گروه انرژی-سهیل مرتضوی-  گزارش‌ها نشان می‌دهند که وضعیت شبکه آب تهران به دلیل فرسودگی، سالانه مقادیر زیادی آب شرب را هدر می‌دهد. طبق آمار، حدود ۲۲ تا ۳۰درصد از کل آب تولیدی در تهران به دلیل نشتی‌های ناشی از فرسودگی لوله‌ها و دلایل دیگر از دست می‌رود. باتوجه به عمر طولانی شبکه آب تهران نیاز به بازسازی فوری احساس می‌شود. این شرایط نه‌تنها باعث هدررفت آب، بلکه به احتمال می‌تواند موجب بروز فرونشست زمین در مناطق مختلف شهر شود، علی‌رغم مشکلات موجود، هنوز اقدامات کافی برای نوسازی شبکه صورت نگرفته است.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، شبکه آب تهران با مشکلات اساسی روبه‌رو است که تأمین آب شرب و خدمات فاضلابی را به شدت مختل کرده است. این چالش‌ها شامل فرسودگی گسترده زیرساخت‌ها، مدیریت ناکارآمد و کمبود بودجه می‌شود. هدررفت آب در تهران در شرایطی است که پایتخت با کمبود منابع آبی روبه‌رو بوده و مدیریت درست منابع موجود اهمیت بالایی دارد.
بخش قابل‌توجهی از زیرساخت‌های آب‌رسانی تهران که بالغ بر ۲۴درصد از آن بیش از ۲۵سال عمر دارد، به دلیل فرسودگی و قدیمی بودن به‌شدت دچار مشکل شده است. لوله‌های فرسوده که به‌طور مکرر نشتی می‌دهند، یکی از دلایل اصلی هدررفت آب هستند. این نشتی‌ها علاوه‌بر هدررفت آب، موجب تخریب سایر زیرساخت‌های شهری نیز می‌شوند، به‌خصوص در مناطقی که نشست زمین ناشی از این خرابی‌ها رخ داده است. علی‌رغم مشکلات موجود، هنوز اقدامات کافی برای نوسازی شبکه صورت نگرفته است. با توجه به وضعیت بحرانی کمبود آب، به‌ویژه در تهران که در تابستان‌ها با تنش‌های شدید آبی روبه‌رو بوده، کارشناسان تاکید دارند که عدم‌نوسازی زیرساخت‌ها نقش مهمی در تداوم این بحران دارد.
وضعیت بحرانی منابع آب در تهران یکی از چالش‌های اساسی این کلان‌شهر است که با جمعیت روبه‌رشد خود، تحت فشار قرار گرفته است. براساس گزارش‌ها و اظهارات سخنگوی صنعت آب کشور، تهران از مشکل ناترازی منابع آب به‌شدت رنج می‌برد. به عبارت دیگر، میزان مصرف آب در این شهر به مراتب بیشتر از ظرفیت تأمین آن است و این مسئله به بحران جدی تبدیل شده است.

افت سطح آب تهران در طول دهه‌ها
براساس گزارش‌های رسمی و داده‌های ارائه‌شده توسط وزارت نیرو و کارشناسان حوزه منابع آب، وضعیت منابع آبی تهران در سال‌های اخیر به‌شدت بحرانی شده است. میانگین بارش سالانه در تهران طی چنددهه گذشته حدود ۲۵درصد کاهش یافته، این کاهش بارندگی به‌طور مستقیم بر حجم ذخایر سدهای اطراف تهران تاثیر منفی گذاشته است. همچنین میزان برداشت از منابع آب زیرزمینی در تهران به مرز بحرانی رسیده است. سطح این منابع طی ۲۰سال گذشته به‌طور میانگین حدود ۱۲متر افت داشته و این مسئله باعث افزایش فرونشست زمین در برخی مناطق شهری شده است.

وضعیت مصرف آب در پایتخت
مصرف سرانه آب در تهران به‌طور میانگین حدود ۲۵۰لیتر در روز بوده که از استانداردهای جهانی بالاتر است. این میزان مصرف بالاتر از حد پایدار بوده و فشار مضاعفی بر منابع آبی وارد می‌کند. همچنین به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، برخی مناطق جنوب تهران با نرخ فرونشست حدود ۲۵ تا ۳۰سانتی‌متر در سال مواجه هستند که یکی از پیامدهای جدی بحران آب محسوب می‌شود. این آمارها نشان‌دهنده وضعیت بحرانی منابع آبی تهران و ضرورت اتخاذ راهکارهای فوری و پایدار برای مدیریت منابع آب و مصرف بهینه آن است. تهران از نظر منابع طبیعی آبی، وابسته به پنج سد و منابع آب زیرزمینی است که به هیچ عنوان جوابگوی نیازهای جمعیت فعلی این شهر نیست. به همین دلیل از دهه‌های گذشته، سیاست انتقال آب از سدهای کرج، لتیان، ماملو و نیز پروژه‌های انتقال بین‌حوضه‌ای مانند سدهای لار و طالقان اجرا شده است. این انتقال آب‌ها نه‌تنها پاسخگوی نیازهای فعلی نبوده، بلکه رشد بی‌رویه جمعیت را در این منطقه تشویق کرده است.

چالش جمعیت برای آب تهران
با توجه به اینکه تهران توان بارگذاری جمعیت بیشتر را ندارد، نگرانی‌ها در خصوص تأمین آب شرب برای جمعیت فعلی و آتی به‌شدت افزایش یافته است. بزرگ‌زاده هشدار می‌دهد که اگر روند افزایش جمعیت در تهران کنترل نشود، تأمین آب شرب به سختی صورت خواهد گرفت و حتماً نیاز به مدیریت مصرف احساس می‌شود. در یک بازه پنج‌ساله، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که وضعیت آب تهران شکننده‌تر خواهد شد. با توجه به کمبود منابع آبی و افزایش تقاضا به دلیل رشد جمعیت، تأمین پایدار آب برای تهران یک چالش دائمی خواهد بود. استفاده از منابع آب زیرزمینی و سدهای پنج‌گانه موجود (کرج، لار، طالقان، لتیان و ماملو) همچنان ادامه خواهد داشت، اما این منابع نیز محدودیت‌های خود را دارند. برای مدیریت بحران آب در تهران، باید مجموعه‌ای از اقدامات کوتاه‌مدت و بلندمدت اجرا شود که به کاهش مصرف، بهبود زیرساخت‌ها و توسعه منابع جایگزین کمک کند.

تامین آب تهران در بن‌بست 
در همین حال عیسی بزرگ‌زاده، سخنگوی صنعت آب در گفت‌وگو با ایلنا، درباره اینکه آیا انتقال پایتخت به موضوع کمبود منابع آبی تهران کمک می‌کند، اظهار داشت: تهران با مشکلات پیچیده، عدیده و چندلایه‌ای مواجه بوده که بخشی از آن مستقیم و بخشی نیز غیرمستقیم به آب مربوط است. برخی مشکلات آب پایه بوده و روی آب تاثیر می‌گذارند و در برخی موارد هم آب روی مشکلات دیگر تاثیر می‌گذارد. وی افزود: مسئله انتقال پایتخت مسئله پیچیده‌ای است که نیاز به کار کارشناسی دارد. در مباحث هر دوسوی موافقان و مخالفان انتقال پایتخت گذاره‌های درستی دیده شده است، اگر بناست قضاوتی صورت گیرد هم کسانی که معتقدند انتقال پایتخت باید صورت گیرد ادله‌های خوبی دارند و هم کسانی که معتقدند انتقال پایتخت مشکل را حل نمی‌کند دلایل خاص خود را دارند. بنابراین به نظر می‌رسد در این لحظه نمی‌توان جواب روشنی به این موضوع داد و باید به بررسی‌ها ادامه دهیم.
سخنگوی صنعت آب تاکید کرد: در هر حال اگر سبک زندگی را تغییر ندهیم و میزان مصرف آب را تقریبا در تهران به نصف نرسانیم به بن‌بست آبی می‌رسیم. وی تصریح کرد: اینکه انتقال پایتخت ممکن است هزینه‌های بیشتری به کشور تحمیل کند نیاز به ارزیابی دارد، تجربه نشان می‌دهد که باید به کارگروه‌ها و مشاوران اجازه دهیم ارزیابی‌های خود را انجام دهند و طرح‌ها را روی کاغذ بیاورند و برآورد مالی انجام دهند تسریع و عجله در این‌گونه نظرها با ذات کارشناسی فاصله دارد.
بزرگ‌زاده بیان کرد: یکی از کارهای اساسی که باید انجام شود، توزیع عدالت قضایی در کشور است. باید بررسی شود که آیا انتقال پایتخت، با جابه‌جایی جمعیت ۱۲میلیونی، فرصت‌های رشد و توسعه‌ای را که تهران تاکنون به واسطه پایتخت بودن به‌دست آورده، به همان میزان در نقطه‌ای دیگر ایجاد می‌کند؟ آیا رشد تهران صرفا به دلیل پایتخت بودن آن بوده است یا عوامل دیگری نیز نقش داشته‌اند؟ تهران با جمعیتی بالای ۱۰میلیون نفر، بخشی از منابع آبی خود را از مناطق اطراف تأمین می‌کند. این مسئله نه‌تنها برای تأمین آب شرب، بلکه برای کشاورزان و صنایع این مناطق نیز اثرگذار است. وی افزود: یکی از موضوعات مهم در برنامه‌ریزی کلان کشور، مسئله جابه‌جایی پایتخت به دلیل چالش‌های جمعیتی و اقلیمی است. ایران به‌عنوان کشوری با اقلیم خشک و نیمه‌خشک، با متوسط بارش سالانه حدود ۲۵۰میلی‌متر، با محدودیت‌های جدی در منابع طبیعی مواجه است. این محدودیت‌ها مانع از گسترش پایدار کلان‌شهرهایی با جمعیت‌های چندمیلیونی مانند تهران می‌شوند.
سخنگوی صنعت آب بیان کرد: علاوه‌بر موضوع آب، آلودگی هوا و تراکم جمعیت پایداری زندگی در تهران را با چالش مواجه کرده و اکنون موضوع انتقال پایتخت مطرح است. جابه‌جایی پایتخت یا هر تصمیم کلان دیگر نیازمند بررسی جامع و مدیریت توسعه‌ای کارآمد است. سرمایه‌گذاری صرف، بدون وجود برنامه‌های منسجم و تخصصی، برای رفع مشکلات کشور کافی نخواهد بود، رفتار مکانیکی در مواجهه با مشکلات آب جوابگو نیست و نیاز به رویکردهای عمیق‌تری دارد.