سومین نشست تخصصی اقتصاد سرآمد با موضوع «گردشگری دریایی» با حضور کارشناسان؛

افق نگاه سازمان های برنامه ریز گردشگری دریا محدود است

گروه دانش دریا - صنعت گردشگری، پس از صنایع خودروسازی، ساختمان و غذایی، چهارمین صنعت برتر و متنوع ترین صنعت جهان است. کشور ایران یکی از قطب های مهم گردشگری دنیا با توجه به دارا بودن تنوع اقلیمی، تمدن و فرهنگ، طبیعت و .. می باشد. در سند چشم انداز افق 1404، جذب سالانه 20 میلیون گردشگر از بازار جهانی با درآمد 30 میلیارد دلاری برنامه ریزی شده است؛ اما روند کنونی با توجه به نزدیکی به افق یاد شده، به هیچ عنوان رضایت بخش نیست. گردشگری دریایی که باید به همراه گردشگری ساحلی عنوان گردد در کشور ما که دارای 7 استان ساحلی در شمال و جنوب کشور با 5800 کیلومتر ساحل است و موقعیت مناسب ایران در جغرافیایی جهانی، فرصت کم نظیری را برای کشور فراهم آورده است که می تواند درآمد سرشاری را برای کشور ایجاد کرده و وابستگی کشور به منابع نفتی را کم کند. 
گردشگری دریایی و ساحلی از اشکال پرطرفدار گردشگری در دنیاست که مزایای مستقیم و غیرمستقیم اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... برای کشور و به ویژه برای ساکنان بومی مناطق ساحلی ایجاد می کند.
سومين نشست تخصصي اقتصاددرياپايه كه به ابتكار و اجرای روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد و حمايت برخی از ارکان دریایی کشور آغازشد، این بار به ميزباني گرم موسسه رده‌بندي ايرانيان برگزار شد و موضوع مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. در اين نشست كه با حضور مهندس فاطمي- مديركل توسعه گردشگري داخلي وزارتخانه، كاپيتان مزيني‌فر- پژوهشگر گردشگري دريايي و مهندس صفري –رئيس هيات مديره انجمن مهندسي دريايي و تعدادي از فعالان گردشگري برگزار شد، كارشناسان به بررسي ماهيت، وضعيت و ظرفيت‌هاي گردشگري دريايي ايران پرداختند .
 
مصطفی فاطمی: افق نگاه سازمان های برنامه ریز کشور در موضوع گردشگری دریا محدود است
گردشگری در کشور ما علیرغم آن که سبقه زیادی دارد، اما نتوانسته است که موفق باشد. دلیل اصلی و عمده آن اقتصاد بر پایه نفت در کشور است و بهره گیری از سایر منابع اقتصادی  به طور جدی برنامه ریزی نشده است.
در انواع گردشگری، که 57 زمینه آن در دنیا وجود دارد تا 49 زمینه آن در کشور ما قابلیت انجام دارد و در این 49 موضوع، علیرغم داشته های قوی مرتبط در کشور، نتوانستیم بهره برداری کنیم. برای نمونه در زمینه خوراک یکی از کشورهای غنی در این زمینه هستیم؛ اما گردشگری غذا و خوراک در کشور نداریم.
همچنین در زمینه گردشگری دریا، یکی از کشورهای هستیم که بیشترین طول ساحل را داریم. در حوزه تاریخ، کشور ما جزء هفت کشور اصلی دنیا در حوزه تمدن و تاریخ است. در حوزه طبعیت جزء پنج کشور اول دنیا می باشیم که از هیچ کدام از آن ها به منظور گردشگری استفاده کامل و درستی انجام نگرفته است.
از طرف دیگر، نوع مواجهه ما در مقاطع مختلف متعدد و متفاوت بوده است؛ در بازه های تصمیم بر آن شد که از برخی از این منابع استفاده شود و با یک هجمه ای در واگذاری به بخش خصوصی و عمومی مواجه بودیم که هجمه، آسیب هایی را به بسترهای گردشگری ما وارد نماید.
در سال 1392 شورایی برای گردشگری دریا تشکیل شد و 11 جلسه برای گردشگری دریا برگزار شد و بعد از آن موضوع متوقف شد و دوباره یک سالی است که دوباره مطرح شده است که یکی از موضوعات آن گردشگری دریایی و ساحلی است.
وقتی بررسی و برنامه ریزی برای گردشگری منابع آبی در دستور کار ما قرار گرفت، متوجه شدیم که یکی از پر موانع ترین زمینه گردشگری، گردشگری دریاست که 37 دستگاه دولتی متولی و مسئول هستند. به دلیل تعدد متولیان، طی یک سال اخیر بالای 60 جلسه برای اغناسازی دستگاه های ذی مسئول برگزار شد که تعداد بالای جلسات بسیار، زمان زیادی را گرفته است.
برای نمونه نشستی در حوزه امنیتی و امور اجتماعی وزارت کشور با عنوان شورای سواحل برگزار می شود، که بعد از سال ها تازه به آن نشست دعوت شده ایم. در این نشست، از سازمان های امنیتی و نظامی، وزارت ورزش و جوانان برای استقرار ناجیان غریق در سواحل، ستاد امر به معروف و نهی از منکر، سازمان شیلات، سازمان های عمرانی سواحل و... حضور داشته و صحبت کردند و پایه و مبنای تمام صحبت ها بر پایه تأمین اعتبار جهت نیروهای نجات غریق، ایجاد پارکینگ، تذکرات دینی و فرهنگی، نظافت سواحل و ...مطرح گردید که کارشناس سازمان برنامه و بودجه در انتهای جلسه موضوع را با نگاه بودجه ای آن جمع بندی کرد.
در پایان جلسه، به عنوان نماینده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درخواست صحبت کردم که با تعجب نماینده سازمان برنامه و بودجه مواجه شدم که اذعان داشت که گردشگری بلاموضوع است و حضور شما در این جلسه موضوعیت ندارد.
در پاسخ، دلیل آزادسازی سواحل را خواستار شدم و پاسخ این است که دلیل آزادسازی سواحل برای بهره بردن مردم از این سواحل است که به این گردشگری گفته می شود؛ استفاده از منابع آبی و دریایی به شیوه ای که جنبه تفریح داشته باشد و بخشی از فراغت مردم را به هر شکلی پر کند.
در جلسه یاد شده متذکر شدم که در مقام مقایسه، کشورهای همسایه ما و کشورهای دیگر، دریا محل کسب درآمد آنهاست و هرجا دریا باشد، یک مزیت نسبی برای آن به خاطر دریا به وجود می آید. در این جلسه، تمام استان های ساحلی برای مدیریت دریا به دنبال منابع مالی هستند، ولی ما معتقدیم اگر از این مزیت نسبی بهره ببریم، با نگاه مثبت و بهتری به مبحث گردشگری خواهیم داشت و هزینه های نگهداری آن نیز تأمین خواهد شد.
در برابر این تحلیل، با این مطلب مواجه شدم که این مباحث برای برنامه ریزی درازمدت معنا دارد، برای غرق نشدن مردم در تابستان پیش رو چه باید کرد؟
عمده طرح ها و برنامه های کشور از همین جنس هستند. در تمام جلسات که در آن حاضر شدیم، مشکلات و موانعی که لحظه ای پیش می آیند، مورد بررسی و تصمیم گیری قرار می گیرند که آسیب جدی بخش برنامه ریزی کشور
 می باشد.
ما یک کشوردریایی هستیم، به چشم یک کشور دریایی باید نگریسته شود
امیرحسین مزینی فر:
به نام خداوند جان و دلیل - خداوند دریا، خدای امیر .در ده سال گذشته به طور مداوم در زمینه گردشگری ساحلی و دریایی  ـ چیزی بیش از 16 هزار ساعت ـ کار کردم. کشور ما همچنان که رهبری فرمود یک کشور دریایی است و به چشم یک کشور دریایی باید نگریسته شود. علیرغم آن که بیش از دو دهه موضوع اقتصاد دریا و اقتصاد آبی در کشور مطرح است، اما در مقام عمل و برنامه، هیچ اقدامی وجود ندارد. 

اثری از سند توسعه گردشگری دریایی دیده نمی شود
طی سال های 1392 تا 1396 عضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی بودم؛ در آنجا مأموریتی از سوی پارلمان بخش خصوصی به من محول شد و جلسات متعددی با حضور ذی نفعان در حوزه بازنگری و تدوین توسعه گردشگری دریایی انجام شد و براساس جلسات متعدد، سند توسعه گردشگری دریایی تدوین شد؛ اما در حال حاضر واقعاً از وضعیت آن سند اطلاعی در دست نیست. در سند توسعه گردشگری که بعد از آن وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تدوین گردید، اثری از سند توسعه گردشگری دریایی دیده نمی شود.
در سند افق بیست ساله کشور برای 1404، مصوب شد که یک و نیم درصد گردشگران جهانی جذب گردند. آمار گردشگران جهانی در حال حاضر، حدود یک میلیارد و سی و پنج میلیون نفر است. براساس برآورد بانک جهانی، در سال 2030 میلادی آمار گردشگران به یک و هشت میلیارد نفر می رسد. اگر نیروی کار چینی و روسی که برای موارد خاص وارد کشور می شوند را لحاط نکنیم، به نظر نمی رسد که گردشگر قابل ملاحظه ای وارد کشور شوند.

اصلاً تصویر درستی از گردشگری ساحلی و دریایی نیست
در حوزه گردشگری دریایی، در کشور متأسفانه یک خلأ فرهنگی وجود دارد. اگر بخواهیم به صراحت صحبت کنیم، وقتی حرف از گردشگری دریایی می شود، بنا به سابقه تاریخی و یا آنچه در بیرون از کشور رایج است، تصویری که از این موضوع به اهان متبادر می شود، تصویری از زن و مرد با لباس زیر به همراه نوشیدنی در ساحل است که این تصویر اصلاً تصویر درستی از گردشگری ساحلی و دریایی نیست. این تصویر نیاز به اصلاح دارد؛ نیاز به فرهنگ سازی دارد. گردشگری ساحلی و دریایی واقعاً این تصویر نیست. شاید در برخی کشورها و با دامنه قوانین متفاوت، بخشی از گردشگری آن باشد، ولی اصل گردشگری ساحلی و دریایی این نیست؛ فرهنگ سازی لازم انجام نشده است.
ما حتی قصد راه اندازی انجمن گردشگری دریایی ایران را داشتیم، متأسفانه به دلیل عدم همکاری لازم وزارت کشور، پا نگرفت.  
یک مسأله اساسی در حوزه گردشگری، تعریف گردشگر است. آماری از زبان رئیس سازمان بنادر و دریانوردی مبنی بر 7 میلیون گردشگر دریایی عنوان شده است که باید گفت که ما 7 میلیون نفر مسافر دریایی داریم؛ یعنی کسانی  که از اتوبوس دریایی، برای حمل و نقل و جابجایی استفاده می کنند.گردشگر به کسی می گویند که به هر نقطه ای که وارد شود، حداقل یک و هشت برابر جمعیت بومی آنجا هزینه کند. اگر آن مسافران در آمار هستن؛ چرا در بیلان مالی جایی ندارند.در سند 1404 تأکید شده است که تا افق 1404 درآمد کشور از حوزه گردشگری 30 میلیارد دلار باشد. آیا کشور چنین درآمدی از حوزه گردشگری کسب می کند؟ ما از لحاظ جاذبه اکوتوریسم جزء 10 کشور اول دنیا، از لحاظ تنوع آب و هوایی و شرایط اقلیمی جزء 5 کشور اول دنیا، از لحاظ گردشگری تاریخی جزء 9 کشور دنیا و جزء 10 کشور اول جهان به لحاظ گردشگری فرهنگی هستیم.  تمام این جاذبه های گردشگری، یک موتور محرک می خواهد که موتور محرکه گردشگری ایران، گردشگری دریایی
 است.
 افق نگاه سازمان های برنامه ریز گردشگری دریا محدود است
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه