بررسی نقش قدرت دریایی در تحقق اقتصاددریا محور

مکمل های راهبردی نیروی دریایی ارتش در اقیانوس هند

گروه دفاعی و امنیت دریایی - محمود آلاشتی، هدیه مولایاری، وحید خشنا - این پژوهش تلاش دارد تا با مطالعه قدرت کشور در حوضه ی دریایی در گذشته، به بیانی قبل از حضور ناوگروه های جمهوری اسلامی در دریاهای آزاد، انگیزه حضور فعال حال و برنامه های اینده به بررسی فعالیت های گوناگون نیروی دریایی و تاثیر آن بر روی اقتصاد دریایی و روابط دوستانه و بالا رفتن قدرت دریایی کشور بپردازد.
در این پژوهش که محمود آلاشتی کارشناسی ارشد علوم ارتباطات، هدیه مولایاری کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری محیط زیست و وحید خشنا، کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی آمایش سیاسی فضا به روزنامه دریایی اقتصادسرآمد ارائه کرده اند آمده است:
کشورمان ایران در حالی که دارای جغرافیایی باز می باشد در شمال و جنوب خود دارای بزرگ ترین دریاچه ی جهان (دریای خزر در شمال) و دریای عمان و خلیج فارس در جنوب می باشد که با اتصال به اقیانوس هند توانایی حضور در دریاهای جهان را داراست . امروزه در عصر جهانی شدن تجارت رشد اقتصادی کشور هایی مانند هند و چین و ژاپن در تجارت جهانی را از یک سو و نقش ویژه خلیج فارس و ایران به عنوان منطقه تامین کننده انرژی (نفت و گاز) از سوی دیگر اهمیت اقیانوس هند به عنوان منطقه ی استراتژیک جهت اتصال این دو منطقه صد چندان نموده است. نقش استراتژیک جنوبی ایران در جهان به قدری دارای اهمیت است که در بعضی جهات میتواند با اتخاذ چند برنامه بر اقتصاد تعدادی از کشورهای جهان به صورت مستقیم تاثیر گذار باشد حال آن که بدانیم همین جغرافیا به ما قدرت دریایی زیادی داده است در حالیکه ما در زمانه امروز با اتخاذ تصمیم حرکت ناوگروه ها در سال ۱۳۸۸ از دریای جنوب به سمت اقیانوس هند و دیگر نقاط جهان سعی در به دست آوردن قدرت دریایی بیشتری داریم تا در آینده ای نه چندان دور موقعیت موفق های تجاری و نظامی برای کشور ایجاد کنیم‌.کشورهای قدرتمند جهان همانند اتحادیه اروپا چین هند ایالات متحده و ژاپن به طور مداوم حضور نیروی دریایی و توانایی های نظامی خود در منطقه اقیانوس هند را برای جلوگیری از حضور دزدان دریایی تشدید می کنند این در حالی است که هدف اصلی این کشورها دستیابی به قدرت دریایی بیشتر و‌ کنترل اقیانوس هند است در این راستا نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران در مسیرهای اقتصاد جهانی در شمال هند حضور دارد. این تحقیق با روشی تحلیلی و توصیفی با استفاده از منابع کتابخانه ای، اسنادی و نیز بهره گیری از نقشه های موجود شکل گرفته است. نتیجه ی حاصل بیانگر این مسئله که صحنه اقیانوس هند به دلیل داشتن نقش کلیدی تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران و کشورهای همجوار دارد که در حال حاضر با تصمیم حرکت نیروهای دریایی به سمت اقیانوس هند سعی در برقراری ارتباط دوستانه و اقتصادی با دنیای بیرون از مرزها را داریم که درکنار آن به قدرت دریایی خود نیز می افزاییم. مقام معظم رهبری بارها اهمیت توسعه ی قدرت دریایی را گوشزد کرده اند و فرموده اند دریا برای یک کشور یک فرصت برزگ برای پیشرفت و حفظ منافع ملی است . فواید دریا برای یک کشور و یک ملت فواید راهبردی است حال آنکه ما با وجود دو دریای استراتژیک در شمال و جنوب خوب در حالی که در قسمت جنوبی و بندر کنارک و چابهار دارای موقعیت بسیار حساس و برنده ای هستیم باید در صورت نیاز تصمیم های محکم و قاطع بگیریم و در موارد اقتصادی سعی در ارتباط با کشورهای جهان از راهه اقیانوس هند داشته باشیم حال آن که با وجود تنگه ی هرمز و دیگر تنگه های مهم دنیا می دانیم تاثیرگذاری بیشتری در اقتصاد دریایی داریم و در عین حال موقعیت های مختلفی برای یافتن موفقیت های اقتصادی در پیش روی مان می باشد. ناوگروه های جمهوری اسلامی ایران با افتخار از سال ۱۳۸۸برای دریافت موقعیت های اقتصادی و تسلط بیشتر بر دریا و قدرت دریایی سفری را از جنوب کشور شروع کرده که با گذشتن از اقیانوس هند به تمام دنیا سفر می کند و در پی یافتن آینده ای نو برای کشور عزیزمان است.مسئله دیگر همکاری های دو جانبه می باشد این سطح از دیپلماسی دفاعی، سابقه زیادی دارد و در دوران دیپلماسی چند جانبه معاصر هنوز هم از کاربردی ویژه برخوردار است(ساعد ، 1389 :87 ) در سال های اخیر نیروی دریایی چندین معاهده دفاعی تفاهم نامه بین المللی از جمله روسیه چین عمان و کشور های حاشیه اقیانوس هند امضاء نموده است این معاهده ها شامل همکاری دفاعی در حوزه امنیت سایبری اصلاح بخش دفاعی دریایی آموزش، تجهیزات، فناوری و تکنولوژی بوده است. به منظور ادامه برنامه های دیپلماسی دریایی در حال حاضر تقویت تمرکز بروی حوزه هایی است که دارای منفعت متقابل هستند از جمله این حوزه ها عبارت اند از ساخت ناو، فضای سایبر، علم تکنولوژی، عملیات صد تروریسم، بازسازی، آموزش دفاعی، جمع آوری اطلاعات و بازدارندگی است .
دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران از طریق حضور فعال نیروی دریایی ارتش در آب های اقیانوس هند و گسترش و تعمیق تعاملات دو جانبه دریایی با کشور های مهم ساحلی اقیانوس هند از جمله هند و پاکستان، آفریقای جنوبی،اندونزی،مالزی و برخی کشورهای شرق دور، نظیر چین و ژاپن پی گیری و گسترش یافته است.
رایزنی فرمانده و معاونین نیروی دریایی در بازدید از نمایشگاه تجهیزات نیروی دریایی در سال 1393 در روسیه با همتایان خود از کشور های آلمان،یونان، لهستان،پاکستان،امارات، کویت و مذاکره درباره مسائل دریایی و همکاری تامین امنیت آبراهای بین المللی و مبارزه با دزدان دریایی و تروریسم، دیدار سالیانه با وابستگان نظامی کشور های خارجی و دیدار دو جانبه فرمانده نیروی دریایی آجا با فرماندهان حاضر در نشست کشور های حاشیه اقیانوس هند تحت عنوان اجلاس آیونز در تهران در سال 1397 از نتایج دیپلماسی نیروی دریایی راهبردی بوده است (پایگاه اطلاع رسانی نداجا)
همکاری های منطقه ای و تقویت آن محور های کنش گری منطقه ای مبتنی است بر ایجاد و گسترش کم و کیفی ساز و کارهای دفاعی پیشکیری حل منازعه ها، انعقاد پیمان های دفاعی–امنیتی منطقه ای، حضور در پیمان–های امنیتی موجود، انعقاد معاهده های خلع سلاح منطقه ای، انعقاد پیمان عدم تجاوز، ایجاد کمیسیون های منطقه ای دفاعی (ساعد-1389 88) بنابراین آن چه در دیپلماسی دفاعی اهمیت دارد، تنش زدایی با کشورهای منطقه از جمله شورای همکاری خلیج فارس، کشورهای عربی و اروپاست .نیروی دریایی با دیپلماسی فعال و با حضور فرمانده و معاونان ارشد آن در کشور های منطقه و فرامنطقه ای و نشست های بین المللی، ضمن انجام مذاکرات مختلف نسبت به طرح دیدگاه های جمهوری اسلامی ایران و دفاع از مواضع آن اقدام نموده و ضمن توسعه روابط دفاعی نظامی کشور، به توسعه دیپلماسی دفاعی دریایی کشورکمک نموده است. فرمانده نیروی دریایی با شرکت در سمینار فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در امارات (ابوظبی،استرالیا، آفریقای جنوبی، اندونزی) شرکت در نشست بین المللی امنیت دریایی اندونزی(جاکارتا) شرکت در سمینار فرماندهان نیروی دریایی کشور همسایه حاشیه دریای خزر، سفر به سریلانکا، روسیه، چین، قزاقستان و ملاقات با همتایان خود در جهت همکاری های مشترک، برگزاری رزمایش های مشترک و بازدید ناوهای دو کشور از بنادر یکدیگر و همکاری های آموزشی و فنی، همکاری در زمینه تانین امنیت دریایی و مبارزه با پدیده دزدی دریایی، برگزاری اجلاس فرماندهان نیروی دریایی کشورهای حاشیه اقیانوس هند در تهران و انتخاب فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به عنوان رییس این اجلاس برای دو سال به تبیین دیدگاه جمهوری اسلامی ایران در زمینه چگونگی برقراری امنیت دریایی و خطوط مواصلاتی دریایی، به توسعه و فعال سازی دیپلماسی دفاعی دریایی جمهوری اسلامی ایران کمک نموده است. (پایگاه اطلاع رسانی ناجا)
 بهره گیری از دیپلماسی دفاعی دریایی سیار در عرصه دریا
بازدیدهای نیروی دریایی از بنادر مختلف یک اقدام سیاسی و حضور در آب های آزاد، یک فعالیت بین المللی است. جمهوری اسلامی ایران یکی از ماهرترین کشورها در استفاده از عملیات های نظامی تاکتیکی برای قدرت دادان به پیام های استراتژیک خود است تا بدین ترتیب بر تصمیم گیران سیاسی منطقه ای و غربی تاثیرگذارد که نقش نیروی دریایی راهبردی بسیار مهم و روشن است. این نیرو همواره نقش یک سفارت خانه سیار را داشته است که با برافراشتن پرچم کشور در اقصی نقاط جهان به عنوان سفیر، نماینده و مظهر اراده ملی و پشتوانه ای آشکار و در عین حال صلح آمیز در حمایت دیپلماسی و سیاست دولت متبوع خود عمل نموده که در صورت نیاز نیز توانایی اعمال قدرت در راستای به دست آوردن و حفط منافع ملی در عرصه دریاها خواهد داشت. نیروی دریایی با اعزام ناوگان های مختلف به کشور های دوست و همسایه در خاور دور و نزدیک، دریای مدیترانه،دریای خزر و ...حال آنکه مسئله ی مورد بررسی در  مقاله این است که همکاری های دو جانبه و تقویت آن با کمک بنادر کلیدی جنوب که متصل به اقیانوس هند هستند چگونه میسر است؟همکاری های دوجانبه و تقویت ان با کمک بنادر کلیدی جنوب که متصل به اقیانوس هند هستند چگونه میسر است؟
مکمل های راهبردی نیروی دریایی ارتش  در اقیانوس هند
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه