نقاش. لباس یک نویسنده و... در مورد حرفه بازرگانی نیز همواره یک بازرگان یا بازاریاب را با لباس های رسمی –معمولا کت و شلوار رسمی- تصور می کنیم. در همین تصورات، یک مهندس، یک صنعت گر و یک فعال حوزه صنعت را با کلاه و کفش و لباس کار مخصوص تصویر می کنیم. همین نماد ظاهری به خوبی تفاوت ها را نشان می دهد. 
این ظاهر، حکایت ازیک باطن دارد و آن این است: کار در بخش صنعت، سخت و خطرناک است. همواره امکان آسیب وجود دارد و این است که فقط در بخش صنعتی چنین شعاری معنا دارد: «اول ایمنی – بعد کار».
دلیل این است که کار در بخش صنعتی، با ابزارهای سنگین و زمخت امری عادی است. آتش هست، مواد مذاب، احتمال سقوط اجسام، و... و این نشان می دهد که در بخشی مانند فولاد یا پتروشیمی، صنعت گر از مهندس ارشد تا کارگر جزء، با یک کار سخت و سنگین سر و کار دارند و این نیاز به نیروی انسانی خاصی دارد که اهل خطر باشد و قدرت جسمی و روحی بالایی داشته باشد که «محیط سخت و کار سخت» را تحمل کند و از پس کارهای سنگین برآید. 
گاهی گفته می شود که در بخش صنعت، هستند بسیاری از مشاغل که در دایره سختی و خطر قرار نمی گیرند و مثلا از طراح و نقشه کش، یاد می کنند. این دیدگاه صحیح نیست؛ زیرا طراح و نقشه کش هم باید به سازه های خود سر بزنند و مشاهده عینی از طراحی و نقشه های خود داشته باشند. طراحی و نقشه کشی در صنعت در خلاء انجام نمی شود و نیروی موفق و مشاهده گر قوی می خواهد.
در عین حال، یک مهندس – که معنای سازندگی دارد- باید با احساسات شفاف و ظریفی همراه باشد تا تا از ابزار سخت و زمخت، سازه های شیک و دیدنی پدید آورد. این است که ترکیب روح لطیف با کار سخت در وجود یک صنعت گر، آن را از بسیار حرفه ها و مشاغل متمایز می سازد. 
پشتوانه سازی نیروی انسانی صنعتی
خصوصیت بارز و تماشایی و جالب شخصیت یک صنعت گر، به ما این تاکید را می رساند که «هر کس نمی تواند وارد کار صنعتی شود.» بنابراین، لازم است که نیروی خاص و ویژه بخش صنعت، شناسایی و مورد تربیت و آموزش قرار گیرد تا همواره نیروی انسانی در بخش صنعت، دارای پشتوانه باشد.
در صنعت فولاد و پتروشیمی به عنوان دو صنعت بارز، مدرن و پیچیده، بسیار منطقی و ضروری است که برنامه ای برای شناسایی استعدادها و پرورش استعدادها وجود داشته باشد تا در فرایند مشخص و معین و با برنامه ریزی دقیق و کاربردی، هم استعداد کشف شود و هم مورد پرورش قرار گیرد. 
در کشورهای پیشرفته، این امر به طور روتین انجام می شود. شرکت های بزرگ، نفراتی مجرب با قوه تشخیص استعداد مامور می شوند تا استعدادیابی کنند. در بخش بزرگی از این شرکت ها، با دانش آموزان و دانش جویان قبل از اتمام دوره آموزشی آن ها قرارداد همکاری می بندند و استعداد را در اختیار می گیرند. 
دو گروه صنعتی بزرگ ایران، فولاد مبارکه و پتروشیمی امام خمینی چنین برنامه هایی را اجرا کرده اند اما نیاز است که این برنامه ها به طور خیلی جدی تر مورد بررسی و اجرا قرار بگیرد. 
 نیروی انسانی  سرمایه گران بهای صنعت پتروشیمی
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه