گروه نفت و انرژی – زهرا عسکری - پیامدهای منفی انتشار نفت و آلودگی‌های نفتی بر روی سیستم زنده محیط‌های دریایی و اقدامات حفاظتی و کنترلی مبارزه با این انتشار نفت و آلودگی‌های ناشی از آن نشان می‌دهد که تکنولوژی زیستی چگونه در تجزیه مواد نفتی و شکستن حلقه‌های هیدروکربنی که جزء مهمترین ترکیبات آلوده کننده نفتی می‌باشند. این موضوع ما را تا حدی در حفظ محیط زیست دریایی پس از آلودگی کمک می‌کند. این مقاله روشهای جدید بهره گیری از این آلودگی‌ها را نشان می‌دهد که تولید سیمان با استفاده از این پسماندها یکی از این روش‌ها است که برای نخستین بار در سطح خاورمیانه، یک واحد فناوری مستقر در مرکز رشد جامع اصفهان، با استفاده از لجن‌های آلوده نفتی اقدام به تولید سیمان کرد، تا با این روش معضل چندین ساله زیست محیطی پسماندهای نفتی مرتفع شود.
به گزارش اقتصادسرآمد؛ امروزه یکی از شاخه‌های بیوتکنولوژی نفت که تجاری شده و امروزه در فهرست خدمات ارائه شده توسط شرکتهای فعال در زمینه  مسائل محیط زیستی دیده می‌شود،‌ پاکسازی زیستی آب‌ها و خاک‌های آلوده به ترکیبات نفتی است.رها شدن نفت و فرآورده‌های آن در محیط زیست، ادامه زندگی بسیاری از جانداران ساکن اکوسیستم‌های خشکی و آبی راتهدید و با آلوده سازی آب‌های زیرزمینی، بهداشت انسانی را با خطر جدی روبه رو می‌کند، همچنین با از میان بردن زیستگاه گونه‌های مفید، اثر منفی خود را بر اقتصاد بخش‌هایی چون کشاورزی و شیلات تحمیل می‌کند.
در این بین .ایران با توجه به دارا بودن ۸م/۵۸ درصد از منابع نفتی جهان و تولیدات پتروشیمی‌حدود ۳۰ میلیون تن درسال و دارا بودن مقام دوم ذخایر گازی جهان، وجود بیش از ۲۵۰۰۰ کیلومتر خطوط انتقال نفت و گاز، دارا بودن بیش از ۱۳۰۰ ایستگاه انتقال سوختگیری و ۱۰۰۰۰ تانکر حمل نفت و فراورده‌های نفتی، بسیار در معرض آلوده شدن آب و خاک به فراورده‌های نفتی قرار دارد.پدیده‌هایی که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند و نقش آنها در انتقال انرژی مورد ارزیابی قرار گیرد.
نوعی از آلودگی و انتشار نفت که اغلب درباره آن بحث و تفکر می‌شود، انتشار آن به دلیل تصادفات دریایی و بین المللی محصولات نفتی به محیطهای دریایی ناشی از فعالیت‌های انسانی است. (حفاری، صنایع تولیدی، ذخیره سازی، نقل و انتقال، مدیریت مواد زائد نفتی ) که از این راه‌ها مواد نفتی برروی محیطهای آبی معلق و شناور شده و به شکل توده‌های جدا توسط باد و فعالیت امواج و جزر و مد منتقل می‌شود و متاسفانه فرایندها خود دارای پیامدهای مخرب برروی اکوسیستم‌های ساحلی هستند.
عمده نفت خام چگونه در دریا منتشر می‌شود
انتشار عمده نفت خام و محصولات جانبی آن در دریا در طی انتقال آنها توسط تانکرهای نفت کش اتفاق می‌افتد. عملیات بارگیری، تخلیه و انفجار نیز از عوامل انتشار نفت می‌باشد. زمانی که نفت وارد محیطهای آبی می‌شود به شکل‌های متفاوتی از جمله فیزیکی، شیمیایی و پروسه‌های بیولوژیکی دچار تغییر و تحول شده و بر محیط آبی اثر  می‌گذارند.
مهم‌ترین عامل آلودگی آب‌های دریایی
آلودگی نفتی یکی از مهم ترین شکل‌های آلودگی دریا و اقیانوس است، توسعه فعالیت‌های اکتشافی استخراج نفت و بهره برداری از منابع نفتی در کشورهای نفت خیز سبب بروز مشکلات زیست محیطی متعددی برای کشورها شده است. سالانه ۱۴۰۰ حادثه نفتی رخ میدهد و بسیاری از این حوادث در ابعاد کوچک قابل جمع آوری است، اما برخی فاجعه آور و آسیب زننده است. نفت منبع گران بهایی برای تولید انرژی و بسیاری از مواد شیمیایی است، اما بی توجهی به استخراج و انتقال آن اثرات سوء و غیرقابل جبرانی بر محیط زیست دارد. بیشتر آلودگی نفتی ناشی از از نفت خام و فرآورده‌های آن از طریق فعالیت انسانی است. نفت از مواد شیمیایی مختلف تشکیل شده‌است و بسیاری از ترکیبات آلی که از صنایع نفت وارد محیط زیست شده مقاوم به تجزیه بیولوژیک بوده و دارای پتانسیل سمیت برای انسان است.
پخش شدن نفت خام در آب شاید از مهمترین فرایند انتشار نفت باشد. صرف نظر از خاصیت شیمیایی نفت، وسعت مواد گسترده شده تحت تأثیر باد، موجها و جریان آب می‌باشد. تحت تأثیر خاصیت ایستابی ( هیدرواستاتیک ) و نیروهای منبع، نفت سریعاً گسترده می‌شود و این گستردگی در سطح آب به ضخامت متوسط کمتر از ۳/۰میلیمتردر ۲۴ ساعت می‌رسد. لایه‌های نفت به شکل پیوسته و مداوم در نمی‌آید مگرآنکه توسط باد متراکم شوند و موج آنها رابه جزایر و سواحل ببرد که در آنجا لایه‌های نفت به دلیل سکون و عدم حرکت حاصل از گیر افتادن در صخره‌ها در سواحل جزایر، با پیوسته شدن لایه‌های نازکتر به آنها یک سطح فعال از مواد نفتی را تشکیل می‌دهد که خود از عوامل دریایی موثربر آلودگی محیط زیست است و باید مانع بروز آن شد اما چگونه؟
صدمات غیرقابل جبران آلودگی نفتی دریاها
حمل ونقل مواد نفتی مهم ترین عامل شناخته شده و سوانح غیرمتقربه نفتکش‌ها، ایستگاه‌های تولید و بهره برداری و بارگیری نفت، تخلیه آب توازن و فعالیت صنعتی هستند. نفتی که در دریا ریخته می شود، به دلیل مایع بودن به سرعت در آب گسترش می‌یابد و اثر مستقیمی بر اکوسیستم می گذارد و باعث بروز مشکلات زیست محیطی متعددی از جمله آلوده ساختن هوای منطقه، باقی ماندن قسمت‌های سنگین ترکیبات نفت برای مدت طولانی در محیط، آلوده ساختن خاک و منابع آبی و سواحل آنها و اثر مخرب بر زنجیره غذایی، آسیب به تنوع زیستی منطقه، مرگ ومیر موجودات دریایی، مشکلات صید ماهی، آلودگی بنادر و پرندگان می شود که این موارد بعضا غیرقابل جبران است.این تخلیه مواد نفتی پالایشگاه‌ها به دریا است که شامل ترکیبات سمی‌که خطرات بسیاری جدی برای اکولوژی دریا محسوب می‌شود. تمامی‌اشکال زندگی آبزیان به شکل مخاطره آمیزی تحت تأثیر قرار می‌گیرد به طوریکه ماهیان آلوده شده زمانی که توسط انسان به مصرف می‌رسند، خطرات مهلک بهداشتی و سلامتی ایجاد می‌کند.