تحقیقات اخیر منتشرشده در مجله Diversity and Distributions نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی باعث جابه‌جایی بیش از ۱۲ هزار گونه در خشکی، آب شیرین و اقیانوس‌ها شده است. در اقیانوس‌ها، برخی ماهیان گرمسیری به سمت مناطق معتدل مهاجرت می‌کنند تا از شرایط نامناسب فرار کرده یا به اکوسیستم‌های جدید دسترسی پیدا کنند. این گزارش به بررسی استفاده از DNA محیطی (eDNA) برای شناسایی گونه‌های ماهی در حال جابه‌جایی در سواحل شرقی استرالیا، یکی از مناطق دریایی با سرعت گرمایش بالا، می‌پردازد.
به گزارش اقتادسرآمد از گروه بین‌الملل مانا، محققان ۲ هزار کیلومتر از سواحل شرقی استرالیا، از صخره‌های مرجانی گرمسیری در Great Barrier Reef تا جنگل‌های کلپ معتدل در نیو ساوت ولز، را بررسی کردند. دو روش برای پایش گونه‌های ماهی استفاده شد؛ نظرسنجی‌های بصری سنتی: محققان با شنا در مناطق مستطیلی مشخص (ترانسکت‌ها) گونه‌های ماهی قابل‌مشاهده را ثبت کردند و دوم تحلیل eDNA: نمونه‌های آب دریا جمع‌آوری و فیلتر شدند تا DNA محیطی استخراج شود. سپس این DNA توالی‌یابی شد تا گونه‌های موجود شناسایی شوند.
یافته‌ها
نظرسنجی‌های بصری و eDNA تصاویر متفاوتی از جوامع ماهی ارائه دادند. ترکیب این دو روش، تصویر جامع‌تری از تنوع زیستی دریایی فراهم کرد. eDNA گونه‌های گرمسیری را شناسایی کرد که پیش‌تر در اکوسیستم‌های معتدل ثبت نشده بودند، از جمله: ماهیان گیاه‌خوار مانند Acanthurus lineatus (خط‌ دار)، Ctenochaetus striatus (مخطط) و Scarus psittacus (طوطی‌ماهی).  گونه‌های مخفی مانند Diodon liturosus (ماهی پورکوپین)، Pempheris schwenkii (نقره‌ای) و Sargocentron punctatissimum (ماهی سنجابی خال‌دار) که در غار‌ها پنهان می‌شوند یا شب‌ فعالند. نظرسنجی‌های بصری در شناسایی گونه‌های معتدل بهتر عمل کردند، که نشان‌دهنده محدودیت‌های eDNA در برخی موارد است.
اهمیت eDNA
روش eDNA مانند تحقیقات جنایی عمل می‌کند و با استفاده از ردپا‌های ژنتیکی (مانند موکوس، فلس و مواد زائد ماهی) گونه‌هایی را شناسایی می‌کند که در روش‌های بصری ممکن است نادیده گرفته شوند. این روش به‌ویژه برای شناسایی گونه‌های کوچک، کمیاب، شب‌فعال یا ساکن غار‌ها مؤثر است.
کاربرد‌ها و اهمیت
ردیابی تغییرات اقلیمی: شناسایی گونه‌های در حال جابه‌جایی به درک بهتر اثرات تغییرات اقلیمی بر اکوسیستم‌های دریایی کمک می‌کند.
مدیریت اکوسیستم‌ها: اطلاعات حاصل از eDNA و نظرسنجی‌های بصری می‌تواند به حفاظت از گونه‌های در معرض خطر و مدیریت اکوسیستم‌های در حال تغییر کمک کند. جهانی بودن مسئله: جابه‌جایی گونه‌ها نه‌تنها در استرالیا، بلکه در سراسر جهان در حال وقوع است و نیاز به ابزار‌های پیشرفته‌ای مانند eDNA را برجسته می‌کند.
نتیجه‌گیری
ترکیب eDNA با نظرسنجی‌های بصری، رویکردی قدرتمند برای پایش تغییرات زیستی در اقیانوس‌ها ارائه می‌دهد. این روش به شناسایی گونه‌های مهاجر، به‌ویژه آنهایی که به‌سختی قابل‌مشاهده‌اند، کمک می‌کند و درک ما از تأثیرات تغییرات اقلیمی بر اقیانوس‌ها را بهبود می‌بخشد. ادامه این تحقیقات می‌تواند به حفاظت از تنوع زیستی دریایی و مدیریت بهتر اکوسیستم‌ها کمک کند.