اختلافات سرزمینی در منطقه خلیج فارس
دکتر همایون الهی – البته با تأمین عمق استراتژیکی مناسبتر، راه را برای داشتن نقش فعالتر و مؤثرتر در خلیج فارس و دستیابی به اهداف توسعه طلبانه خود در منطقه هموار مینماید. اهداف عراق تسلط بر سواحل شمالی (خاک ایران) و جنوبی (خاک عربستان و سایر شیخ نشینها) خلیج فارس میباشد.
دلیل مهم دیگر برای ادعای عراق به خصوص در سالهای اخیر وجود منابع نفتی عظیم کویت است که با تسلط بر کویت یا جزایر آن می تواند این منابع را به نفع خود مورد استفاده قرار دهد. با توجه به این دلایل است که دولتهای عراق از زمان تشکیل تا به امروز مدعی حاکمیت بر کل خاک کویت و در حد محدود خواستار جزایر وربه و بوبیان هستند. درخواست عراق همیشه توسط دولت انگلستان و سپس دولت مستقل کویت رد شده است.
ورود سربازان و نیروهای عراقی به کویت در ۱۳۴۸ (آوریل ۱۹۶۹) همزمان با تشدید بحران اروندرود و احتمال درگیری بین نیروهای ایران و عراق واقع شد. در این زمان عراق به بهانه حفظ امنیت خود، کویت را وادار به قبول استقرار نیروهای خود در این کشور نمود. هرچند بعد از فروکش کردن بحران عراق از خروج نیروهای خود از کویت خودداری نمود و این نیروها تا سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۸) در آنجا باقی ماندند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، عراق خود را حامی کشورهای عربی منطقه در مقابل خطر ایران (خطر واهی و تبلیغ شده توسط غرب می دانست و به همین علت روابط عراق و کویت گسترش یافت. با آغاز تجاوز عراق به خاک ایران، عراق به دلایل امنیتی خواستار جزایر وریه و بوبیان شد که ابتدا مورد قبول کویت واقع نشد ولی با پیروزی ایران در جنگ، در سال ۱۳۶۳ (اواسط نوامبر 1984) موافقت نمود که سه جزیره کویتی وریه، بوبیان و فیلکه را در اختیار عراق قرار دهد. این جزایر در جنگ علیه ایران به نحو مؤثری توسط عراق به کار گرفته شد.
بعد از برقراری آتش بس بین ایران و عراق، ادعای این کشور در خصوص مالکیت سرزمین کویت بار دیگر از سر گرفته شد. در سال ۱۳۶۷ (اکتبر ۱۹۸۸) واحدهایی از ارتش عراق تا عمق ۲۰ کیلومتری خاک کویت پیشروی کردند هرچند بعد از مذاکرات بین رهبران کویت و عراق، این نیروها خاک کویت را ترک گفتند. در این مدت با وجود درخواست و فشار کویتیها برای حل اختلافات مرزی با عراق، مقامات عراقی از امضاء هرگونه موافقت نامهای در این خصوص خودداری کردند. عراق برای جامه عمل پوشاندن به آرزوی دیرینه این کشور، در ۱۲ مرداد ۱۳۶۹ (دوم آگوست ۱۹۹۰) نیروهای خود را وارد کویت نمود و به سرعت این کشور را به اشغال خود درآورد. دولت عراق ابتدا یک دولت آزاد در کویت تشکیل داد ولی پس از چند روز رسما کویت را ضمیمه خاک خود نمود.
در ۲۸ دی ۱۳۶۹ (۱۹۹۱) نیروهای آمریکا و متحدینش حمله همه جانبهای را علیه عراق آغاز نمودند و توانستند ارتش عراق را در مدتی کمتر از ۶ هفته شکست داده و مجبور به عقب نشینی از خاک کویت بنمایند.
تحولات بعد از جنگ در روابط عراق و کویت
شکست عراق در تسخیر کویت و خرابیهای ناشی از حملات نیروهای متفقین به عراق که گفته میشود تا 3/2 نیروی نظامی این کشور را منحدم نموده است به معنی پایان ادعای ارضی عراق در کویت یا بر کویت نبود. در این جنگ هزاران تن بمب طی ۹۳ هزار سورتی پرواز بر روی عراق ریخته شد، ۲۸۸ موشک کروز به سوی این کشور پرتاب گشت (۱۲ فروند آن توسط زیر دریایی ها پرتاب شد). آمریکا بخصوص از موادشیمیایی و میکروبی استفاده نمود و گفته میشود که بسیاری تسلیحات جدید را در جنگ به آزمایش گذاشت (این آزمایش باعث شیوع نوعی بیماری مرگبار میان سربازان آمریکایی شرکت کننده در جنگ خلیج فارس شد). لیکن با وجود حضور نیروهای آمریکایی در کردستان عراق، اعمال ممنوعیت پرواز در بخشهای زیادی از آسمان عراق، اعمال تحریم اقتصادی علیه این کشور و غیره، ادعاهای دولت عراق بر کویت از همان ماههای اولیه پس از جنگ با شدت زیاد شروع شد.
دولت کویت به منظور پیشگیری از خطرات احتمالی حملات نظامی عراق سیاستهای زیر را دنبال نموده است:
•کویت از آمریکا و دولتهای غربی درخواست کرد تا نیروهای نظامی خود را دوباره به کویت اعزام کنند. در نتیجه آمریکا ۵۰۰۰ نفر نیروی زمینی و ۲۴۰۰ نفر نیروی دریایی به این کشور اعزام کرد. همچنین ۳ ناو جنگی همراه با تجهیزات نظامی فراوان به جزیره بوبیان اعزام نمود.

ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
اخبار روز
-
125 هزار مورد آزمایش ارتقاء کیفیت در منطقه 2 آزاد راه تهران- شمال به ثبت رسید
-
برای پنجمین سال پیاپی صورتهای مالی شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک، شفاف و مطلوب ارزیابی شد
-
هجدهمین جلسه شورای ملی تأمین مالی در وزارت اقتصاد برگزار شد
-
آغاز عملیات اجرایی پرورش ماهی در قفس در دریاچه سد مارون بهبهان
-
بهره برداری از ۱۴ استخر پرورش متراکم آبزیان در شهرستان شوشتر
-
جهش صادرات میگوی ایرانی با کمک های دیپلماسی و تقویت زنجیره سرد
-
اتمام پروژههای فرودگاهی نیمه تمام با راهبری وزیر راه و شهرسازی
-
تأکید بر صیانت از ذخایر آبزیان در نشست مشترک شیلات و یگان حفاظت
-
آغاز احداث ۷۰ مدرسه در شهرهای جدید با برآورد ۴.۸ همت سرمایه
-
برداشت 1744 تن میگو در گمیشان
-
جلسه بررسی کنترل کیفیت طرحهای مسکن حمایتی برگزار شد
-
تفاهمنامه همکاری بین معاونت فرهنگی دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و سازمان سینمایی امضا شد
-
تقویت زیرساختهای علمی و تدوین استانداردهای تخصصی، در شرکت آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک شتاب گرفت
-
توافق ایران و تونس برای احیای همکاریهای اقتصادی و گردشگری
-
کشف و توقیف محموله قاچاق خاویار توسط یگان حفاظت منابع آبزیان
-
تاکید بر تکمیل عملیات لایروبی بندر صیادی والفجر اروندکنار
-
برق دار شدن بندر صیادی خوردورق شادگان پس از ۳۰ سال
-
اقدام حقوقی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران برای بازپسگیری مسیرهای بینالمللی
-
ساماندهی بازار آبزیان و فرهنگ سازی مصرف ماهی
-
گوانجو، دروازهای نو برای توسعه تبادلات گردشگری ایران و چین