«سرآمد» بررسی می کند؛

چشم‌انداز خط جدید دریایی ایران و عمان چیست؟

خط کشتیرانی بندرعباس و بندر خصب راه‌اندازی می‌شود
​​​​​​​گروه دریاپایه-سهیل مرتضوی-  اوایل خردادماه سال‌جاری بود که زمزمه‌هایی مبنی بر ایجاد خط کشتیرانی برای جابه‌جایی مسافران در بندر چابهار ایران و مسقط در کشور عمان در رسانه‌ها منعکس شد. آن زمان رضا مسرور، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور وعده داده بود تا در آینده نزدیک (کمتر از یک‌ماه) این خط دریایی با هدف کمک به رونق تجارت و توسعه صادرات مجدد و همچنین ایجاد فرصت گردشگری راه‌اندازی و فعال شود. حالا چند روزی هم از وعده مطرح‌شده گذشته است و حالا زمزمه‌هایی مبنی بر راه‌اندازی خط کشتیرانی میان بندرعباس و بندر خصب کشور عمان نیز شنیده می‌شود.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، چندسالی می‌شود که مسئولان سازمان منطقه آزاد قشم وعده مذاکره و کسب موافقت‌های نهایی برای ایجاد خط کشتیرانی مسافری میان قشم و بندر خصب در کشور عمان را رسانه‌ای کرده‌اند. هرچند این خط دریایی کمتر از یک‌دهه پیش فعال بود و به مرور زمان با ایجاد برخی مسائل اقتصادی و سیاسی کنار گذاشته شد؛ بااین‌حال، بهمن ماه1401 و همزمان با سفر وزیر مشاور و استاندار عمان بود که موضوع راه‌اندازی خط دریایی میان جزیره قشم و خصب عمان مجددا مطرح شد. آن زمان هنوز افشار فتح‌الهی رئیس هیات‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم بود.
چند ماه پس از مطرح‌شدن این صحبت‌ها بود که عادل پیغامی به عنوان مدیرعامل منطقه آزاد قشم منصوب شد و فعالیت خود را آغاز کرد. همان روزها بود که پیغامی در جایگاه مدیرعامل منطقه آزاد قشم به همراه عبدالملکی، دبیر وقت شورای‌عالی مناطق آزاد در دولت سیزدهم سفری به عمان داشتند و آنجا نیز باز هم وعده ایجاد و راه‌اندازی مجدد این خط دریایی برای جابه‌جایی مسافر و گردشگر مطرح شد. بااین‌حال بیش از دوسال است که وعده راه‌اندازی خط کشتیرانی قشم و بندر خصب عمان، گذشته و در مدت فقط این وعده از سوی مسئولان مختلف سازمان منطقه آزاد قشم مطرح شده است. در چنین شرایطی است که طی روزهای گذشته صحبت از راه‌اندازی خط کشتیرانی میان بندر خصب عمان با یکی دیگر از بنادر جنوبی جمهوری اسلامی ایران شنیده می‌شود. این مرتبه نام بندرعباس، مرکز استان هرمزگان سر از رسانه‌ها درآورده است.

راه‌اندازی ‌خط دریایی جدید
 بین بندرعباس و خصب
حمیدرضا محمدحسینی‌تختی، مدیر بنادر و دریانوردی شهید باهنر و شرق استان هرمزگان با اشاره به افزایش تقاضای سفرهای دریایی در هفته‌های اخیر، از پیگیری برای راه‌اندازی یک خط دریایی جدید بین بندرعباس و خصب در کشور عمان خبر داد. وی با اشاره به بسته‌شدن حریم هوایی کشور از 23خردادماه، اظهار داشت: این اتفاق موجب افزایش چشمگیر مراجعه به مرز دریایی بندر شهید باهنر شد که در واکنش به آن، تمهیدات ویژه‌ای برای جابه‌جایی امن و سریع مسافران در نظر گرفته شد.
محمدحسینی‌تختی با ارائه گزارشی از وضعیت تردد دریایی طی این بازه زمانی گفت: از تاریخ 23خرداد تا 14تیرماه، در مجموع 8334نفر از بندر شهید باهنر به مقصد بنادر کشور امارات و عمان تردد کردند از این تعداد، 5075نفر خروجی و 3259نفر ورودی بوده‌اند. وی ادامه داد: این حجم از جابه‌جایی از طریق 46سفر دریایی در مسیرهای بندرعباس ـ شارجه، بندرعباس ـ شِناس و بندرعباس ـ خصب انجام شده است. با توجه به روند افزایشی تقاضا، برنامه‌ریزی برای دائمی‌سازی خط بندرعباس-خصب در دستور کار قرار گرفته و اقدامات لازم جهت اخذ مجوزهای قانونی آغاز شده است.مدیر بنادر و دریانوردی شهید باهنر همچنین تصریح کرد: در حال حاضر نیز به دلیل ادامه محدودیت‌های پروازی و بسته‌بودن مسیرهای هوایی، استقبال از مرز دریایی همچنان ادامه دارد و تلاش ما بر ارائه خدمات ایمن، منظم و باکیفیت به مسافران متمرکز شده است. وی تأکید کرد: توسعه خطوط منظم دریایی در منطقه جنوب کشور، علاوه‌بر ارتقای نقش هرمزگان در ترانزیت بین‌المللی، می‌تواند دسترسی مسافران به کشورهای حوزه خلیج‌فارس را تسهیل کرده و زیرساخت‌های سفرهای دریایی را تقویت کند.
پیش از این نیز محمد محسنی، مدیرکل اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان از راه‌اندازی خط مسافربری دریایی در مسیر بندرعباس به عمان خبر داده بود. به اعتقاد او؛ راه‌اندازی این خط مسافربری بین‌المللی در مسیر بندر‌عباس-عمان، نقش مهمی در تحول گردشگری دریایی منطقه خلیج‌فارس ایفا خواهد کرد. محسنی همچنین اظهار امیدواری کرده بود: با توجه به وجود سرمایه‌گذاران علاقه‌مند جهت راه‌اندازی خطوط کروز دریایی در استان هرمزگان در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد تحول صنعت گردشگری دریایی باشیم.

