ازدریای پارس تا دریای چین


رامین جهان پور- به هنگام شب خلیج فارس زیبایی خاصی دارد. تلاطم دریا و برخورد امواج که از آنها نور می جهد با روشنی مهتابی رنگ ماهیان پرنده، که شبانگاه به جست و خیز برمی خیزند و هزاران هزار، به حرکت و بازی و پرش در می آیند، و از بدنشان پرتوی سفیدرنگ ساطع میشود، پهنه این دریای نیلگون را مانند آسمان پر ستاره ای می آراید که در گوشه و کنارش آتش افروزی کرده باشند.
کهن ترین نام پهنه دریایی بین عمان فعلی و هند، دریای ارترا یا ایرترا یا دریای اریتره بوده است این نام چون از منابع مکتوب یونانی به ما رسیده واگویه های مختلفی از آن شده است. نئارک سردار اسکندر می نویسد: می گویند در این جزیره هرمز قشم ( مقبره یکی از سلاطین بزرگ
بنام اريتار وجود دارد او به دنبال حمله شیرها در ساحل دریای پارس به گله مادیانش به این جزیره
رسید و با آباد کردن آن بر تمام آبهای منطقه مسلط وحاکم شد.این قسمت‌هایی از کتاب معروف« ازدریای پارس» تا دریای چین نوشته زنده یاد احمداقتداری است.
احمد‌اقتداری مورخ ؛ پژوهشگر و ایرانشناس برجسته کشورمان درکتاب « ازدریای پارس تا دریای چین» به بررسی راه های دریایی کشتیرانی و تجارت در این منطقه می پردازد. در این کتاب اقتداری به طور خاص به مطالعه آثار شهرهای باستانی خلیج فارس و دریای عمان نیز پرداخته است. دراین کتاب ما با سخنرانی های اقتداری در ادوار مختلف برمی خوریم که به صورت مقاله تدوین شده ومنتشرشده است.موضوع مقاله های تخصصی این کتاب
جغرافیای دریایی منطقه خلیج فارس و دریای عمان و همچنین مسیرهای تجاری منتهی به چین است که  در سالهای گذشته همیشه مرجع و گنجینه مناسبی برای پژوهشگران و محققان خلیج فارس در کتابخانه های ایران بوده است. چاپ اول این کتاب به دهه ۱۳۶۰برمی گردد که تا کنون بارها تجدید چاپ شده وتا با اینکه  مدت زمان زیادی از چاپ  جدیدش نمی گذرد بارها تجدید چاپ شده است. نکته مهمی که باید درمورد این کتاب  بادآور شد این است که تا سال ۱۳۶۰هیچ پژوهشگری درکشور به این شکل به تاریخ دریانوردی ایرانیان در منطقه خلیج فارس نپرداخته بوده است و اقتداری را دراین مورد می توان یکی از پیشگامان تاریخ نویسی خلیج فارس قلمداد کرد. با خواندن این کتاب متوجه گلایه واشاره اقتداری درباره محدود بودن یا نبودن یک مرجع مناسب و مطلوب درموردتاریخ دریانوردی و حمل و نقل و بازرگانی خلیج فارس را متوجه می شویم. البته این درحالی است که دردودهه اخیر کتابها و مقالات ماندگار و برجسته زیادی دراین مورد از پژوهشگران واهالی قلم نسل های جدیدتر در کشور منتشر و دردسترس علاقه مندان قرارگرفته است. احمد اقتداری در بخش «سرآغاز» کتاب حاضر درباره روش تحقیق خود نوشته است: «برای تحقیق درباره راههای دریایی و کشتی رانی و تجارت دریایی ایرانیان منابع عمده کتبی در زبان فارسی وجود ندارد. اعراب ؛ اروپایی ها ؛ چینی ها و هندی ها در ضمن کتب عمومی خود از تجارت دریایی ایرانیان سخن گفته اند، مولفین فارسی زبان یا ایرانیانی که به زبان عربی  در باره جغرافیای تاریخی ما
کمابیش از دریانوردی و تجارت دریایی ایرانیان مطالب گوناگون و پراکنده ای نوشته اند، اما در هیچ کتاب مستقلی به زبان فارسی، از همه مطالب و همه نقطه نظرها سخن به میان نیامده است. ضرورت تحقیق در شناسایی بیشتر به روش علمی و مستدل انجام پذیرد. (این کتاب) آغازی برای تحقیق این ضرورت فرهنگی و علمی بود. تاریخ دریانوردی و نیروی دریایی ایرانیان ؛گسترش فرهنگ و تمدن ایرانی؛ دریا گذاران جهان کهن ؛ 
 شگفتی های‌دریای چین و ما چین؛  سفرنامه ای از ۱۲۰۰ سال پیش؛
  سابقه راه دریایی ابریشم ؛ دولت شهر شوش و بندرهای بازرگانی ؛ باژگاهها و کشتی بندانهای ساسانی
تشخیص جغرافیایی شاهنامه و گرشاسب نامه؛ دانش جغرافیایی؛ 
خشایار شاه در دریای مدیترانه؛  حضور سیاسی و نظامی هخامنشیان در مدیترانه؛ آرتمیس بانوی فرمانده و...  ازسرفصل های مهم سخنرانی های تدوین شده احمد اقتداری هستند که درقالب مقاله دراین کتاب منتشرشده اند. کتاب «ازدریای پارس تا دریای چین»در۲۱۲ صفحه  توسط انتشارات  شرکت تحقیق و انتشار مسائل حمل و نقل ایران منتشر ودراختیارعلاقه مندان قراردارد.
ازدریای پارس تا دریای چین
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه