گروه انرژی-سعید قلیچی-  به نظر می‌رسد زمان نفوذ انرژی هسته‌ای به سیستم حمل‌ونقل تجاری در دریاهای جهان نیز فرا رسیده است. حالا به مرور گزارش‌هایی در رسانه‌های مختلف منتشر می‌شود که به بررسی مزایا و معایب بهره گرفتن از انرژی هسته‌ای در ناوگان کشتیرانی جهانی می‌پردازند. استفاده از انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی مزایای زیست‌محیطی امیدوارکننده‌ای دارد، زیرا شرکت‌های کشتیرانی برای کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و دستیابی به پایداری تلاش می‌کنند.
به گزارش روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد، یک شرکت حوزه انرژی مستقر در هیوستون آمریکا و گروه طراحی کشتی سی‌ترنسپرت همکاری خود را با شرکت لوید رجیستر برای توسعه تولید انرژی هسته‌ای برای کشتیرانی و کاربردهای بیشتر اعلام کرده‌اند. راه‌اندازی ناوگانی از کشتی‌های هسته‌ای قدرتمندی که ۱۰سال بدون سوخت‌گیری کار می‌کنند، توسط کشورهای بریتانیا، ایالات‌متحده و استرالیا برنامه‌ریزی شده‌ است. این طرح برای استفاده از فناوری رآکتور میکرو ماژولار برای کشتی‌هاست. این شرکت‌ها در حال برنامه‌ریزی برای توسعه یک کشتی نجات به طول ۷۳متر هستند که دارای ۲ تا ۵ MMR با ظرفیت یک‌مگاوات خواهد بود.
استفاده از انرژی هسته‌ای برای پیشرانه به این معنی است که کشتی می‌تواند تا ۱۰سال بدون نیاز به سوخت‌گیری کار کند. این یعنی می‌تواند برای مدت طولانی جهت ماموریت‌های نجات در دریا بماند و به مناطق آسیب‌دیده کمک کند. علاوه‌بر این، در صورت نیاز می‌تواند در زمانی که در بندر لنگر انداخته است، انرژی را به شبکه ساحلی مناطق آسیب‌دیده برساند. شرکت «لوید رجیستر» در زمینه نوآوری‌های دریایی و هسته‌ای تخصص دارد و طبق بیانیه مطبوعاتی آن، این برنامه را برای اطمینان از کیفیت، پروتکل‌ها و جنبه‌های ایمنی هدایت می‌کند. این مفهوم در جلسه اخیر کمیته مشورتی استرالیا ارائه شد و قرارداد را با طرفین استرالیایی به امضا رساندند.
کارشناسان معتقدند، در حالی که فناوری هسته‌ای به سمت کاربردهای دریایی پیشرفت می‌کند، شرکت ما به‌طور منحصربه‌فردی در جایگاه کمک به توسعه این ابتکارات قرار گرفته است. ما تاریخ گسترده خود را در ایمنی دریایی و هسته‌ای به رخ می‌کشیم و پایه‌ای قوی برای حمل‌ونقل با انرژی هسته‌ای ایمن، قابل‌اطمینان و مقیاس‌پذیر فراهم می‌کنیم. یک شرکت آمریکایی نیز به‌عنوان بخشی از این توافق، باتری هسته‌ای یک‌مگاواتی یونیتی خود را در اختیار قرار می‌دهد که به گفته این شرکت می‌تواند در یک کانتینر ۲۰فوتی جا شود. به گفته این شرکت آمریکایی، باتری هسته‌ای یونیتی می‌تواند از نظر قیمت و عملکرد، موتور دیزلی را شکست دهد. این شرکت می‌گوید که باتری در حال توسعه توسط آن‌ها می‌تواند در تنظیمات مختلفی مانند تامین انرژی مراکز داده، عملیات‌های دریایی، دفاع و سایر سناریوها استفاده شود.
شرکت سی‌ترنسپرت، مستقر در استرالیا نیز طراحی این کشتی را ارائه می‌دهد که شامل همه چیز از مفهوم اولیه گرفته تا طرح‌های ساختاری پیشرفته، تأییدیه‌های طبقه‌بندی و جزئیات تولید می‌شود. این شرکت استرالیایی می‌گوید: بیش از ۴۰سال است که خدمات تخصصی طراحی و مشاوره دریایی را در سراسر جهان ارائه می‌کند و در طراحی کشتی‌های تجاری، از جمله کشتی‌های باری و قایق‌ها متخصص است. شرکت لوید رجیستر، گزارشی منتشر کرد که در آن تاکید کرد، چگونه می‌توان از انرژی هسته‌ای برای تحقق حمل‌ونقل بدون آلاینده استفاده کرد.
این گزارش پیشنهاد می‌کند که این کار نه‌تنها برد و مدت عملیات کشتی‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه چرخه عمر آن‌ها را نیز افزایش می‌دهد. این شرکت مستقر در بریتانیا در اوایل ماه جاری گفت که از خدمات هوش‌مصنوعی «آژور» شرکت مایکروسافت برای بهبود فرآیند نظارتی فناوری هسته‌ای استفاده خواهد کرد. این شرکت سپس گفت که یکی از اولین سازمان‌های دریایی خواهد بود که از هوش‌مصنوعی مولد برای پرکردن شکاف بین کاربردهای زمینی و دریایی برای فناوری هسته‌ای استفاده می‌کند.

وضعیت فناوری هسته‌ای در کشتی‌های تجاری
انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی نشان‌دهنده اقدامی مهم و متفاوت است، زیرا در بیش از ۶۰سال اخیر در نیروی دریایی کاربرد داشته و هیچ شاخصی بهتر از یک ناو هواپیمابر هسته‌ای برای قدرت یک کشور وجود ندارد. در همین حال، زیردریایی‌های هسته‌ای در اعماق پنهان، عامل بازدارنده‌ای هستند که به گفته برخی می‌گویند صلح را در دوران جنگ سرد حفظ می‌کردند. در همین حال، استفاده از انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی که منشاء انتشار گاز‌های گلخانه‌ای بود، به عنوان انقلابی محسوب می‌شود. مفهوم استفاده از انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی تجاری جدید نیست. آزمایش‌های مهم، از جمله استقرار کشتی هسته‌ای USS Savannah، این ایده‌ها را در اوایل دهه ۱۹۵۰.۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ ارزیابی کرد.
ساوانا که در طول آزمایشات دریایی خود به‌طور گسترده انرژی هسته‌ای را استفاده کرد، در این امر پتانسیل انرژی هسته‌ای در صنعت کشتیرانی برای تأمین انرژی ایمن و کارآمد یک کشتی در مسافت‌های طولانی مشاهده شد. از نظر تئوری کشتی با استفاده از این انرژی، قادر به دور زدن کره زمین با یک‌بار سوخت واحد است. ساوانا در درجه نخست یک‌پروژه آزمایشی بود که برای موفقیت تجاری در نظر گرفته نشده بود، بلکه بیشتر برای نشان‌دادن قابلیت انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی غیرنظامی بود. در آن زمان، فنّاوری محدود به رآکتور‌های آب تحت فشار بود که از کاربرد‌های نظامی اقتباس شده بود و به کارکنان عملیاتی گسترده و مقررات ایمنی سخت‌گیرانه نیاز داشت.

آمادگی نظارتی و صنعتی و امکان‌سنجی اقتصادی
به باور کارشناسان، اقدامات مقدماتی گسترده موردنیاز در زنجیره‌های تامین، سیستم‌های مالی، آموزش نیروی کار و مقررات برای حمایت از مقیاس‌پذیری انرژی هسته‌ای در کشتیرانی را آشکار می‌کند. ابتکارات جدید با هدف اطمینان از آمادگی صنعت برای پذیرش این فنّاوری‌ها طی ۵ تا ۱۰سال آینده است. همچنین شرکت‌ها چارچوب نظارتی خود را با حضور فنّاوری‌های رآکتور جدید که الزامات ایمنی و بیمه را برآورده می‌کنند، تطبیق می‌دهد و برای آغاز تغییرات در قوانین دریایی و مقررات جهانی کشتیرانی آماده می‌شود. این چشم‌انداز در حال تحول به دنبال گسترش نقش انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی دریایی و به چالش کشیدن اتکای سنتی به سیستم‌های مبتنی بر سوخت از طریق راهکار هسته‌ای پایدارتر است.
ناوگان تجاری جهانی که از حدود ۱۲۰هزار کشتی تشکیل شده و مسئول بخش قابل‌توجهی از حمل‌ونقل تناژ دریایی است، با استفاده از انرژی هسته‌ای با تحولی اساسی مواجه است. باید توجه داشت که کشتی‌های کانتینری بزرگ و نفتکش‌هایی که ۱۵درصد ناوگان و ۴۰درصد تناژ آن را تشکیل می‌دهند، به دلیل مصرف سوخت بالا و قابلیت سفر‌های طولانی‌مدت، از انرژی هسته‌ای بهره‌مند خواهند شد. کارشناسان باور دارند که انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی به‌طور کامل جایگزین سوخت متعارف نخواهد شد، اما در بخش‌های خاص، به‌ویژه برای کشتی‌هایی که در سفر‌های طولانی‌مدت هستند و منابع انرژی متعارف کافی ندارند، نقش مهمی ایفا خواهد کرد.

علاقه مجدد به انرژی هسته‌ای
پیشرفت در فناوری و الزامات آب‌وهوایی علاقه به استفاده از انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی را برانگیخته است. مارک تیلینگ، تأیید می‌کند که محدودیت‌های قبلی ناشی از نگرانی‌های فنّاوری و ایمنی با پیشرفت‌های جدید برطرف شده و انرژی هسته‌ای را به گزینه جذاب‌تری برای بازار امروز تبدیل می‌کند. همچنین پیشرفت‌های اخیر در فنّاوری هسته‌ای نوید رآکتور‌های فشرده‌تر، کارآمدتر و ایمن‌تر را برای کشتی‌های تجاری می‌دهد. هدف این نوآوری‌ها غلبه به چالش‌های قبلی و کاهش نیاز به خدمه بزرگ و اقدامات ایمنی پیچیده است که قبلاً مانع پذیرش فنّاوری هسته‌ای در ناوگان تجاری بود. تمایل مجدد به انرژی هسته‌ای در بخش کشتیرانی تجاری با بازنگری تجربیات گذشته و انطباق آن‌ها با نیاز‌های معاصر مرتبط است. از آنجایی که صنعت دریایی به‌دنبال جایگزین‌های پایدار و کارآمد برای سوخت‌های فسیلی است، انرژی هسته‌ای یک راه‌حل امیدوارکننده است که می‌تواند به‌طور بالقوه روش حمل‌ونقل کالا‌ها را در سراسر اقیانوس‌های جهان تغییر دهد.