ضرورت ایجاد گزینه جایگزین
برخی صاحب‌نظران معتقدند که به دنبال پیامدهای ویرانگر جنگ اسرائیل با ایران، چندین هفته شاهد لغو ترددهای هوایی بین ایران و کشورهای حوزه خلیج‌فارس بودیم، اما در اوج این تهدیدهای به ظاهر نگران‌کننده، فرصت کمتر پرداخته‌شده‌ای به عنوان «خطوط مسافرت دریایی بین‌المللی» بین بنادر شمال و جنوب خلیج‌فارس شکل گرفت. مسیر دریایی بین بندرعباس و بندر خصب عمان یکی از این فرصت‌ها محسوب می‌شود که نباید با نگاهی غیرراهبردی، تنها به عنوان گزینه جایگزین پروازهای هواپیمایی برای جابه‌جایی مسافران منطقه خلیج‌فارس بدان نگریسته شود.
ضرورت دارد با تدبیر و نوآوری برای بازارپسندی خدمات دریایی و توسعه بازار گردشگری دریایی و سفرهای برون‌مرزی، «تداوم» این کانال ارتباطی به جهان بیرون از فلات ایران و حتی «دائمی»‌شدن خطوط مسافرت‌های دریایی در استان‌های ساحلی همچون خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان، دروازه‌های سفرهای دریایی به بنادر کشورهای همسایه جنوب خلیج‌فارس و حاشیه اقیانوس هند، فعال و برقرار باقی بماند.
سایه‌روشن کارنامه تجاری ایران و عمان
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در ۷۰سال گذشته رابطه سیاسی میان ایران و عمان از کیفیت خوبی برخوردار بوده، اما باوجود برقراری روابط صمیمانه، تجارت دوکشور به موازات روابطه سیاسی ارتقا پیدا نکرده و هرچند در سه‌سال گذشته ارزش تجارت دوکشور از ۴۲درصد تا ۶۰درصد در هر سال رشد داشته، اما چون ارزش اولیه تجارت ناچیز بوده، لذا دستیابی به چشم‌انداز ۵میلیارد دلاری برای تجارت با عمان که مورد نظر اتاق مشترک ایران و عمان است، در سال۱۴۰۳ محقق نشد و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال در خوش‌بینانه‌ترین حالت ارزش تجارت دوکشور رقمی بین ۳ تا ۳.۵میلیارد دلار باشد. 
برخی گزارش‌ها نیز حاکی از آن است که ارزش تجارت ایران و عمان باید دست‌کم به ۲۰میلیارد دلار در سال برسد و اگر این رقم محقق نشود روابط سیاسی صمیمانه دوکشور دستاوردی برای طرفین ندارد. بر همین اساس در نشست اخیر وزرای ایران و عمان درخواست ایجاد یک کمیته مشترک با هدف بررسی موانعی شد که مانع دستیابی به چشم‌انداز ترسیم‌شده در تجارت دوکشور می‌شود. 
به نظر می‌رسد چالشی که در تجارت با عمان وجود دارد به خط کشتیرانی مستقیم و منظم بین ایران و عمان مربوط می‌شود؛ طرف عمانی حاضر به همکاری در این زمینه شده و حاضر است 6ماه تا یک‌سال ۵۰درصد از سوبسید موردنیاز برای ایجاد خط کشتیرانی را پرداخت کند و پرداخت ۵۰درصد دیگر هم برعهده سازمان توسعه تجارت ایران است. در چنین شرایطی کارشناسان معتقدند، اگر ایران و عمان تصمیم به ایجاد خط کشتیرانی دارند که در آن هر روز کشتی‌ها بین دوکشور در رفت‌و‌آمد باشند، در حال حاضر ظرفیت کشتی‌ها تکمیل نمی‌شود زیرا حجم بار تجاری کمتر از ظرفیت کشتی است و این امر سبب می‌شود تردد روزانه کشتی‌ها توجیه اقتصادی نداشته باشد. این سوبسید برای جبران ظرفیت خالی پرداخت
 می‌شود.

چشم‌انداز خط جدید دریایی ایران و عمان چیست؟
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه