گزارش آخرین وضعیت پرونده بندر شهیدرجایی
​​​​​​​گروه بنادر- امید اسماعیلی -  81روز پیش از این، در میانه‌های ششمین روز از اردیبهشت‌ماه بود که صدای مهیب انفجار از بندر شهیدرجایی بندرعباس شنیده شد. ثانیه‌ای بعد موج این انفجار موجب لرزش شهر بندرعباس و بسیاری از روستاها و نواحی اطراف بندر شهیدرجایی شد. برخی شاهدان می‌گفتند که لرزش حاصل از انفجار بندر شهیدرجایی در بخش‌هایی از جزیره قشم نیز احساس شد. بااین‌حال، گزارش جامع و شفافی درباره علت وقوع این حادثه که به موجب جان باختن ده‌ها نفر و مصدومیت صدهانفر شده بود، هنوز منتشر نشده است. 
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، فاجعه انفجار بندر شهیدرجایی یکی از حوادث مرگبار و تأثیرگذار در ایران بود که خسارات جانی، مالی و اقتصادی قابل‌توجهی به دنبال داشته است. براساس اطلاعات موجود، این انفجار در محوطه کانتینری بندر شهیدرجایی، بزرگ‌ترین بندر تجاری ایران، رخ داد و به دلیل شدت آن، موج انفجار باعث تخریب گسترده زیرساخت‌ها، ساختمان‌ها و خودروهای اطراف شد. آخرین گزارش‌های رسمی منتشرشده درباره میزان خسارات این حادثه نشان می‌دهد که در اثر این اتفاق 58نفر جان باختند، ۱۲۴۲نفر مجروح شدند. برخی گزارش‌ها هنوز حاکی از وجود مفقودی در اثر این انفجار است.
محوطه‌ای ۱۷هکتاری و پُر از کانتینر در مجتمع ۲هزار و ۴۰۰هکتاری بندر شهیدرجایی ششم‌اردیبهشت امسال با یک انفجار دچار آتش‌سوزی شد و طبق آمار رسمی ۵۸داغ سنگین بر دل‌های مردم بندرعباس گذاشت. تاکنون حدود ۷۰نفر از افرادی که با حادثه بندر شهیدرجایی مرتبط بودند به ‌عنوان مطلع و متهم، احضار، جلب یا دعوت به مصاحبه شدند.
همان روزهای نخست پس از وقوع این انفجار بود که خبرگزاری تابناک با انتشار گزارشی عنوان کرد که تصاویر نشان‌دهنده تخریب کامل یک ساختمان اداری و خسارت شدید به خودروها و زیرساخت‌ها در محوطه بندر است. این سطح از تخریب معمولاً با انفجار چندصد تن TNT مرتبط است. گزارش‌ها حاکی از شکستن شیشه‌ها تا شعاع ۳ تا ۵کیلومتری بود. براساس مدل‌های انفجاری، شکستن شیشه در ۳کیلومتری نشان‌دهنده انفجاری معادل ۲۰۰ تا ۳۰۰تن TNT و در ۵کیلومتری معادل ۱۰۰۰تن TNT یا بیشتر است. با این اوصاف و با توجه به موج شکستگی شیشه‌ها، قدرت انفجار بندرعباس بین حداقل ۲۰۰ تا  ۸۰۰تن TNT و در احتمال بدبینانه تا هزار تن TNT در نظر گرفته می‌شود؛ هرچند که آمار رسمی و تخصصی توسط مقامات مسئول و هیات‌های تحقیق رسمی اعلام خواهد شد.

گزارش آخرین وضعیت پرونده بندر شهیدرجایی
چند روز پیش بود که اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه در نشست خود با خبرنگاران درباره آخرین وضعیت پرونده بندر شهیرجایی، گفت: در حال حاضر دیه ۵۸نفر که همه افراد متوفی بودند، به مبلغ ۹۴میلیارد و ۴۰۰میلیون تومان پرداخت شده است. وی عنوان کرد: خسارت ۵۵۱دستگاه خودروی فاقد بیمه پرداخت شده که در حال حاضر با گزارش جدید خسارت ۱۵۷۷خودرو ارزیابی و به‌طور کامل پرداخت شده است. سخنگوی قوه قضائیه گفت: تعداد کانتینرهای خسارتی با کالای سالم ۱۳۷۶تا بوده و تعداد کانتینرهایی که خالی بوده و خسارت دیده، ۱۰۳۴تا بوده است.
