فرصت‌های توسعه حمل و نقل دریایی چطور از دست رفت؟ 
​​​​​​​گروه حمل‌و‌نقل دریایی ـ حسین بوذری ـ صنعت حمل‌ونقل دریایی ایران با وجود برخورداری از موقعیت جغرافیایی ممتاز و دسترسی به آب‌های آزاد شمال و جنوب، با چالش‌های جدی روبه‌روست؛ از بنادر نسل اول و دوم که با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارند تا ناوگان نفتکش پیری که به تدریج جایگاه خود را از دست می‌دهد، همه نشان از ضرورت تحول در این صنعت حیاتی دارد. 
به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، عدم بهره‌برداری مطلوب از فرصت‌های موجود در سواحل مَکُران و چابهار، در مقایسه با توسعه چشمگیر بنادر مشابه در پاکستان، نشانگر فقدان برنامه‌ریزی راهبردی و سرمایه‌گذاری کافی است. علاوه‌بر این، چالش‌های زیست‌محیطی از جمله آلودگی دریا و صید بی‌رویه، خسارات جبران‌ناپذیری به اکوسیستم دریایی و منابع ارز‌آوری مانند ماهیان خاویاری وارد کرده است. 
تحریم‌ها نیز به‌عنوان عاملی تاثیرگذار، تردد کشتی‌های ایرانی را محدود و توسعه ناوگان را با مشکل مواجه کرده است. در مجموع می‌توان گفت صنعت حمل‌ونقل دریایی ایران با وجود ظرفیت‌های بالا، در مسیر توسعه با موانع جدی دست‌وپنجه نرم می‌کند.
خبرنگار روزنامه اقتصادسرآمد، برای بررسی چالش ‌های صنعت حمل‌ونقل دریایی و راهکارهای برون‌رفت از این شرایط گفت‌وگویی را با سیده فاطمه مقیمی، نخستین بانوی دارنده تجارت دریایی ایران، کارآفرین برتر جهان اسلام در حوزه حمل‌ونقل دریایی، عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی و صنعت و معدن استان تهران و نخستین پرزیدنت سازمان جهانی تبلیغات IAA در ایران ترتیب داده است که در ادامه می‌خوانید:

مهندسی بنادر و چالش‌های مدرن‌سازی
مقیمی درباره ظرفیت‌ها و چالش‌های صنعت حمل‌ونقل دریایی ایران اظهار کرد: مزایا، معایب، فرصت‌ها و تهدیدهای حمل‌ونقل دریایی بارها و بارها ازسوی کارشناسان و صاحب‌نظران مورد تحلیل قرار گرفته، اما جای تحلیل بیشتری در این زمینه وجود دارد.
این کارآفرین صنعت حمل‌و‌نقل دریایی با بیان اینکه مسئولان به چالش‌های صنعت حمل‌ونقل دریایی اذعان دارند، ادامه داد: موقعیت جغرافیایی ایران و دسترسی به آب‌ها در شمال و جنوب می‌توانست و می‌تواند فرصت بسیاری خوبی برای کشورمان باشد.
مقیمی تصریح کرد: در حال حاضر مکران شرایط بسیار خوبی در حوزه خلیج فارس و ساحل جنوبی ایران و نوار مربوطه می‌تواند فرصت بسیار خوبی برای توسعه دریا و گردشگری دریایی باشد.
وی تاکید کرد: البته فرصت‌های دریایی بسیار خوبی در چابهار داریم که بعضاً استفاده نشده و مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است، درحالی‌که مشابه چابهار، خلیج گواتر پاکستان بوده که بسیار توسعه‌یافته است، به‌طوری‌که کشتی‌های اقیانوس‌پیما به راحتی از خلیج گواتر ورود و خروج دارند و حمل بار.
این عضو اتاق بازرگانی تهران در ادامه متذکر شد: کُریدورهایی که می‌توانست در ایران فعال‌تر شود، به دلیل فاقد زیرساخت‌ها دچار مشکل شده و از سال‌ها پیش که در حوزه خلیج فارس، بندرعباس و بنادری که می‌توانست توسعه‌یافته باشد، فرصت‌های ایده‌آل تخلیه بارگیری، سیستم‌های انبارداری بندری را ایجاد کرد.
مقیمی عنوان کرد: نسل چهارم و پنجم بنادر در دنیا در حال فعالیت و کار است، اما ما هنوز در نسل‌های اول و دوم باقی مانده‌ایم، نسل بندر توسعه‌یافته یعنی باید از محل تولید تا محل بندری که کشتی‌ها بارگیری شوند به‌صورت یکسره این اتفاق رخ دهد.
وی درباره اینکه توسعه صادرات دریایی چگونه اتفاق می‌افتد و شرط تحقق این موضوع چیست، تاکید کرد: توسعه صادرات زمانی اتفاق می‌افتد که در کنار آن تجهیزات مربوط به تخلیه و بارگیری از مبدا تولید تا مقصدی که باید بارگیری برای حضور در بازارهای بین‌المللی انجام شود جاذبه‌ای را برای صادرکننده به‌وجود بیاورد تا قیمت‌ تمام‌شده کالا را بهتر کند.

اهمیت گردشگری دریایی برای رونق اقتصاد دریامحور
این کارآفرین صنعت حمل‌ونقل دریایی با تاکید بر اهمیت گردشگری دریایی در بنادر شمال و جنوب یادآور شد: گردشگری دریایی قطعاً می‌تواند منجربه ارزآوری برای کشورمان شود و صنعت دریانوردی تنها صنعت در بخش حمل‌ونقل بار نیست، بلکه در بخش مسافری هم می‌تواند جاذبه‌های توریستی و درآمدهای ارزی برای کشور به همراه داشته باشد، بنابراین با نقش‌آفرینی گردشگری دریایی در زمینه ارزآوری و جاذبه‌های توریستی می‌توان به توسعه این صنعت در کشورمان امیدوارتر بود.
مقیمی بیان کرد: امکان و زمینه توسعه صنعت گردشگری و حمل‌ونقل دریا در کشورمان مهیاست، اما متأسفانه آنگونه که باید از این امکانات بهره‌برداری نشده است.

اثرات تحریم‌ها بر زنجیره تأمین دریایی
این کارآفرین صنعت حمل‌ونقل دریایی در پاسخ به سوال دیگر که آیا صنعت حمل‌ونقل دریایی در مقابله با تحریم‌ها به اقتصاد ایران کمک کند، گفت: چگونه باید کند وقتی تردد کشتی‌های کشورمان در برخی بنادر تحریم شده و قادر به پهلوگیری و تخلیه بارگیری در شرایط تحریمی نیست و این مسئله چالش‌هایی را برای کشورمان به‌وجود آورده است.
مقیمی ادامه داد: یکی از بزرگ‌ترین یا به عبارت بهتر تنها بزرگ‌ترین ناوگان نفتکش دنیا متعلق به شرکت ملی نفتکش ایران است، اما متأسفانه این فرصت ایده‌آل را به‌تدریج از دست داده‌ایم، چراکه تحریم نفتکش‌های ایران نتوانسته‌اند مانند قبل به توسعه کاری خود ادامه دهند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران تشریح کرد: متاسفانه سرمایه‌های دریایی ما به مرور زمان تحلیل ارزش پیدا می‌کنند و هم وسایط به‌روزتر و سبک‌تر از این منظر که به‌راحتی در دریا حرکت کنند و سرعت بیشتری داشته باشند و مهم‌تر اینکه حجم بیشتری را جابجا کنند که جایگزین شوند، یعنی این مهم فرصتی بود که نصیب ما شده بود.
وی افزود: ایران یکسری فرصت‌های زیرساختی جغرافیایی دارد و یکسری فرصت‌های ابزاری که شامل نفتکش است و ناوهای دریانوردی در حوزه‌های مربوط به حمل بار و کشتی بزرگ اقیانوس‌پیما که باید دسته‌بندی شده و شناسنامه‌دار شوند که باید به‌روز بوده و معاینه‌های کاری داشته باشند.

چالش سن و فرسودگی در حمل‌ونقل دریایی
کارآفرین صنعت حمل‌ونقل دریایی تشریح کرد: سن وسایط حمل‌ونقل دریایی ایران در مقایسه با دنیا به‌ جای توسعه و جوانی رو به پسرفت می‌رود، ازسویی می‌توان حوضچه‌های تعمیری کشتی‌ها را با قیمت بسیار مناسب حداقل برای کشتی‌هایی که در خلیج فارس درحرکت هستند، شکل داد، یعنی کشتی‌های غیرایرانی و درصورتی که این فرصت را ایجاد می‌کردیم که در حوضچه‌های تعمیری در بنادر جنوبی این کار را بکنیم، می‌توانست فرصت درآمدزایی برای ایران ایجاد کند، چراکه کشتی‌های خارجی از خلیج فارس استفاده کرده و به‌آب‌های آزاد می‌روند، بنابراین می‌شد تعمیرات حوضچه‌های تعمیری کشتی‌های خارجی را در ایران انجام داد.
مقیمی اضافه کرد: ایران با متخصصان و بهره‌برداری مناسب و عمق خوب در حوزه خلیج فارس (منطقه در اختیار ایران) می‌تواند به اهداف خود در این حوزه برسد و این امکان وجود دارد.
وی در بخش دیگری از گفت‌و‌گو با خبرنگار روزنامه اقتصاد سرآمد با اشاره به تاثیر چالش‌های زیست‌محیطی در مشکلات مرتبط با حمل‌ونقل دریایی تشریح کرد: شما اگر به‌عنوان ‌توریسم و گردشگر کنار ساحل شمال و جنوب قرار بگیرید تقویت و ساده نگه داشتن محیط‌زیست در کشورمان پسرفت داشته و شاهد ساحل‌های تمیز نیستیم.

زیست‌بوم دریایی و پایداری چه جایگاهی دارد؟
این کارآفرین صنعت حمل‌ونقل دریایی عنوان کرد: زیست‌محیطی تنها آن چیزی که مشاهده می‌کنیم نیست، بلکه آبزیانی که در دریا وجود دارند یا صید بی‌رویه‌ای که با مجوزها اتفاق افتاد همه و همه ما را به‌‌لحاظ زیست‌محیطی با چالش مواجه کرده و تا سه دهه گذشته بهترین ماهیان استروژن در شمال ایران و دریای کاسپین، دریای شمال و دریای خزر وجود داشت.
مقیمی خاطرنشان کرد: درست است که به‌لحاظ تغذیه‌ای از ماهی استروژن به‌عنوان تغذیه مطلوب استفاده نمی‌کردیم، اما این فرصت ایده‌آلی بود که می‌توانست برای صادرات برای کشور بسیار ارزآوری داشته باشد و تمامی این موارد به‌دلیل عدم رعایت قوانین و حقوق زیست‌محیطی در دریای شمال از دست دادیم، عدم رعایت نظافت در سطح دریا نیز در زمینه چالش زیست‌محیطی موثر بوده است.