گروه ترانزیت- امید عباسی - یک‌هفته پیش از این و همزمان با افتتاح فاز تکمیلی و استقرار پایانه بندر خشک ریلی تهران-آپرین، یک قطار باری بزرگ چینی به‌عنوان نماد آغاز عملیات اجرایی به محل این پروژه رسید. هدف از انجام این اقدام نشان دادن عملیاتی‌شدن وعده‌ها و عبور از مرحله گفتار به مرحله اقدام توسط مسئولان این پروژه بود. حالا و با گذشت حدود یک‌هفته از اجرایی‌شدن این پروژه بسیاری درباره اهمیت جایگاه استراتژیک ایران در مسیر اتصال ریلی چین به قاره اروپا صحبت می‌کنند. به اعتقاد کارشناسان، اتصال ریلی میان چین-ایران-اروپا در عمل موجب کاهش زمان ترانزیت کالاهای چینی به مقصد قاره سبز و کشورهای اروپایی خواهد شد. این کاهش زمان انتقال مزیتی قابل‌توجه در حوزه تجارت بین‌المللی میان کشورهای جهان است که می‌تواند در عمل به کاهش هزینه نیز منجر شود.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، راه‌اندازی قطار کانتینری دوطرفه بین ایران و چین و سپس ادامه این مسیر به اروپا از طریق ایران، کریدور شرق به غرب را فعال کرده است. این مسیر ریلی که از مزایای زیادی برخوردار است، می‌تواند جایگاه ترانزیتی ایران را در منطقه ارتقا دهد، تجارت بین دو کشور را تسهیل کرده و به ایجاد اشتغال و ارزآوری برای کشور کمک کند. پس از شیوع کرونا در سال ۲۰۱۹، ارسال قطارهای باری از چین به ایران در مسیر کریدور جنوبی راه ابریشم متوقف شده بود. با توجه به کاهش زمان حمل کالاها از چین به ایران از طریق مسیر ریلی نسبت به مسیر دریایی، و همچنین تعرفه‌های مناسب حمل، صاحبان کالا و تجار در هر دو کشور واکنش مثبتی به این توافق نشان داده‌اند.
برخی معتقدند، طرح احیای جاده ابریشم و استفاده از توانایی‌های صنعت ترانزیت ریلی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که همیشه در ادوار مختلف به آن پرداخته شده و اکنون با طرح یک کمربند- یک جاده چین موردتوجه دوباره قرار گرفته است. کشور چین از طریق کریدور ترانزیت بین‌المللی شرقغرب به کشورهای آسیای میانه، منطقه قفقاز و کشورهای اروپای شرقی و مرکزی متصل می‌شود که این کریدور دارای سه شاخه شمالی و مرکزی و جنوبی است و کشور ایران در شاخه جنوبی این کریدور ترانزیتی واقع شده است. کریدور یا دالان اقتصادی ایران-قزاقستان-چین، قسمتی از طرح سرمایه‌گذاری در زیربناهای اقتصادی راه ابریشم جدید است که «سین‌کیانگ» چین را از قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان به ایران و در امتداد آن به اروپا متصل خواهد کرد.
بسیاری از کارشناسان معتقدند که مزیت ایران این است که از چند مرز امکان انتقال کالا از چین را دارد. از مدت‌ها قبل 3مرز ریلی فعال در ایران وجود داشت که چین توانایی بهره گرفتن از طریق آن‌ها برای صادرات به اروپا داشت. چین می‌تواند از طریق قزاقستان-ازبکستان-ترکمنستان- سرخس وارد ایران شده و به‌صورت حمل یکسره ریلی تا مرز رازی و از آنجا به سمت ترکیه ترانزیت کند. این مسیر، مسیر کاملاً ریلی از سرخس تا مرز رازی را طی می‌کند. مسیر دوم ریلی، کریدور ریلی قزاقستان-ترکمنستان-اینچه‌برون- رازی است. این دو مسیر کاملاً ریلی و حمل یکسره کالاست که چین می‌تواند برای صادرات کالاهای خود به اروپا از آن استفاده کند.

کاهش زمان حمل بار چین-ایران-اروپا
روح الله لطیفی، سخنگوی کمیسیون تجارتخانه صمت ایران در گفت‌وگویی با باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: تجارت ایران و اروپا دارای یک مسیر واحد تاریخی است که به جاده ابریشم معروف است و ابریشم‌هایی که چین در ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰سال پیش تولید می‌کرد، از این مسیر به ایران وارد می‌شدند و سپس از طریق ایران به غرب و در نهایت به اروپا می‌رسیدند. وی افزود: این مسیر نشان‌دهنده‌ کوتاه‌ترین، امن‌ترین و اقتصادی‌ترین راه‌ها برای جابه‌جایی کالا در گذشته بود.لطیفی بیان کرد: در گذشته، کالاها از چین به قزاقستان منتقل می‌شدند، سپس وارد ترکمنستان شده و از مرز ایران و ترکیه در سرخس جابه‌جا می‌شدند. اتصال این مسیرها، سرعت جابه‌جایی کالا را بین ایران، چین و اروپا افزایش می‌دهد. سخنگوی کمیسیون تجارتخانه صمت ایران یادآور شد: پیمان شانگهای که ایران، چین، روسیه و چندین کشور دیگر نیز عضو آن هستند، می‌تواند به تقویت این مسیر کمک کند. در این پیمان، یکی از موضوعات اصلی توسعه حمل‌ونقل و تجارت اقتصادی است که می‌تواند به بهبود روابط تجاری میان ایران و اروپا کمک شایانی کند.لطیفی توضیح داد: کاهش شدید زمان حمل کالا با توسعه مسیر ریلی چین-ایران-اروپا-ایران، امکان‌پذیر بوده و از گذشته بهترین مسیر عبور کالا از چین به اروپا بوده است. وی در پایان خاطرنشان کرد: فعال‌شدن بندر خشک آپرین در ۲۰کیلومتری تهران و ورود قطار چینی، به تقویت مناسبات چین و ایران و توسعه حمل‌ونقل بین دوکشور می پردازد.

نصف‌شدن زمان ارسال کالا از چین به ایران از طریق ریل
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین نیز در گفت‌وگویی با «ایلنا» با اشاره به قرار گرفتن ایران در مسیر ریلی چین به اروپا، گفت: یک‌سری خطوط ریلی، نقاط و استان‌های غربی چین را به غرب دنیا و اروپا متصل می‌کنند. وی در مورد جزئیات راه‌های ریلی چین به اروپا، گفت: این خطوط ریلی، راه‌های مواصلاتی زمینی است که چینی‌ها برای رفت و آمد کالا از/به چین طراحی کرده‌اند. دوخط از این خطوط از بالا و شمال دریای خزر به طرف اروپا رهسپار می‌شود. سومین خط از میانه خزر و خط چهارم از پایین خزر عبور می‌کند. خط چهارم در مسیر ایران قرار گرفته و در حال حاضر هم قطاری در حال تردد دارد.
به گفته حریری، این خط هنوز تاثیر ‌وجهی بر صادرات و واردات ایران به چین ندارد زیرا یک خط دائمی و برنامه‌ریزی‌شده نیست. هر خط حمل‌ونقلی (زمینی، ریلی، دریایی و هوایی) زمانی به‌طور واقعی شکل می‌گیرد که متقاضی حمل بار یا مسافر از دوسو در آن باشد. وی افزود: در حال حاضر قطاری که از چین به ایران می‌آید، با محموله‌ای به سوی ایران رهسپار می‌شود؛ این در حالی است که ما در ایران محموله و باری نداریم که با خطوط ریلی به چین صادر کنیم.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین دلیل بی‌نظمی این قطار در رفت‌وآمد از چین به ایران را نبود بار از ایران به چین دانست و گفت: این قطار یک‌ماه یک‌بار یا چندماه یک‌بار به ایران بار می‌آورد زیرا زمانی به یک خط مواصلاتی بین ایران و چین تبدیل می‌شود که برای انتقال بار دوسر برنامه بلندمدت داشته باشد.
حریری با بیان اینکه زیرساخت این راه ریلی از محموله و بار آن بیشتر فراهم است، گفت: در زیرساخت هم ایراداتی وجود دارد و احتیاج به یک‌سری لجستیک خاص همانند بنادر خشک و... داریم؛ اما ابتدا باید بار وجود داشته باشد تا برای لجستیک همفکری کرد. وی در مورد زمان تحویل کالا از چین به ایران از راه‌آهن نسبت به کشتی، گفت: این راه‌آهن زمان تحویل کالا از طریق دریا را از ۳۲ تا ۳۳روز به ۱۴ تا ۱۸روز از طریق زمین کاهش می‌دهد و از نظر هزینه‌ای هم ریل از کشتی ارزان‌تر است.