برخی گزارش‌ها نیز حاکی از آن است که در ۱۹خردادماه سال‌جاری جلسه‌ای به منظور تسریع در پرداخت خسارات این انفجار به اشخاص خسارت‌دیده برگزار شد. در نتیجه این نشست، دیه پرداختی به تفکیک شرکت‌های بیمه و صندوق تامین خسارت‌های بدنی که قبلا در حق ۴۱نفر به مبلغ ۴۲میلیارد و ۶۰۰میلیون تومان کارسازی شده بود و در حال حاضر دیه ۵۸نفر به مبلغ ۹۴میلیارد و ۴۰۰میلیون تومان که شامل همه افراد فوت‌شده بود، پرداخت شد. در رابطه با خسارت تاییدشده خودرو‌های زیان‌دیده که فاقد بیمه بدنه بودند نیز که شامل هزار و ۵۸۷خودرو (۱۵۸خودوری سنگین و هزار و ۴۲۹خودروی سواری) بودند، خسارات وارده تایید شد. ۹۷میلیارد و ۸۱۲میلیون تومان خسارت برای این خودرو‌ها تایید شده است. در نشست خبری قبلی گفته شده که خسارت ۵۵۱خودرو تایید شده بود که در حال حاضر خسارت هزار و ۵۷۷خودرو ارزیابی و به‌طور کامل پرداخت شده است.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد که از ۲۱شرکت، ۵۴۵مورد سقف پوشش بیمه‌نامه‌ها نامعتبر بوده و ۴هزار و ۱۰۰مورد نیز سقف پوشش بیمه‌ها منتقضی شده بود که رقم‌های مختلفی دارد. تلاش می‌شود حتی در رابطه با کسانی که بیمه‌نامه آن‌ها منقضی شده، به نحوی جبران خسارت صورت گیرد. همچنین در رابطه با کانتینر‌های آسیب‌دیده نیز ۵۵۱پرونده تشکیل شده و تعداد کانتینر‌های ارزیابی‌شده ۳هزار و ۲۶۹کانتینر است و هزار و ۳۱۴کانتینر ارزیابی نشده. در نشست خبری قبلی تعداد کانتینر‌های ارزیابی‌شده ۳هزار کانتینر عنوان شده بود، با پیگیری‌های صورت‌گرفته این تعداد به ۳هزار و ۲۶۹کانتینر رسید که از این تعداد هزار و ۱۰۰کانتینر متعلق به سازمان اموال تملیکی است. براساس اظهارات مقام‌های مسئول از مجموع این کانتینرها، هزار و ۱۷۶کانتینر خسارتی با کالا‌های سالم، ۸۲۰کانتینر خسارتی با کالا‌های خسارتی، هزار و ۳۴کانتینر خالی خسارت‌دیده و ۲۳ مورد کالا‌های خسارتی استریپ‌شده در انبار بودند. 
به منظور بررسی تعهدات شرکت‌های بیمه‌ای، مقرر شد ظرف مدت ۴۸ساعت تصویر تمامی بیمه‌نامه‌های مرتبط با این حادثه توسط بیمه به این مرجع ارسال شود. مقرر شد در خصوص موارد تحت پوشش بیمه پایه و بیمه‌های اولیه، بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری شرکت‌های بیمه‌گر، ضمن تعجیل و تسریع در پرداخت‌ها، نسبت به جبران خسارت‌ها اقدام کند. همچنین مقرر شد تمامی خطوط کشتیرانی با اتخاذ تدابیر لازم نسبت به تدابیر و اقدامات لازم برای پیگیری میزان خسارت کانتینر‌ها و دموراژ آن‌ها اقدام کنند تا تجار در این خصوص درگیر نشوند. همچنین با مکاتبه با نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی و بانک‌ها به منظور اعتباربخشی به صورتجلسات تنظیمی کارگروه ارزیابی خسارات، قرار شد در فرایند‌های اداری این صورتجلسه‌ها به عنوان سند اولیه پذیرفته شود تا از این طریق خسارت‌دیدگان، پیگیر خسارت‌های خود باشند و نیازی به صورتجلسه جدید نباشد.

کارزاری برای فراموش نکردن فاجعه بندر
روزهای ابتدایی تیرماه امسال بود که کارزاری در پلتفرم مستقل جمع‌آوری امضا (سایت کارزار) با درخواست مشخص رسیدگی به مطالبات خانواده‌های جان‌باختگان انفجار بندر شهیدرجایی فعالیت خود را آغاز کرد. تا لحظه تنظیم این گزارش بیش از 2250امضا در این کارزار ثبت شده است. امضاکنندگان این کارزار که در واقع جمعی از خانواده‌های داغدار حادثه انفجار بندر شهیدرجایی هستند، در متنی خطاب به روسای قوای سه‌گانه، امامان‌جمعه و جمعی از وزرا و اعضای کابینه هیات دولت چهاردهم و دیگر مسئولان مرتبط با بررسی و پیگیری این حادثه، نوشته‌اند: «متأسفانه، بسیاری از خانواده‌ها پس از این حادثه تلخ، سرپرست و نان‌آور خود را از دست داده‌اند و اکنون با مشکلات جدی اقتصادی و رفاهی مواجه هستند».
در بخش دیگری از متن این کارزار درخواست‌هایی ذکر شده است: « با توجه به اینکه عزیزان ما در حین انجام وظیفه و خدمت به چرخه اقتصادی کشور جان خود را فدا کردند، انتظار می‌رود تدابیری در شأن و منزلت ایشان و بازماندگان ایشان اتخاذ گردد. انتظار داریم با حمایت و حسن‌نیت حضرتعالی و سایر مسئولان ذی‌ربط، اقدامات فوری و مؤثری در رابطه با مطالبات زیر صورت پذیرد: برقراری بیمه تأمین اجتماعی با لحاظ مشاغل سخت برای بازماندگان، قرار دادن تمامی جان‌باختگان در زمره شهدا، تأمین مسکن برای خانواده‌های فاقد سرپناه، برخورد قاطع و قانونی با عوامل وقوع این حادثه دردناک، تأمین رفاه، اشتغال و امنیت درآمد برای بازماندگان، ثبت یادبود این فاجعه در تقویم رسمی و نام‌گذاری روزی به عنوان روز شهدای بندررجایی، نام‌گذاری اماکن عمومی همچون ورزشگاه‌ها، اتوبان‌ها و خیابان‌ها به یاد جان‌باختگان در سطح کشور، رسیدگی به وضعیت درمانی مصدومان و تکمیل بیمه یا تأمین مستمری از کارافتادگی با تأیید مراجع ذی‌صلاح پزشکی. خواهشمندیم رسیدگی به این مطالبات در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت پذیرد تا تسکینی هرچند اندک بر دردهای بی‌پایان بازماندگان این حادثه باشد».

پیگیری مطالبات خانواده‌های داغدار
آنطور که چند روز پیش از این روابط‌عمومی استانداری هرمزگان اعلام کرده بود، محمد آشوری‌تازیانی، استاندار هرمزگان در جمع خانواده جان‌باختگان حادثه شهیدرجایی با اشاره به ابعاد مختلف حادثه، اظهار کرد: در ساعات اولیه حادثه بیش از هزار و ۶۰۰نفر با ساماندهی و بسیج امکانات به مراکز درمانی منتقل شدند و همه تلاش‌ها معطوف بر مدیریت این بحران شد. وی با اشاره به فرضیه‌های مختلف در رابطه با حادثه بندر شهیدرجایی بیان کرد: از همان روزهای اول، گروه‌ها و کمیته‌هایی تخصصی برای بررسی دقیق ابعاد حادثه از زوایای مختلف به‌کار گرفته شدند و قطعا ابعاد حادثه اطلاع‌رسانی خواهد شد. نماینده عالی دولت در هرمزگان با اشاره به مطالبه خانواده‌ها مبنی بر شهید اعلام‌شدن جان‌باختگان حادثه بندر شهیدرجایی اظهار کرد: این موضوع به صورت ویژه در حال پیگیری است و نامه‌نگاری‌هایی با مسئولان انجام شده و نشست‌های متعددی نیز در این حوزه برگزار شده است.
آشوری‌تازیانی افزود: با اینکه بیمه‌ها موظف به انجام تعهدات خود هستند، در سفر وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به استان بحث سوابق کاری جان‌باختگان مورد بررسی و پیگیری قرار گرفت و همچنان این موضوع در حال پیگیری است. وی ادامه داد: بحث اعطای مسکن به بازماندگان حادثه شهیدرجایی نیز پیشنهادی است که استانداری هرمزگان به رئیس‌جمهور، معاون اول رئیس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی ارائه کرده‌ایم و هم‌اکنون در هیات دولت در حال پیگیری است. استاندار هرمزگان اطمینان‌خاطر داد که در کنار خانواده‌های جان‌باختگان خواهد ماند و تاکید کرد: بررسی تخلفات انجام‌گرفته در این حادثه از طریق دستگاه قضایی در دست پیگیری است‌.