گروه فرهنگ دریا - فرهاد شرف پور – آب‌های شمال غرب اقیانوس هند به ویژه خلیج فارس، بیش از ۱۵ درصد تمام گونه های شناخته شده ماهیان غضروفی (کوسه ها، سفره ماهی ها و کمیراها) را در بر گرفته است. بر اساس آخرین یافته ها غنای گونه‌ای کوسه ها و سفره ماهی‌ها در آب‌های خلیج فارس حدود ۴۴ تا ۸۵ گونه در هر ۱۰۰ کیلومتر مربع است.
از این میان غنای گونه‌هایی که در لیست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) به عنوان گونه‌های تهدید شده (آسیب‌پذیر، در معرض خطر و یا به شدت در معرض خطر) قرار گرفته‌اند در این دریای جوان بین ۱۵ تا ۳۹ گونه در هر ۱۰۰ کیلومتر مربع است.
با این وجود خلیج فارس توسط کشورهایی محصور شده که برخی از آن‌ها در زمره مهمترین کشورهای صید کننده و صادر کننده کوسه‌ها در جهان قرار گرفته‌اند که ذخایر این ماهیان غضروفی در معرض خطر انقراض در این منطقه به واسطه صید بیش از حد و ناپایدار به شدت رو به کاهش گذاشته‌اند.
جزیره قشم با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.
شهرستان قشم شامل جزیره‌های قشم، هنگام و لارک از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.

صیادان قشمی برای جلوگیری از صید غضروف ماهیان
آگاه‌سازی شدند
شاهمراد جعفری، رییس اداره محیط زیست شهرستان قشم از آگاه سازی صیادان شاغل در اسکله های صیادی جزیره قشم برای جلوگیری از صید غضروف ماهیان (کوسه و سفره ماهیان) خبر داد و به ایرنا، افزود: این آموزش ها در ادامه پایش های یگان حفاظت محیط زیست قشم از سواحل شیب دراز و اسکله های صیادی این جزیره با هدف آگاه سازی صیادان، بهره برداران و جوامع محلی با صید گونه‌های آبزیان در معرض تهدید و خطر با تاکید بر کوسه ماهیان و سفره ماهیان انجام شد.
وی ادامه داد: غضروف ماهیان (کوسه و سفره ماهیان) با توجه به ویژگی‌های زیستی و حیاتی خود دارای آسیب پذیری زیادی هستند که برگزاری مستمر دوره‌های آموزشی مشابه، آگاه سازی جوامع محلی و صیادان می‌تواند از روش‌های مهم و تاثیرگذار در جهت مقابله با صید بی رویه این گونه ماهیان باشد.
رییس اداره محیط زیست شهرستان قشم توضیح داد: در این آموزشی‌های چهره به چهره با صیادان بومی و غیربومی شاغل در این اسکله‌های صیادی به اهمیت تنوع زیستی و تعداد گونه‌های جانوری و گیاهی در سراسر جزیره قشم پرداخته شد و تعاریف مختلف گونه‌های در معرض تهدید، دارای وضعیت بحرانی، در معرض خطر و آسیب‌پذیر با زبان ساده محلی بررسی و به آنان منتقل شد.
جعفری با اشاره به این‌که در این آموزش‌های آگاه سازی تاکید شد که صیادان باید حفاظت از محیط زیست دریایی را جدی بگیرند، گفت: صیادان باید بدانند که به منظور حراست از اکوسیستم دریایی و رعایت هر چه بهتر الزامات زیست محیطی باید از تخلیه هرگونه پسماند، روغن موتور قایق، تورهای صیادی، ریختن زباله به دریا و در محیط داخلی بندرگاه ها، سواحل و نظایر آن اجتناب کنند. 
سالیانه دهها میلیون کوسه ماهی فقط برای باله‌های‌شان صید می‌شوند و بیش از یک سوم آنان در معرض انقراض و نابودی کامل بوده و جمعیت برخی گونه‌های آن‌ها در دهه‌های اخیر ۹۰ درصد کاهش یافته است، بیاییم قبل از آن‌که دیر شود با فرهنگ‌سازی رسانه‌ای برای محافظت از نابودی کوسه ماهیان خلیج فارس تلاش کنیم.

ترس و دلهره و مرگ در کنار کوسه
هر کجا کوسه یافت می‌شود ترس و دلهره و مرگ هم به دنبال آن خواهد آمد. این ایده در ذهن انسان همیشه ثبت شده است که اگر حیوانی خطرناک و برای انسان دردسر آفرین باشد باید از بین برود. شاید کوسه ماهیان و سپر ماهیان هم در ردیف همین حیوانات باشند.
کوسه‌ها در ظاهر برای انسان تولید خطر می‌کنند اما به همان اندازه نیز برای انسان‌ها و محیط زیست مفید و حائز اهمیت هستند.
کوسه ماهیان شاخه‌ای از ماهیان غضروفی هستند. این ماهیان در راس هرم غذایی دریا و اقیانوس‌ها قرار دارند.
این گونه آبزی، دارای تنوع گونه ای فراوانی است به طوری که تاکنون ۵۰۰ گونه آن در جهان شناسایی شده اند و ۹ گونه آن را در خلیج فارس می توان مشاهده کرد.
از گونه‌های مهم این آبزی می توان کوسه سفید، باسکرو کوسه، کوسه نهنگ، کوسه ماهی کوچک، کوسه دشت، کوسه بول، کوسه آبی، کوسه ببر، کوسه پرستار، کوسه ماهی قرمز، کوسه لیمو، کوسه بامبو، کوسه مگاموت، کوسه پلنگی و نظایر آن را نام برد.
 تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد ۹۲ زیر گونه از هفت خانواده از کوسه‌ ماهیان در خلیج‌ فارس، تنگه هرمز و بخشی از دریای عمان وجود دارند که کوسه‌ های درنده، کوسه گربه ماهیان، کوسه ماهیان سر چکشی، کوسه کولی کَر، کوسه ماهیان شکاری و کوسه ماهیان گور خری از جمله این هفت خانواده هستند که بیشتر آنها در خطر انقراض قرار دارند.
این روزها کاهش شناورهای صیادی و کنترل ادوات صید، جلوگیری از روش‌های صید غیر مرسوم و غیر استاندارد، جلوگیری از صید در فصول ممنوعه و برخورد شدید با صیادان متخلف، ممانعت از صید قایق های صیادی در نوار ساحلی و استفاده از روش صید لانک لاین (رشته قلاب) برای ادامه صید و صیادی و حفظ گونه‌های کوسه ماهیان و سپر ماهیان خلیج فارس ضروری است.
کوسه از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و سوپ باله های آن از غذاهای گران قیمت مردمان جنوب شرق آسیا است که این نوع غذا به عنوان غذای اختصاصی ملی آنان محسوب می‌شود.
اما در این رهگذر با انجام مطالعه و ثبت گونه های کوسه ماهی و سفره ماهی خلیج فارس در منطقه قشم، دستیابی به اطلاعات آماری گونه های صید شده کوسه ماهیان در این جزیره و شناسایی گونه های ساکن و مهاجر کوسه ماهیان در آب‌های قشم ما می‌توانیم برای حفاظت از کوسه ماهیان و سپر ماهیان منطقه خلیج فارس قبل از آنکه دیر شود تلاش کنیم.
همچنین کاهش فشار صید و صیادی از طریق آموزش صیادان در زمینه صید مستقیم کوسه ها، شناسایی صیدگاه ها و بندرگاه های اصلی جزیره قشم و استان هرمزگان، شناسایی صیادان کوسه ماهیان و برگزاری برنامه های آموزشی برای صیادان می‌تواند برای محافظت از کوسه‌ها موثر و حائز اهمیت باشد.
کوسه یا Shark در خلیج فارس از خانواده بمبک‌ ها که با نام بمبک، سوس، سفید، سیاه، کر، گربه و آره هستند که بیشتر زنده زا و از ۱تا ۶۰ عدد نوزاد و بعضی وقت‌‌ها بیشتر می‌‌تواند زادآوری داشته باشد و نسبت به سایر گونه‌‌های آبزیان از تکثیر کمتری برخوردار است.