آیا دریا و اقتصاد دریا چالشی برای جهان امروز به‌شمار می‌آید؟
​​​​​​​گروه دریاپایه- سیدعمران طباطبایی- بنادر و دریانوردی، گردشگری و محیط‌زیست، پیام‌آور صلح و پیشرفت دریا برای بشر است. دریا، فرصتی بزرگ برای پیشرفت و حافظ منافع ملی کشورهای ساحلی است. با نگاهی به دریا و فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با آن در مورد آبادسازی سواحل و سرعت‌بخشی به اجرای برنامه‌های مربوط به آن، اهمیت دادن به بنادر به‌عنوان نقطه ارتباطی مهم بین کشورها و استفاده از ظرفیت‌های بی‌بدیل دریا و اولویت دادن به این عرصه باید از فعالیت‌های اقتصادی کشورهای ساحلی باشد. کشورها باید عمق نگاه راهبردی را در زمینه چگونگی بهره‌‌مندی از این ثروت عظیم در‌یابند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، فوائد دریا برای یک کشور و یک ملت، فوائدی راهبردی و بزرگ و کلان است. با تسلط بر دریا و دریانوردی روی آن، پی‌‌در‌پی می‌توان قدرت بین‌‌المللی را تا سرزمین‌های دوردست گسترش داد. در این میان اغلب دولت‌ها و کشور‌های مسلط بر دریا توانستند از دریا برای خود حیثیت‌های مادی و قدرت‌های بزرگ فراهم آورند. امروزه دسترسی به دریا سبب شده قدرت در اختیار دولت‌های مستقل و سرافراز و بیدار باشد و اراده خود را بر اراده تحکم‌‌آمیز هر قدرت سیاسی و نظامی تحمیل ‌کنند و کسانی را که می‌خواهند با تحکم بر ملت‌ها حاکمیت کنند، مجبور به عقب‌نشینی کند.
مسئله آبادسازی سواحل، موضوعی بسیار با اهمیت است که باید در نظر گرفته شود. وجود دوران صلح و ایجاد آن، فرصت مغتنمی است برای پیشرفت در بخش‌های علمی، سازندگی و افزایش بازدارندگی و مسئله آبادسازی سواحل نیز جزو یک کار اساسی است که باید دولت‌ها، برنامه‌های موردنظر در این رابطه را با سرعت بیشتری دنبال کنند.

ظرفیت‌های دریا برای تکمیل زنجیره ارزش
توسعه استفاده از ظرفیت بی‌‌بدیل دریا در تکمیل زنجیره ارزش‌افزوده در صنایع معدنی و جلوگیری از خا‌م‌فروشی برای افزایش ظرفیت حمل‌ونقل بین‌‌المللی و همچنین مسیر‌های ارتباطی و حمل‌‌و نقل داخلی و توسعه‌ای موثر است و باید از اولویت‌های یک کشور ساحلی باشد تا ظرفیت‌های طبیعی و انسانی عظیم موجود در آن کشور هرز نرود. باید درعرصه‌های اقتصادی بتوانیم با دریا همکاری گسترده‌‌تری داشته باشیم.
سواحل یک کشور ثروت عظیم ملی است که اگر کشورها با نگاه راهبردی به مناطق دریایی، به کمک بیایند، این امر عظیم و مهم می‌تواند توانایی‌های زیادی را برای آن کشور به‌وجود آورد. سواحل یک کشور، نقطه‌‌ای اساسی در ایفای مسئولیت نیروی دریایی است و دسترسی به آب‌های آزاد و بین المللی، از برکات دریاست. در کشورهای ساحلی اولویت مهم بخش اقتصاد، مسئله دریاست. دریا خیلی مهم است چون آب دریا را می‌توان شیرین‌سازی کرد، محصولات دریایی، بنادر موجود و ایجاد مناطق مسکونی‌ اطراف دریا تولید منبع ثروت‌آفرین فوق‌العاده
 است.
