بررسی و تحلیل عملکرد نیروی دریایی  ایران در جنگ جهانی دوم

رضا جهانفر
بخش سی و سوم
در تابستان 1320، به دليل گرماي شديد خرمشهر، با هماهنگي غلامعلي بايندر، اميلي سايکس و رستم هفت‌ساله، در همدان به سر مي‌بردند. دو روز بعد از شهادت غلامعلي بايندر، تعداد دو دستگاه کاميون حامل سربازان سيک (هندي) و انگليسي به محل اقامت همسر و فرزند غلامعلي بايندر رفته و به‌اجبار آن‌ها را سوار کاميون کرده و به خرمشهر برگرداندند. در زمان حضور در خانه، تعدادي از افراد بومي و غيرنظامي خرمشهر به دليل تعلق‌خاطر به دريابان بايندر، داوطلبانه در اطراف خانه شهيد غلامعلي بايندر نگهباني دادند تا خطري همسر و فرزند شهيد غلامعلي بايندر را تهديد نکند. انگليسي‌ها به بهانه تهديدات پيش‌روي؛ مادر و فرزند را مجبور به ترک آزادي و مهاجرت نمودند. مسافرت دريايي خانواده غلامعلي بايندر حدود دو ماه طول کشيد و درنهايت در بمبئي به اتمام رسيد .
نارضايتي رضاشاه از غلامعلي بايندر
اختلاف‌سليقه و نظر غلامعلي بايندر با رضاشاه تا آنجا گسترش يافت که رضاشاه در دوم فروردين 1312 طي فرماني ابراز نمود:
«ياور بايندر را قابل خدمت مهمي که به او رجوع شده است نمي‌بينم. ارکان حرب يک نفر آدم کارکن و وظيفه‌شناس براي انتصاب به رياست يا تصدي بحريه جنوب در نظر بگيرد».
يکي از دلايل نارضايتي رضاشاه از غلامعلي بايندر، سعايت و بدگويي دشمنان بايندر و تصميم‌سازي نادرست براي رضاشاه بود. 
رضاشاه: «ياور بايندر را قابل خدمت مهمي که به او رجوع شده است نمي‌بينم. ارکان حرب يک نفر آدم کارکن و وظيفه‌شناس براي انتصاب به رياست يا تصدي بحريه جنوب در نظر بگيرد.»
پس از ابلاغ دستورات رضاشاه که نشان‌دهنده نارضايتي وي از شخص غلامعلي بايندر و همچنين تصميم غلامعلي بايندر براي ازدواج با سايکس بود، مقدمات برکناري بايندر فراهم شد. در ششم فروردين 1312 تعداد نه نفر از سوي وزارت جنگ براي عهده‌دار شدن مسئوليت نيروي دريايي به رضاشاه پيشنهاد شد.
در ابتدا قصد رضاشاه اين بود که سرتيپ عبدالرضاخان افخمي را جايگزين «ياور غلامعلي بايندر» گرداند. اين مسئله بعدها منتفي شد. درواقع پيشينه خدمتي و راستي و درستي غلامعلي بايندر منجر به اين شد که بازهم مناسب‌ترين گزينه براي فرماندهي نيروي دريايي، خودش باشد. درنهايت دستور داده شد: «... عجالتاً که يک تذکراتي به بايندر داده ‌شده است. اگر مؤثر واقع نشد باز بالنسبه سرهنگ غلامعلي‌خان انصاري که صاحب‌منصب تحصيل‌کرده است، براي اين کار مناسب‌تر است».
پيشنهاد جايگزيني فرد ديگر به‌جاي غلامعلي بايندر و دستور رضاشاه در اين خصوص آزادسازي بندر باسعيدو و پايين‌کشاندن پرچم انگليسي‌ها يکي از مهم‌ترين اقدامات دريابان غلامعلي بايندر، آزادسازي بندر باسعيدو جزيره قشم از وجود انگليسي‌ها و پايين‌کشاندن پرچم انگليس و به اهتزاز درآورد پرچم ايران است.
تا سال 1307 هجري شمسي، انگليسي‌ها در جزاير ايراني خليج‌فارس نظير هنگام، ابوموسي، تنب بزرگ، تنب کوچک، بحرين و قشم (بندر باسعيدو) حضور داشتند. در سال 1307 نيروي دريايي ايران به ‌جزيرة هنگام رفته و حاکميت ايران بر اين جزيره را اعمال مي‌کند. حضور نيروهاي ايراني با مخالفت نظاميان انگليسي‌ها همراه بود. در مردادماه سال 1312 خورشيدي هم به دستور غلامعلي بايندر فرماندة نيروي دريايي ايران، ناو پلنگ به فرماندهي ناوسروان جعفر فزوني، به بندر باسعيدو و جزيرة قشم اعزام‌شده و با پايين‌کشاندن پرچم انگلستان، پرچم ايران را در اين بندر به اهتزاز درآوردند. اگرچه اين اقدام بايندر، برخلاف بازپس‌گيري جزيرة هنگام که با حمايت ارکان حرب و دولت وقت بود، با سرزنش ستاد ارتش و يا (رياست ارکان حرب آن زمان) و رضاشاه مواجه شد؛ ولي جايگاه و محبوبيت ايران در ساکنان جنوب خليج‌فارس ارتقاء يافت. تغيير احساسات مردم جنوب خليج‌فارس به ضرر انگليسي‌ها بود. اين اقدام منجر به اعتراض شديد دولت انگلستان شد.
ادامه دارد...
بررسی و تحلیل عملکرد نیروی دریایی  ایران در جنگ جهانی دوم
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه