نجمه ملک پور بهابادی - بنادر لنگه و کنگ، از بنادر تاریخی و با هویت کناره‌های سواحل خلیج فارس بوده و بافت و سیمای شاخص این بنادر به علل و شرایط شکل‌گیری و تغییراتشان را در طول تاریخ ایجاد کرده است.
بررسی وضعیت موجود
 براساس طرح جامع شهر کنگ تهیه شده در سال ۱۳۸۵، مساحت کن در محدوده شهر 1/650 هکتار است. بررسی وضعیت شهر از نظر کاربری های مختلف در وضع موجود نشان می‌دهد که مساحت کاربری های شهری در داخل محدوده 6/259 هکتار است. در بین کاربری های مختلف، شبکه معابر با در اختیار داشتن ۱۸/18 درصد از کل مساحت شهر و ۴۰ درصد از مساحت با کاربری شهری بیشترین سهم را دارا است که این امر ناشی از ویژگی های خاص اقلیمی این شهر می باشد. در شهر کنگ اغلب واحدهای مسکونی قدیمی شهر به منظور بهره مندی از نسیم دریا به گونه‌ای ساخته شده‌اند که از چهار طرف به فضای باز و شبکه معابر منتهی می‌شوند. پس از آن کاربری مسکونی با 5/38درصد از کاربری های شهری و 4/17درصد از کل مساحت شهر در رده دوم قرار دارد. 
بر اساس آمار میراث فرهنگی تعداد واحدهای مسکونی ثبت شده در بافت تاریخی حدود 2500 واحد است. جمعیت بندر در حال حاضر حدود ۱۶000نفر است که حدود یک سوم این جمعیت در بافت زندگی می کنند. اما متاسفانه آمار تفکیک شده ای از جمعیت ساکن در محدوده بافت تاریخی موجود نیست. در مطالعه طرح تفصیلی با تقسیم شهر به ۵ محله اصلی، جمعیت ساکن و تراکم جمعیتی هر یک از محلات محاسبه شده است. بخش هایی از  محله های 3 و 4 دربرگیرنده بافت تاریخی است. جمعیت محله سه کنگ در وضع موجود ۵۰۹9 نفر می باشد. تراکم های ناخالص و خالص این محله در وضع موجود به ترتیب 11/49 و 56/125 نفر در هکتار محاسبه می گردد. این میزان نشان دهنده‌ی بالاترین تراکم جمعیت در میان محلات موجود است. محله های ۴ و ۵ نشان دهنده‌ی توسعه‌ی آینده‌ی شهر هستند. 
در سالهای اخیر، اقدامات و فعالیتهایی توسط سازمان‌های مختلف جهت توسعه‌ی بندر کنگ آغاز شده است. مهمترین این فعالیتها عبارتند از اقدامات عمرانی شهرداری، برنامه های شورای شهر، تهیه طرح های جامع و تفصیلی شهری، تشکیل نهادهای مردمی فعال و ... در ادامه به بررسی این فعالیت ها و جایگاه بافت تاریخی در برنامه‌ریزی های صورت گرفته و سپس اقدامات میراث فرهنگی در ۱۰ سال گذشته پرداخت خواهد شد.  
اقدامات نهادهای دولتی
 شهرداری بندر کنگ از حدود سال ۱۳۴۴ دارای شهردار انتصابی بوده و از آن زمان فعالیت های عمرانی و فراوانی به ویژه بعد از انقلاب شامل آسفالت کردن معابر، احداث میدان ها و خیابان ها و ساخت موج‌شکن صورت گرفته است. بررسی عملکرد عمرانی شهرداری بین سال‌های ۸۴ الی ۹۰ نشان می‌دهد که عمده ترین فعالیت های صورت گرفته شامل احداث خیابان های جدید، پیاده روسازی و رسیدگی به فضای سبز و پارک های محله‌ای می باشد. در حقیقت عمده فعالیت‌های شهرداری، تقویت سرمایه های کالبدی و اقتصادی شهر است. برخلاف روابط اجتماعی و شبکه‌های اعتماد و روابط متقابل که ممکن است ملموس نباشند، ساختمان ها، راهرو راه ها و پارک ها به وضوح به چشم می آیند. شاید این بتواند دلیل اهمیت سیاست‌های مکان‌گرا نظیر طرح‌های نوسازی شهری را برای سیاستمداران و تصمیم‌گیران، به عنوان راه حلهایی با نتایج ملموس به جای تلاش برای تولید یا افزایش موجودی فعلی سرمایه اجتماعی که دشوارتر است، تبیین کند. 
همانطور که گفته شد در دوران‌های گذشته بندرکنگ یکی از آباد ترین بنادر خلیج فارس به شمار می‌آمده و دریانوردان آن از شهرت فراوانی برخوردار بوده و به روابط تجاری گسترده‌ای با هندوستان، آفریقا و کشورهای عربی داشتند. اما در دوران قاجار و پهلوی به ویژه با انتقال امور گمرکی به بندرلنگه به دلایل سیاسی و پس از آن با تغییر شرایط سیاسی منطقه در دوران پهلوی این بندر رونق گذشته خود را از دست داد. اگرچه تبدیل جزایر قشم و کیش به بنادر آزاد نیز بر بی‌رونقی این بندر افزود. زیرا به گفته‌ی اهالی تا پیش از رونق این جزایر بازارهای بندر کنگ به یمن وجود کالاهای تجاری دریانوردان از رونق فراوانی برخوردار بوده است.
 بنابراین وجود گمرک به عنوان سرمایه‌ی اقتصادی پشتوانه‌ی مناسبی برای توسعه شهر محسوب می‌شود. 
ادامه دارد