ظرفیت دریا برای گسترش فرهنگ عمومی
استفاده از دریا فرصتی برای تبدیل آن به فرهنگ عمومی ایجاد می‌کند. دریانوردی در گذشته و حال باعث انتقال فرهنگ و تمدن به مناطق دیگر دنیا شده و سواحل کشورها، فرهنگ استفاده از فرصت‌های دریا را که مورد غفلت واقع شده، به فرهنگ عمومیِ مردم تبدیل می‌کند. فرهنگ‌‌سازی در این زمینه و ایجاد فهم عمومی از دریا به‌عنوان یک زیرساخت اساسی ضروری است. تولیدات هنری و مقوله پویانمایی در شناساندن فرصت‌های متنوع دریا مؤثرند و با استفاده از تولیدات هنری و معرفی ظرفیت‌های پیشرفت دریا‌پایه یک کشور، شوق مردم به استفاده از این فرصت‌ها افزایش خواهد یافت.  

فرصت‌های صنایع دریایی و کشتی‌سازی
فرصت‌ها و چالش‌های اقتصاد دریایی، اهمیت استفاده از ظرفیت‌های داخلی صنعت دریایی را نمایان می‌سازد. فرصت‌ها و چالش‌های اقتصاد دریایی با توسعه و با اتکا به ظرفیت‌های دریایی و موضوعات گوناگون توسعه‌ای و حاکمیتی مانند جمعیت‌پذیری، ایجاد زیرساخت‌ها و ارتباطات گره خورده است. تمرکز اقتصاد بر اتکا به ظرفیت‌های دریایی سبب اشتغالزایی بی‌پایانی می‌شود. در همه کشورهای جهان، بخش اعظمی از جمعیت در کنار دریا ساکن می‌شوند و شهرها در نوار ساحلی توسعه می‌یابند. کم‌توجهی به توسعه مناطق ساحلی در واقع توسعه دریامحور را عملاً مغفول می‌گذارد. 
توسعه صنعتی در نوار ساحلی یک کشور به توسعه جمعیتی در این مناطق منتج می‌شود. اهمیت توسعه صنعت کشتی‌سازی، تعمیرات دریایی و فراساحلی در یک کشور دارای ظرفیت‌های بی‌نظیری است که می‌تواند به جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد آن کشور دست یابد، زیرا با بهره‌گیری از توان داخلی و ایجاد زیرساخت‌های لازم، می‌توان سهم قابل‌توجهی از بازار بین‌المللی را کسب کرده و از خروج منابع ارزی جلوگیری کرد. صنایع کشتی‌سازی در کشورهای پیشرفته جهان از حمایت‌های گسترده برخوردار است و این کشورها از طریق سیاست‌های حمایتی و اعمال محدودیت‌های تجاری، توانسته‌اند سهم بزرگی از بازار جهانی کشتی‌سازی و تعمیرات را به خود اختصاص دهند، اما متاسفانه در ایران بخشی از ظرفیت‌های داخلی ما به دلیل عدم‌حمایت کافی خالی مانده و بعضاً شاهد ارسال کشتی‌های ایرانی به خارج از کشور برای تعمیرات هستیم. درحالی‌که این خدمات می‌تواند در داخل ارائه شود و به رشد اقتصادی و اشتغالزایی کمک کند. اهمیت همسویی سیاست‌های دولتی در تقویت صنایع دریایی کشور برای ایران ضروری است، چراکه ایران با برخورداری از ظرفیت‌های دریایی و استراتژیک خود، می‌تواند به یکی از مراکز مهم تعمیر و نگهداری کشتی‌ها تبدیل شود. 

اقتصاد دریامحور از پیشران‌های رشد اقتصادی
دستیابی به رشد برنامه‌ریزی‌شده برای یک کشور ساحلی حیاتی به‌نظر می‌رسد و با توجه به واقعیت‌های اقتصادی کنونی و چالش‌هایی که اقتصاد را تهدید می‌کند، تحقق این رشد ساده نیست و با اتکا به پیشران‌های رشد، محقق خواهد شد. تکیه بر اقتصاد دریامحور یکی از پیشران‌های رشد اقتصادی و حرکت در مسیر توسعه است. اهمیت نقش دریا بر اقتصاد و توسعه اقتصادی واقف شده تا کشورهای پیشرفته به آن به‌عنوان سیاست‌های کلی توسعه نگاه ویژه نمایند تا هرچه بهتر آن را اجرا کنند. با توجه به ظرفیت‌های بسیار گسترده اقتصاد دریامحور جهت کمک به جهش سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی و افزایش رفاه، لازم است ابعاد مختلف آن، ظرفیت‌های بالقوه، تجارب جهانی، موانع و چالش‌ها با حضور فعالان بخش خصوصی مورد بررسی قرار گیرد.  اقتصاد دریامحور، پیشران رشد اقتصادی پایدار داشته، چراکه تلاش می‌کند نقطه‌عطفی بر اقتصاد و تحرک اقتصادی شکل دهد.
اقتصاد دریامحور سهمی حداکثری از تولید ناخالص ملی کشورهای ساحلی بالاخص ایران به خود اختصاص می‌دهد، زیرا هدف از توسعه اقتصاد دریامحور در یک کشور ساحلی، رشد درآمد ملی است و اگر توسعه اقتصاد دریامحور نتواند به رشد درآمد ملی منجر شود، تمامی اقدامات انجام‌گرفته عبث و بی‌نتیجه بوده، بنابراین باید دریا را جدی گرفت تا طرح و برنامه‌های موردنیاز برای جذب سرمایه داخلی و خارجی به این بخش برسد تا امروزه نقش دریا در اقتصاد مغفول نماند. اقتصاد دریامحور، شاه‌کلید رونق اقتصادی کشور ایران است.

اهداف توسعه پایدار اقتصاد آبی در جهان
توسعه اقتصاد آبی حفظ و احیای همه منابع آبی را تشویق می‌کند. اقتصاد آبی نیاز به مزایای توسعه اجتماعی و اقتصادی با تأکید قوی بر نگاه بلندمدت دارد. اهداف توسعه پایدار نسل‌های آینده را تحت تأثیر مدیریت منابع امروزی قرار خواهد داد که هدف آن، یافتن تعادل بین رشد اقتصادی و پایداری است. اقتصاد آبی در راستای بهبود رفاه انسانی و برابری اجتماعی و در عین حال کاهش خطرات زیست‌‌محیطی و کمبودهای زیست‌محیطی کار می‌کند. مفهوم اقتصاد آبی به‌عنوان دریچه‌ای ظاهر می‌شود که از طریق آن می‌توان برنامه‌های سیاستی را مشاهده و توسعه داد که به‌طور همزمان سلامت اقیانوس‌ها و رشد اقتصادی را به شیوه‌ای سازگار با اصول برابری و شمول اجتماعی افزایش می‌دهد. مفهوم اقتصاد آبی با سواحل و اقیانوس‌ها شتاب می‌گیرد و می‌تواند به‌عنوان منبع جدیدی از توسعه اقتصادی مثبت تلقی شود. همه پروژه‌های احیای آبی و مدیریت آب می‌توانند به کاهش اسیدی‌شدن اقیانوس‌ها کمک کنند.
پرورش آبزیان دریایی و غیره باید با محیط‌زیست دریا و اقیانوس‌ها سازگاری داشته باشد و فراوانی و موفقیت گونه‌های صیدشده و پرورشی را بازیابی می‌کند که باعث امنیت غذایی، اقتصاد غذاهای دریایی و کاهش فقر می‌شود. همچنین به اقتصاد گردشگری کمک خواهد کرد. با این حال باید مطمئن شویم که زیستگاه‌ها و فرآیندهای زیست‌محیطی محافظت می‌شوند. دریاها و اقیانوس‌ها هیچ‌کدام ملک خصوصی نیستند و نباید باشند. ما نمی‌توانیم همه نیازهای آینده را پیش‌‌بینی کنیم اما می‌توانیم بدانیم که اگر با حرص و طمع کوته‌‌بینانه از آن‌ها بهره‌‌برداری نکنیم، دارایی جمعی ما ارزشمندتر خواهد بود و نسل حاضر و نسل‌های آینده مسئول این فضاها خواهند بود. درک علمی از اکوسیستم‌های اقیانوسی و ساحلی و تغییراتی که با آن روبه‌رو هستند، سبب افزایش رشد اقتصادی و ایجاد شغل حتی برای نسل‌های آینده می‌شود. توسعه اکوتوریسم ساحلی و دریایی در یک کشور، با هدف به حداقل رساندن اثرات محیط‌زیستی و به حداکثر رساندن منافع اجتماعی و اقتصادی برای جوامع از ضروریات است.
دریا یکی از اکوسیستم‌های طبیعی است که فضای بزرگی را برای زیست بسیاری از گونه‌های جانوری فراهم می‌کند و دنیای شگفت‌انگیزی را در اعماق آب‌ها پدید می‌آورد. تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی زیر آب فضای مناسبی برای مطالعه قرار داده است تا محققان و دانشمندان بتوانند با ورود به ‌آن، ابعاد پنهان دریا را بهتر بشناسند. با توجه به ‌رشد فناوری‌های نوین در جهان و کاربرد وسیعی که دارند، دریا می‌تواند در طراحی، توسعه، نوآوری، تولید و حفظ انواع تجهیزات مرتبط با دریا به‌ کار‌ آید. علاوه‌بر این، در دریا می‌توان دانش زیادی از پوشش‌های گیاهی و زندگی گونه‌های جانوری و گیاهی زیر آب به‌‌دست آورد، زیرا حفظ محیط‌‌زیست و اکوسیستم دریا از اهمیت بالایی برخوردار است و چه‌‌بسا نابودی آن، خطر از بین رفتن بسیاری از گونه‌های نادر جانوری و گیاهی را به‌دنبال خواهد داشت.

تبیین شرایط اکوسیستم ساحلی و دریایی
در روند تبیین فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارهای مرتبط با توسعه اکوتوریسم ساحلی و دریایی در یک کشور باید مزایای فردی، اجتماعی، اقتصادی، محیط‌زیستی، گردشگری و چالش‌های مرتبط با توسعه گردشگری از لحاظ محیط‌زیست، اجتماعی و اقتصادی مورد بازبینی قرار گیرد. فرصت‌ها و مزیت‌های گردشگری در خطوط ساحلی وسیع و متنوع در ایران از جمله تنوع‌زیستی، جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی و مناظر متنوع، به همراه چالش‌های ناشی از تضادهای فرهنگی، توزیع ناعادلانه و مزایای حاصل از توسعه گردشگری، کالایی‌سازی فرهنگ محلی و شیوه‌های ناپایدار بهره‌برداری اقتصادی و موانع مرتبط با آن باید حتماً مورد مطالعه قرار گیرد. توان توسعه گردشگری پایدار و توصیه‌های عملیاتی برای توسعه اکوتوریسم ساحلی و دریایی برای کمک به رونق صنعت گردشگری ارائه می‌شود.
ظرفیت‌های بالقوه دریا بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ به نحوی که از ابتدای خلقت بشر، دریا، عرصه ارتباطات و بسترساز توسعه و تمدن بوده است. آن دسته از کشورهایی که به دریا راه دارند از پتانسیل‌های بالقوه قدرتمندشدن در عرصه‌های مختلف جهانی و همچنین از توانایی توسعه‌یافتگی سریع‌تر برخوردار ‌هستند. دریا در یک کشور، فرصت بزرگی برای پیشرفت به‌شمار می‌رود. حمل‌ونقل حجم انبوهی از کالاها و ما‌یحتاج، منابع فراوان نفت و گاز نهفته در بستر دریاها، صید و صیادی، تنوع‌زیستی و طبیعت‌های متنوع دریاها به جهت سیر و سیاحت و منافع مختلف دیگر آن، در اتصال به خشکی، از مواهب الهی و گویای اراده پروردگار کریم در اتمام نعمت‌هایش در گستره خلقت
 است.