پوست‌اندازی خدمات حمل کانتینری کشتیرانی با رویکرد لجستیکی
​​​​​​​بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی ایران و دروازه ورود به خلیج‌فارس و اقیانوس هند، ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. این بندر با موقعیت استراتژیک خود در کریدورهای تجاری شمال-جنوب و شرق-غرب، نقش کلیدی در ترانزیت کالا به کشورهای آسیای‌میانه و افغانستان ایفا می‌کند. همچنین چابهار به دلیل آب‌وهوای معتدل و جاذبه‌های طبیعی متنوع، یک مقصد گردشگری جذاب نیز هست. این بندر به عنوان دروازه طلایی ترانزیت در کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب، نقش مهمی در مبادلات بازرگانی بین‌المللی دارد. چابهار همچنین دارای ۱۵پست اسکله با قابلیت پهلوگیری کشتی‌های بزرگ و ظرفیت بارگیری و تخلیه بالاست.
چابهار نقطه‌ای طلایی برای ایران است؛ همچنین پروژه‌ای مناسب و درخورتوجه برای روسیه و کشورهای حوزه CIS جهت انجام مبادلات تجاری خود از طریق آب‌های گرم دریای عمان و خلیج‌فارس خواهد بود. موقعیت خلیج‌فارس در این بندر و همچنین وجود آب‌های عمیق و بریدگی‌های طبیعی، فضایی مناسب را برای اسکله‌هایی با عمق زیاد و مختصات لنگرگاهی مطلوب جهت پهلوگیری کشتی‌های عظیم اقیانوس‌پیما فراهم ساخته به‌طوری که این بندر قابلیت تبدیل‌شدن به یک مگاپورت را دارد. بندر چابهار، محل تلاقی دوکریدور ترانزیتی مهم جهان به نام‌های شمال -جنوب و شرق-غرب بوده که این امر از مهم‌ترین مزیت‌های محور شرق ایران به ‌حساب می‌آید.
آنطور که «مانا» در مطلبی نوشته است؛ بندر چابهار به ‌عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور، از ظرفیت‌های بی‌نظیری برای تبدیل‌شدن به کانون لجستیکی و تجاری کشور برخوردار است، اما با وجود سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های بندری و قرار گرفتن در شبکه حمل‌ونقل ملی، این بندر سال‌ها از نبود خطوط منظم کشتیرانی و بهره‌برداری مؤثر در زنجیره تأمین رنج می‌برد. از اواخر سال۱۴۰۱، حضور مستمر و هدفمند گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در این بندر، آغازگر فصلی تازه در حیات تجاری بندر چابهار بوده است؛ فصلی که با راه‌اندازی خدمات یکپارچه حمل‌ونقل، گسترش زیرساخت‌ها و ورود جدی به عرصه لجستیک، نویدبخش جایگاهی راهبردی در تجارت منطقه‌ای و بین‌المللی است.

تلاش گروه کشتیرانی برای جان تجاری بندر چابهار
سعید مقدم، مدیر حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه آزاد چابهار، در گفت‌وگو با «مانا» با بیان اینکه موقعیت جغرافیایی منطقه آزاد چابهار در کنار دریای عمان و در نزدیکی اقیانوس هند، ظرفیت‌های بی‌بدیلی در حوزه لجستیک، زنجیره تأمین کالا، واردات، صادرات، ترانزیت و ترانشیپ کالا دارد، گفت: باتوجه به این موقعیت و ظرفیت ویژه، بندر چابهار برای بسیاری از بازرگانانی که راغب هستند در حوزه لجستیک و زنجیره تأمین کالا برای کشورمان یا کشور‌های حاشیه منطقه فعالیت کنند، قطعاً مقرون‌به‌صرفه است. وی افزود: در حال ‌حاضر، انتقال کالا از نقاط مختلف دنیا مثل چین و هند به کشور‌های آسیای‌میانه، روسیه، قفقاز و حتی اروپا از طریق کانال سوئز انجام می‌شود که این مسیر حداقل ۱۶هزار کیلومتر را در بر دارد. در حالی‌که با انتقال کالا از بندر چابهار به داخل کشور، این مسیر به ۷۲۰۰کیلومتر کاهش می‌یابد که به این ترتیب، در هزینه‌ها صرفه‌جویی ۳۰درصدی و از نظر مسافت، کاهش ۴۰درصدی حاصل می‌شود.
«مقدم» یکی از وظایف راهبردی چابهار را تأمین کالا‌های اساسی و مورد نیاز مردم عنوان کرد و گفت: وظیفه دوم چابهار، تأمین مواد اولیه و کالا‌های مصرفی کشور‌های همجوار ایران است. مدیر حمل‌ونقل و ترانزیت چابهار با اشاره به اینکه بندر چابهار با هزینه‌ای بالغ بر یک‌میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار توسط دولت تأسیس شده است، گفت: ظرفیت فعلی بندر چابهار حدود ۸میلیون تن است که قرار است این رقم به ۲۴میلیون تن افزایش یابد. وی خاطرنشان کرد: یکی از دغدغه‌های کشور عزیزمان، تأمین کالای اساسی، مصرفی و مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات است که به‌واسطه تحریم‌های ظالمانه، این کالا‌ها اکثراً به‌ صورت غیرمستقیم وارد کشور می‌شوند.
«مقدم» با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه اکنون دافوس و فرماندهی جنگ، در حوزه دریاست، گفت: اگر در زمان جنگ تحمیلی، حیات و ممات کشور به این وابسته بود که یک نفتکش را از منطقه خلیج‌فارس خارج کنیم تا نفت بفروشیم و ارز برای کشور تأمین شود، امروز حیات و ممات کشور به این وابسته است که کالا را به‌صورت مستقیم به کشورمان برسانیم. فرمانده دافوس در جنگ دریایی، کشتی‌های تجاری ما هستند. وی تصریح کرد: یک کانتینر که در بندر جبل‌علی تخلیه و دوباره بارگیری شده و در بنادر کشور تخلیه می‌شود، بین ۲۴۰۰ تا ۲۵۰۰دلار هزینه سربار دارد. این در حالی است که کشورمان سالانه به یک‌میلیون TEU کانتینر نیاز دارد. اگر این تعداد کانتینر در بنادر خارجی تخلیه و دوباره بارگیری شوند، هزینه سرسام‌آوری به ما تحمیل می‌کند که بازرگانان به ناچار آن را از مصرف‌کننده دریافت خواهند کرد.

نقش چابهار در لجستیک و زنجیره تأمین کالا 
مدیر حمل‌ونقل و ترانزیت منطقه آزاد چابهار با اشاره به اقدامات بسیار خوب کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در بندر چابهار اظهار داشت: اگرچه بندر چابهار شکل گرفته بود، اما به دلیل نداشتن خطوط منظم دریایی در حال خارج‌شدن از حیزانتفاع بود که کشتیرانی جمهوری اسلامی آن را احیا کرد. مدیران گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با همت و توجه به رهنمود‌های مقام معظم رهبری، این بندر را از منظر لجستیکی و زنجیره تأمین کالا برای کشورمان و کشور‌های همسایه فعال کردند. وی با بیان اینکه در حال ‌حاضر هر نقطه از بندر چابهار به یک کارگاه پروژه بزرگ تبدیل شده است، خاطرنشان کرد: در بخشی از این بندر، پروژه بزرگ آب‌شیرین‌کن ایماسکو در حال اجراست که خط انتقال آب عمان را به داخل کشور و حتی منطقه مدیریت می‌کند. بخش دیگری به پروژه بزرگ ملی راه‌آهن، بخشی دیگر به پروژه سراسری انتقال گاز به بندر چابهار و نیز کارخانه‌های بزرگ فولاد و پتروشیمی اختصاص یافته است. تکمیل بزرگراه چابهار به زاهدان و اتصال به شبکه سراسری نیز در حال انجام است. به این ترتیب، در شهر کوچکی مانند چابهار، هم‌اکنون میلیارد‌ها دلار سرمایه‌گذاری دولتی در حال انجام است.
«مقدم» با توجه به نقش چابهار در لجستیک و زنجیره تأمین کالا و اهتمام مسئولان کشتیرانی به راه‌اندازی خطوط کشتیرانی، تأکید کرد: لازم است توسعه فاز‌های ۱ تا ۵بندر در دستور کار همیشگی باشد. همچنین در حوزه پسکرانه، باید راه‌آهن را به بندر متصل کنیم که مسئولان وعده داده‌اند تا پایان امسال این اتصال برقرار شود. در حال ‌حاضر، این خط راه‌آهن ۸۰درصد پیشرفت فیزیکی دارد. ان‌شاءالله تا پایان سال، بزرگراه چابهار نیز به شبکه سراسری متصل خواهد شد. وی در پایان با تأکید بر اینکه بندر چابهار قابلیت تبدیل‌شدن به هاب منطقه‌ای را دارد، گفت: با توجه به درخواست بازرگانان داخلی و خارجی، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بندر چابهار را به ‌عنوان یکی از هاب‌های منطقه‌ای خود انتخاب کرده و فعالیت خود را در این بندر متمرکز کند و گسترده‌تر از وضعیت فعلی ادامه دهد تا بتوانیم پاسخگوی نیاز‌های بازرگانان داخلی و خارجی باشیم.

تحول در خدمات حمل کانتینری کشتیرانی با رویکرد لجستیکی
معاون بازرگانی شرکت حمل کانتینری گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از اجرای سیاست‌های جدید خود در راستای تبدیل این گروه دریامحور به یک گروه لجستیکی خبر داد و اعلام کرد: با راه‌اندازی شعب شرکت حمل کانتینری در بنادر اصلی کشور و ارائه خدمات یکپارچه، رضایت مشتریان افزایش یافته است. وی با اشاره به رشد مستمر عملکرد در چهارسال گذشته گفت: هرساله تلاش ما بر این بوده که رکورد‌های جابه‌جایی کانتینری را ارتقا دهیم. خوشبختانه با یاری خداوند متعال و همت تمامی همکاران، توانسته‌ایم در زمینه توسعه مسیر‌های جدید و افزایش درآمد شرکت گام‌های مؤثری برداریم.
این مقام مسئول در گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران در ادامه با اشاره به سیاست جدید این گروه گفت: این گروه با هدف تحول در ساختار خدمات، در حال تبدیل از یک گروه دریامحور به یک گروه لجستیکی است. در این راستا، شرکت حمل کانتینری این گروه به‌ عنوان بازوی تخصصی اجرایی، مأموریت اصلی پیشبرد این راهبرد را برعهده گرفته است. او با تأکید بر گسترش خدمات لجستیکی افزود: در سال‌های اخیر چندین سرویس جدید راه‌اندازی شده که یکی از آن‌ها ارائه خدمات لجستیکی سراسری است، به‌گونه‌ای که از آغاز چرخه حمل تا انتها، تمام خدمات مورد نیاز با محوریت شرکت حمل کانتینری و همکاری سایر شرکت‌های گروه در قالب حمل دریایی، ریلی و زمینی به مشتری ارائه می‌شود.
معاون بازرگانی شرکت حمل کانتینری گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران یکی از مشکلات پیشین را پراکندگی ارتباط مشتریان با شرکت‌های مختلف گروه عنوان کرد و گفت: در گذشته مشتریان برای پیگیری خدمات، مجبور به ارتباط با چند شرکت مختلف بودند که باعث سردرگمی آن‌ها می‌شد، اما اکنون با راه‌اندازی شعبه‌های شرکت حمل کانتینری در تهران، بندرعباس و چابهار و برنامه‌ریزی برای توسعه این حضور در سایر بنادر، مدیریت ارتباط با مشتری یکپارچه شده است. وی افزود: در این مدل جدید، مشتری از لحظه ورود به قرارداد تا تحویل کالا تنها با شرکت حمل‌ونقل کانتینری کشتیرانی در ارتباط خواهد بود که این شرکت به‌ عنوان نماینده اصلی گروه در خط‌مقدم خدمات‌رسانی فعالیت می‌کند. او در پایان با اشاره به تجربیات مثبت سال‌های اخیر تأکید کرد: اجرای این رویکرد جدید موجب افزایش رضایت مشتریان و بهبود کیفیت خدمات شده است. این تجربه نشان داده که یکپارچه‌سازی خدمات، کلید ارتقای بهره‌وری و رضایت در زنجیره حمل‌ونقل است.

چابهار؛ دروازه تجاری محور شرق ایران
علیرضا چشم‌جهان، نظریه‌پرداز حوزه حمل‌ونقل نیز با تأکید بر اینکه بندر چابهار دروازه محور شرق ایران است و از سوی دیگر بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی کشور در این نقطه از کشور ساخته شده، گفت: بااین‌حال، زمانی‌که در نقطه‌ای توسعه فیزیکی صورت می‌گیرد، لازم است توسعه نرم نیز انجام شود. این توسعه نرم به نرم‌افزار و سخت‌افزاری بازمی‌گردد که منجربه توسعه بازار می‌شود. وی با بیان اینکه در سال‌های نخست افتتاح بندر چابهار، اگرچه این بندر توسعه یافته بود، اما همچنان باری جذب نشده بود و فضای خالی بندر کاملاً مشهود بود، گفت: اقدام اصلی که باید انجام می‌شد، این بود که ترافیک منظم کشتی‌ها و ورود و خروج کالا‌ها به/از این بندر اتفاق بیفتد. در برهه‌ای، خطوط کشتیرانی خارجی یا خطوط کشتیرانی ایرانی کوچک به این بندر تردد داشتند که به‌هرحال قابل تقدیر بود.
«چشم‌جهان» تصریح کرد: گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران از اواخر سال۱۴۰۱ به‌طور منظم وارد بندر چابهار شد که تحول بسیار شگرفی را ایجاد کرد و باعث شد کانتینر‌های زیادی به این بندر وارد و از آن خارج شوند. همچنین به‌تدریج، کشتی‌های حمل کالا‌های اساسی، فله و عمومی در این بندر تردد پیدا کردند. او با تأکید بر اینکه چابهار در دروازه محور شرق قرار گرفته است و پنج استان سیستان و بلوچستان، خراسان‌شمالی، خراسان‌جنوبی، خراسان‌مرکزی و حتی جنوب کرمان با این بندر در ارتباط هستند، گفت: حدود ۱۸درصد از جمعیت کشور در این پنج استان قرار دارند و با توجه به این جمعیت، این منطقه باید در معرض شریان ورود و خروج کالا قرار گیرد. به این ترتیب، جمعیتی که در این استان‌ها ساکن هستند، شانس اشتغال بیشتر، امنیت بیشتر، بهبود وضعیت اقتصادی و کاهش قیمت تمام‌شده کالا را تجربه خواهند کرد. از طرف دیگر، کشور از یک دروازه خارج از بنادری که در خلیج‌فارس قرار دارند، بهره‌مند خواهد شد.
این کارشناس حوزه حمل‌ونقل با اشاره به اهمیت موضوع پدافند غیرعامل گفت: نباید تمام زندگی کشور به یک بندر وابسته باشد، حادثه ناگوار و تأسف‌بار بندرعباس، این نگاه را تقویت کرد که نباید به‌گونه‌ای فعالیت کنیم که ۸۰درصد کانتینر‌های کشور تنها در یک بندر مجتمع باشند یا ۶۰درصد کل تجارت کشور تنها از طریق یک بندر انجام شود. در همین راستا، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تلاش بسیاری انجام داد تا زمینه‌ای را فراهم کند که باعث افزایش ترافیک این بندر شود. وی یادآور شد: از نظر آماری، هم‌اکنون بندر چابهار نزدیک به دودرصد از ترافیک بنادر کل کشور را مدیریت می‌کند، در حالی‌که این بندر باید درصد بسیار بیشتری را به خود اختصاص دهد. توسعه زیرساخت، توسعه سخت‌افزار و تجهیزات، در کنار به‌کارگیری نرم‌افزار و مغزافزار می‌تواند باعث کسب سهم مؤثر و پایدار از مبادلات تجاری داخلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شود؛ به‌گونه‌ای که این بندر بتواند جایگاه ممتاز خود را در حوزه حمل‌ونقل کشور
 به‌دست آورد.