تثبیت جایگاه چین در بازار فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر
​​​​​​​گروه انرژی-فاطمه کریمی- آبان ماه سال گذشته بود که خبرگزاری‌های بین‌المللی اعلام کردند، شرکت دولتی سرمایه‌گذاری انرژی چین اعلام کرده که بزرگ‌ترین مزرعه خورشیدی فراساحلی جهان در شرق شهر دونگ‌یینگ، استان شاندونگ، فعالیت خود را آغاز کرده است. پس از اجرای مراحل مطالعاتی و مقدماتی، چند روز قبل رسانه‌ها گزارش دادند که شرکت نفت و مواد شیمیایی با همکاری استان شاندونگ و شهرداری چینگ‌دائو، عملیات اجرایی نخستین پروژه تجاری نیروگاه خورشیدی شناور در منطقه دریایی با آب شور را آغاز کرده است. این پروژه که بزرگ‌ترین نیروگاه خورشیدی شناور سینوپک محسوب می‌شود، با ظرفیت ۷.۵مگاواتی، در زمینی به وسعت حدود ۶۰هزار مترمربع اجرا شده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، بسیاری از کارشناسان معتقدند که احداث نخستین نیروگاه خورشیدی شناور در دریای چین از چند جهت اهمیت استراتژیک، اقتصادی و زیست‌محیطی دارد. در چین، به‌ویژه در مناطق ساحلی پرجمعیت، زمین برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی زمینی محدود و گران است. استفاده از سطح دریا یا مخازن آبی، امکان بهره‌برداری از فضاهای بلااستفاده را فراهم می‌کند و رقابت برای زمین را کاهش می‌دهد. از طرف دیگر، این نیروگاه‌ها تا 80درصد تبخیر آب را کاهش می‌دهند که در مدیریت منابع آب در مناطق خشک مفید است. همچنین با کاهش رشد جلبک‌ها، کیفیت آب را بهبود می‌بخشند.
چین بزرگ‌ترین تولیدکننده دی‌اکسیدکربن در جهان است. نیروگاه‌های خورشیدی شناور، مانند پروژه 2گیگاواتی جیانگسو یا 1.1گیگاواتی شاندونگ، به کاهش استفاده از زغال‌سنگ و دستیابی به اهداف کربن ‌صفر تا سال2060 کمک می‌کنند. چین حدود 70درصد ظرفیت جهانی نیروگاه‌های خورشیدی شناور را در اختیار دارد. احداث چنین پروژه‌هایی، جایگاه چین را به ‌عنوان رهبر فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر تثبیت می‌کند و الگویی برای سایر کشورها ارائه می‌دهد. به نظر می‌رسد نخستین نیروگاه خورشیدی شناور در دریای چین نمادی از نوآوری در انرژی‌های تجدیدپذیر است که با کاهش فشار بر منابع زمینی، افزایش راندمان انرژی و حمایت از اهداف زیست‌محیطی، نقش کلیدی در گذار چین به اقتصاد سبز ایفا می‌کند. این پروژه همچنین الگویی برای سایر کشورهای ساحلی با چالش‌های مشابه در دسترسی به زمین و انرژی است.

برنامه تولید برق و توسعه نیروگاه‌های شناور
براساس اعلام سینوپک، این نیروگاه سالانه حدود ۱۶.۷میلیون کیلووات‌ساعت برق تولید می‌کند و باعث کاهش ۱۴هزار تُن انتشار دی‌اکسیدکربن می‌شود. طراحی این پروژه با استفاده از سامانه‌های شناور با پایه‌های نصب‌شده، فاصله پنل‌ها تا سطح آب را به حدود یک‌دهم طرح‌های سنتی کاهش داده و با بهره‌گیری از خنک‌سازی طبیعی توسط آب دریا، راندمان تولید برق را بین ۵ تا ۸درصد افزایش داده است. برای مقابله با چالش‌های محیط‌های دریایی، سازه‌های شناور و فریم‌های پشتیبان به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در برابر نمک‌خوردگی، رشد جلبک‌ها و چسبیدن جانوران دریایی مانند بارناکل‌ها مقاوم باشند. سیستم لنگر این نیروگاه نیز توانایی تحمل سرعت باد تا سطح ۱۳ (در مقیاس بوفورت) و نوسانات جزرومد تا ارتفاع ۳.۵متر را دارد. طبق برآوردها، این طراحی در مقایسه با طرح‌های سنتی ساحلی، هزینه سرمایه‌گذاری را تا ۱۰درصد کاهش می‌دهد.
