بررسی و تحلیل عملکرد نیروی دریایی  ایران در جنگ جهانی دوم

رضا جهانفر
بخش سی و یکم
پس از بازگشت از سفر اول اروپا به ايران، به لشکر يک معرفي و به‌عنوان کفالت فرماندهي آتشبار يک کوهستاني آن لشکر انتخاب شد. در يکي از بازديدهاي رضاشاه از لشکر يکم، لياقت و کارداني غلامعلي بايندر توجه وي را جلب کرد و در تاريخ 22 دي‌ماه 1304، بايندر را به‌عنوان آجودان مخصوص خود انتخاب کرد. البته دوره دانشگاه جنگ فرانسه را از 17 تيرماه 1307 و در سفر دوم خود به فرانسه طي مي‌کند. اين دوره تحصيلي در 25 آذرماه 1309 به اتمام رسيد. پس از مراجعت به ايران مسئوليت معاونت هنگ اول تيپ مستقل توپخانه کوهستاني پادگان مرکز برعهده گرفت (خليلي، 1323: 104).
فرمان انتصاب به سمت آجودان مخصوص رضاشاه (1)
فرمان انتصاب به سمت آجودان مخصوص رضاشاه (2)
 درمجموع در دوران خدمت دوره‌هايي را در دارالفنون، کلاس مهندسي دارالفنون، مدرسه نظام وزارت جنگ، مدرسه توپخانه پوآتيه فرانسه و دانشگاه جنگ فرانسه گذراند. غلامعلي بايندر به زبان فرانسوي تسلط کامل داشت و توانايي سخن گفتن با زبان‌هاي انگليسي و ترکي را نيز داشت. وي در طول بيست سال و نه ماه و 26 روز خدمت در ارتش تا زمان شهادت، بارها به دليل رشادت، کسب فتوحات جنگي و... مورد تشويق و تقدير قرار گرفت.
سوابق خدمتي غلامعلي بايندر
از شش شهريور 1310 به‌عنوان کفيل فرماندهي قواي بحريه جنوب انجام‌وظيفه کرد. پيش‌ازاين وي مسئوليت کفالت فرماندهي فوج اول توپخانه کوهستان، فوج 3، نمايندگي کميسيون صنفي توپخانه در کميسيون دائمي مالي و مباشرتي کل قشون و... را برعهده داشت. در آن زمان تعداد نفرات جمعي نيروي دريايي در جنوب حدود 200 نفر بود که به‌تدريج به اين تعداد افزوده شد. يکي از مسئوليت‌هاي مهم غلامعلي بايندر، عضويت در کميسيون رفع اختلاف ايران و عراق بر سر اروندرود (شط العرب) در وزارت خارجه ايران و به‌عنوان نماينده دريايي ايران بود.
 حکم فرماندة قواي بحريه جنوب براي غلامعلي بايندر
کميسيون رفع اختلاف ايران و عراق بر سر اروندرود
همسايگان غربي ايران، در ميان بهانه‌هاي مختلف، همواره يک بهانه ثابت براي اختلاف با ايران داشتند. اروندرود فصل مشترک تمام اين بهانه‌ها در مقاطع مختلف تاريخي به شمار مي‌رود. عمده اين اختلافات تحت‌تأثير استعمارگران؛ به‌ويژه انگليسي‌ها رخ‌داده است. آخرين قرارداد بين ايران و پادشاهي عثماني در دوران پيش از استقلال عراق و پروتکل 1292 هجري شمسي (1913 ميلادي) و تحديد حدود 1914 ميلادي منعقد شد.
طي اين قرارداد آبراه اروند از دهانه آن و به طول 81 کيلومتر، به دولت عثماني واگذار شد و ورود اتباع ايراني به اين آبراه به معناي ورود به خاک عثماني تلقي مي‌شد. پس از استقلال دولت عراق و به‌رسميت‌شناختن آن توسط ايران، طي يادداشتي به جامعه ملل و دولت عراق اعلام شد که قراردادهاي منعقدشده با دولت عثماني فاقد اعتبار است. پس‌ازاين اعلام نظر، روابط ايران و عراق به سمت تيرگي و بحران پيش رفت. مذاکرات ايران و عراق بر سر اروندرود آغاز شد. دولت انگليس که نقش عمده‌اي در استقلال عراق داشت، براي حفظ منافع خود در هندوستان و ادامه تسلط بر خليج‌فارس، يک نفر افسر انگليسي را به‌عنوان رئيس بندر بصره منصوب کرد . زمينه حضور وي در جلسات متشکله بين ايران و عراق فراهم شد. اين افسر انگليسي با به‌دست‌آوردن امتياز حاکميت مشترک بر اروندرود توسط ايران مخالفت مي‌نمود. درنتيجه عهدنامه جديدي که بازهم تأثيرگذاري انگليسي‌ها بر رود کاملاً مشخص بود، در سيزدهم تيرماه 1316 هجري شمسي (1937 ميلادي) بين ايران و عراق منعقد شد.
در اين عهدنامه خط تالوگ (خط عميق رودخانه) در بخش کوچکي از مسير اروندرود در مقابل بندر آبادان به‌عنوان مرز مشترک تعيين‌شده و بقية خط مرزي در ساحل ايران در نظر گرفته‌شده بود. توافق شد که ظرف مدت يک سال قراردادي براي تشکيل اداره مشترک اروندرود بين ايران و عراق تنظيم و به امضاي طرفين برسد. 
ادامه دارد...
بررسی و تحلیل عملکرد نیروی دریایی  ایران در جنگ جهانی دوم
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه