مهشاد امینی، دکتر حمیدرضا عامری سیاهویی، صابر زند - بافت تاریخی شهرها قسمت مهمی از هویت فردی و اجتماعی ساکنان آنها را نشان می‌دهد و جایگاهی برای زنده ماندن و تداوم تاریخ و فرهنگ ملت‌هاست که اهمیت ندادن و از بین بردن آن خسارت زیادی در همه‌ی بخش‌ها برای هر کشور به وجود می‌آورد. 

پنجره و روزن 
پنجره ها اکثراً در جهت جریان دایمی هوا و حداکثر بهره گیری از نسیم دریا قرار گرفته اند. بازشوهایی که رو به روی هم قرار گرفته اند، موجب به جریان افتادن بیش‌تر هوا و ایجاد کوران می‌گردند و بدین طریق تهویه طبیعی به بهترین شکل انجام می‌پذیرد. جنس بیش‌تر پنجره ها از نوع چوبی است اما پنجره های مشبک گچی نیز در بالای درب و پنجره ها برای تهویه مناسب استفاده می‌شود. پنجره های بخش اندرونی تنها رو به حیاط باز می‌شوند. پنجره هایی که به خارج باز می‌شوند، تنها پنجره هایی هستند که در طبقه بالای بنا واقع شده اند.

بام
بام ها به صورت مسطح ساخته شده و کاربری بام‌ها بیشتر در فصل تابستان به منظور خواب در شب می باشد. سطح بام ها و دیوارها نیز با کاهگل اندود شده‌اند. مهم‌ترین عناصر بام جان پناه است که به شکلهای گوناگون ساخته شده‌اند. جان پناه مشبکی معمولاً از نوعی گچ مخصوص محلی که بسیار محکم است به همراه موی اسب ساخته می‌شود. در قسمت داخلی فضای بام نوعی دست انداز به داخل حیاط مرکزی مشاهده می‌گردد که بسیار ساده می‌باشد و از قطعات بلند و باریک چوب تشکیل می‌گردد. نوع دیگر جان پناه بام به حالت تیغه های دو جداره می‌باشد. دو جداره بودن دست انداز سبب می‌گردد جریان هوا از خارج به داخل هدایت شده و نسیم خنک و مطبوعی در فضای بام ایجاد می‌نماید که استراحت ساکنین منزل را به ویژه در شب های گرم تابستان دلپذیر می‌کند. نوع سوم دست انداز بام که بسیار متداول است، جان پناه یک جداره است که جنس آن همانند دست اندازهای دو جداره می‌باشد اما عمل جریان هوا از داخل آن انجام نمی‌گردد و تنها عملکرد دست انداز ساده را دارد.  از نگاهی بر وضعیت کنونی زندگی در شهرهایمان چنین به نظر می‌رسد که ایران معاصر در مراودت اجتناب ناپذیر زیست - جهان پس از دوران مدرن بیش تر منفعل عمل کرده و نتوانسته با معاصر سازی ویژگی‌های خاص هویتی خود، به هویت نظام مند و سازگاری دست یابد. از این رو پرداختن به یک اندیشه جامع و بنیادین که بتواند هویت ارزشمند ایرانی را در ساحت های گوناگون صورت بندی کند، ضروری به نظر می رسد.

تحلیل الگوهای خانه های سنتی و دستیابی به الگوی جدید
طراحی این مجموعه با توجه به اقلیم و سبک زندگی مردم غرب هرمزگان صورت گرفته است. با توجه به نکات مطرح شده باید گفت که برای رسیدن به الگوی مناسب باید الگوهای سنتی و جدید را با هم ترکیب کرد تا با برطرف سازی ضعف طرفین به الگوی دلخواه دست یافت. به عبارتی باید محله ای با محتوای ارزشی و هویتی (مانند الگوی سنتی) در قالبی جدید و مطابق با نیازها و شرایط موجود و توجه کامل به بستر آن خلق کرد. این امر زمانی محقق میشود که بتوان شکاف موجود بین الگوهای جدید محله و شکل سنتی آن، یعنی تفاوت در شیوه شکل گیری را از بین برد. بدین صورت که در کنار حفظ ویژگی‌های مثبت اصلی و تعریف شده محلات امروزی، با تغییر مطلوب در فرآیند شکل‌گیری محلات به طرق گوناگون مانند؛ مداخله دادن ساکنین در شکل گیری محله و مشارکت دادن آنان، بهره گیری از الگوها و ساختارهای فرهنگی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی موجود و تزریق تدریجی کاستی‌ها و ملزومات جدید، القای ارزش‌های هویتی را در پی داشت و شاهد کاهش ضعف الگوهای جدید و احیای دوباره محلات سنتی در قالب امروزی بود و در نتیجه به هدف محله گرایی مناسب دست یافت. با توجه به معماری خانه های تاریخی بندر کنگ و معماری منطقه از جمله خانه های تاریخی بستک به الگویی جدیدی برای خانه های این منطقه دست پیدا می‌کنیم. در خانه های سنتی منطقه بازشوها در 2 ارتفاع قرار دارند درها و بازشوهایی زیر سقف، باد مطلوب از درها وارد می‌شود و به گونه ای است که یک فرد در حالت نشسته نسیم خنک را روی بدن خود احساس می‌کند هم چنین فضای داخل خنک می‌شد و هوای گرم به دلیل سبک بودن بالا قرار می‌گیرد و از بازشو زیر سقف خارج می‌شود. 
ادامه دارد...