آنطور که «مانا» در گزارشی نوشته، سینوپک اعلام کرده که طراحی با ارتفاع کم، باعث سهولت در بازرسی و نگهداری، افزایش ایمنی و کاهش هزینه‌های عملیاتی شده است. پیش‌تر نیز سینوپک نخستین ایستگاه سوخت‌گیری هیدروژن کربن‌خنثی و نخستین پروژه تولید هیدروژن از آب دریا در مقیاس صنعتی را در چین راه‌اندازی کرده بود. این پروژه جدید خورشیدی شناور، بخشی از استراتژی کلان سینوپک در جهت تولید هیدروژن سبز با استفاده از برق خورشیدی به‌شمار می‌رود. این شرکت در نظر دارد ۲۳مگاوات ظرفیت اضافی نیروگاه خورشیدی شناور به این پروژه بیفزاید. نیروگاه بخشی از راهبرد سینوپک برای تولید هیدروژن سبز از برق خورشیدی بوده و قرار است ۲۳مگاوات ظرفیت جدید به آن افزوده شود. همزمان، شرکت GCL چین نیز با همکاری نروژ، ماژول خورشیدی ویژه شناور‌های دریایی را توسعه داده است.
براساس اعلام شرکت سرمایه‌گذاری انرژی چین، این پروژه پس از تکمیل قادر خواهد بود برق سالانه مصرفی بیش از 2.6میلیون نفر در مناطق شهری چین را تأمین کند. مزارع خورشیدی شناور که در آن‌ها ماژول‌ها روی پانتون‌های نزدیک سطح دریا یا پلتفرم‌های بالاتر از سطح آب نصب می‌شوند، به‌ عنوان راه‌حلی برای مناطق دارای محدودیت فضا مطرح شده است. پروژه مشابهی با ظرفیت 202مگاوات در استان شاندونگ دوسال پیش راه‌اندازی شد و اکنون عملیاتی شده است. همچنین در ماه می سال گذشته میلادی، شرکت ملی هسته‌ای چین ساخت یک نیروگاه خورشیدی فراساحلی 2گیگاواتی را در نزدیکی ساحل استان جیانگسو آغاز کرد. این نیروگاه در منطقه‌ای قرار دارد که برای تخلیه آب گرم از نیروگاه هسته‌ای تیانوان استفاده می‌شود. در اوت امسال، چین بزرگ‌ترین توربین بادی دریایی جهان را نیز در جنوبی‌ترین استان خود یعنی هاینان به بهره‌برداری رساند.

بازدهی نیروگاه‌های خورشیدی شناور در چین
پنل‌های خورشیدی شناور به دلیل خنک‌شدن توسط آب، دمای کمتری دارند که باعث افزایش راندمان تولید برق از 5 تا 10درصد نسبت به پنل‌های زمینی می‌شود. این موضوع به‌ویژه در مناطق گرم و مرطوب اطراف دریای چین (مانند شاندونگ یا جیانگسو) مزیت بزرگی است. این نیروگاه‌ها روی آب (دریا، دریاچه یا مخازن) احداث می‌شوند و نیازی به زمین ندارند. در چین که زمین‌های مناسب در مناطق پرجمعیت کمیاب و گران هستند، این ویژگی باعث صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌های زمین می‌شود. با وجود بازدهی بالا، هزینه احداث نیروگاه‌های شناور 20 تا 25درصد بیشتر از نیروگاه‌های زمینی است، به دلیل نیاز به سازه‌های شناور و سیستم‌های مقاوم در برابر شرایط دریایی. پیشرفت‌های فناوری و مقیاس‌پذیری پروژه‌ها نیز در حال کاهش این هزینه‌هاست. نیروگاه‌های خورشیدی شناور در چین به دلیل راندمان بالاتر، استفاده بهینه از فضا و مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی، بازدهی خوبی دارند. این فناوری به‌ویژه در مناطق ساحلی و پرجمعیت چین که با محدودیت زمین و نیاز به انرژی پاک مواجه‌اند، بسیار کارآمد است و به تحقق اهداف انرژی تجدیدپذیر چین کمک می‌کند.
ایده نیروگاه خورشیدی شناور در نقاطی از جهان که با معضل کمبود مکان مناسب و وسیع برای ایجاد نیروگاه‌‌های خورشیدی روی سطح زمین مواجه بودند، ایجاد شد. در واقع وقتی‌ که بسیاری از کشورها با کمبود مساحت ارضی لازم برای راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی بزرگ مواجه شدند، به این ایده روی آوردند که از مساحت سطح مکان‌های دیگری همچون کوهستان‌ها و دریاچه‌ها که بلااستفاده هستند و راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی بر سطح آن‌ها، به اکوسیستم آن منطقه نیز آسیبی وارد نمی‌کند، استفاده کنند. امروز در کشورهای مختلفی که در زمینه انرژی خورشیدی و تولید برق خورشیدی پیشتاز و هدفمند، رو به جلو می‌‌روند، ایده ایجاد نیروگاه‌های خورشیدی شناور بر سطح آب‌ها، به دلایل متعددی مورد توجه و استقبال قرار گرفته و هر روز تعداد این نیروگاه‌ها رو به افزایش است. تا ماه می سال2020 بیش از 300نیروگاه برق فتوولتائیک در جهان احداث شده و پیش‌بینی می‌شود تا سال2024 این امر رشدی 22درصدی داشته باشد.