«سرآمد» بررسی کرد؛

التهاب یا تلاش برای توسعه دریایی ایران

نگاهی به همایش‌ها و نمایشگاه‌های پیش رو در حوزه توسعه دریامحور
​​​​​​​گروه راهبردی-«4آذرماه، روز تحولات دیجیتال دریایی در جزیره کیش، 9دی‌ماه، نمایشگاه صنایع دریایی در بوشهر و 27بهمن‌ماه، پنجمین همایش توسعه دریامحور در تهران، 17آبان‌ماه، دومین همایش توسعه دریامحور کیش، 26آبان‌ماه، اجلاس توسعه دریامحور در بندر انزلی» این‌ها سیاهه‌ای از برنامه‌ها و همایش‌های پیش رو در حوزه اقتصاد دریامحور طی هفته‌ها و ماه‌های آینده در نقاط مختلف کشور است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در راستای توسعه دریایی ایران، از هر اقدام مثبتی باید حمایت کرد، حتی اگر نسبت به آن اقدام، حساسیت‌ها و نقدهایی هم وجود داشته باشد. البته کار بی‌نقص فقط کار خداست؛ اما با انبوهی از تجربه و دانشی که اهالی فن در حوزه دریا دارند، انتظارات بالاست و همین انتظارات می‌تواند باعث موشکافی و کشف برخی ایرادها شود؛ کمااینکه گاهی ایراد چنان است که از دور فریاد می‌زند. با تمام این‌ها، حمایت جمعی می‌تواند نقصان‌ها را کاهش دهد و نتیجه کار به نفع دریا و اهالی دریا و در نهایت به نفع تمامی مردم ایران باشد.

وجود همایش‌های متعدد و متراکم در یک موضوع، دونشانه مشخص دارد: 
اول: نشان از توسعه و هیجان حرکت جمعی به سمت خاصی است که در این موارد، «توسعه دریا» مدنظر است. بعد از اینکه سال‌های سال هیچ خبری از هیچ همایشی برای دریا و اقتصاد دریایی نبود، اکنون طی چندسال اخیر، شاهد رشد متراکم همایش‌ها با محوریت دریایی هستیم. بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی نظام برای توسعه اقتصاد دریاپایه، این حرکت نماد و نمود بیشتری یافت و نهادها در بخش‌های دولتی و خصوصی به سمت و سوی همایش‌ها چرخیدند. 
دوم: التهاب ناشی از تحولات احتمالی پیش‌روست که مدیران‌عالی را به واکنش تطبیق وامی‌دارد. برای مثال، زمانی که تب و التهاب کامپیوتر در ایران رواج پیدا کرد، اکثر مدیران‌عالی یک کامپیتوتر روی میز خود گذاشتند بدون آنکه حتی دکمه روشن کردن آن را بدانند! این التهاب و موجی است که مدیران‌عالی را سوار می‌کند و به سمتی که خود می‌خواهد می‌برد و مدیران موج سوار، به خوبی با آن همراهی می‌کنند. اینجا برای بروز و ظهور قدرت مدیریت‌عالی، همایش و نمایش است که به سرعت شکل می‌گیرد و به‌طور رگباری پشت‌سرهم اجرایی می‌شوند؛ بدون آنکه خروجی مشخصی از آن‌ها قابل احصا باشد. 

چرا همایش؟
دلایلی مترتب است تا تمایل بخش‌های خصوصی و دولتی را به سمت همایش مشخص کند که
 عبارتند از:
سادگی و دسترسی آسان
همایش‌ها با وضعیتی که اکنون در کشور ما حاکم است، ساده‌ترین کار ممکن است. «دورهمی» صنفی یا دولتی پیچیده نیست و در صورت تامین ریال، به راحتی برگزار می‌شود. پیچیدگی همایش زمانی است که علمی–کاربردی بوده و این دوشاخص، قابل‌رصد و اندازه‌گیری باشد. در حالی‌که در وضعیت کنونی کشور ما، هرگز این دوشاخص قابل‌رصد و انداز‌ه‌گیری نبوده‌اند و پسوند علمی برای یک همایش، فقط فیگور و ظاهر کار است. 
دلیل مهمی که می‌توان بر این ظاهرسازی اقامه کرد این است که یک همایش علمی، حداقل به 9ماه زمان برای آماده‌سازی و پردازش نیاز دارد. تاکید می‌کنم حداقل 9ماه؛ زیرا این کم‌ترین دوره زمانی است که یک پژوهش بتواند شکل بگیرد و به نتیجه برسد و نتیجه آن در یک همایش علمی قابل‌ارائه شود. این در حالی است که اغلب همایش‌های دریایی در ایران خلق‌الساعه بوده و با کم‌ترین زمان ممکن، برگزار می‌شود. بهترین کار برای حذف توقعات علمی از این همایش‌ها، حذف پسوند علمی از آن‌هاست. همایش به‌خودی‌خود، چه به‌عنوان هم‌اندیشی صنفی-حرفه‌ای و چه با هدف توجه دادن به یک مقوله خاص، حائز اعتبار و اهمیت است.

سخنرانی دولتی‌ها
سخنرانی دولتی‌ها یک پای ثابت همایش‌ها هستند. روح دولتی‌زده در بخش‌های خصوصی هم وجود دارد و این به معنای بیماری بوروکراسی شدید در کشور ماست. دولت همه جا هست و اغلب به‌عنوان آقا‌بالاسر عمل می‌کند و به همین دلیل، باید هوایش را داشت و برای ارتباط با او، بهتر است همیشه یک یا چند دولتی در همایش‌ها سخنرانی کنند؛ هر چند که می‌دانیم سخنان آن‌ها دو ویژگی برجسته دارد: تکراری و شعاری. 
بررسی مجموع سخنرانی‌های مسئولان دولتی دوبعد تکرار و شعار را به‌خوبی نشان می‌دهد. کافی است در گوگل جست‌وجو کرده و سخنرانی‌ها را مقایسه کنید یا از هوش مصنوعی بخواهید برای شما بررسی کند که نقاط مشترک سخنرانی‌های دولتی‌ها چیست و چقدر هم‌پوشانی دارد. قطعا شما هم متعجب خواهید شد. 
حال سوال این نیست که چرا دولتی‌ها در همایش‌ها این همه سخنرانی می‌کنند، آن هم رگبار دور و تسلسل باطل؛ زیرا ماهیت دولت همین است، اما از بخش خصوصی باید پرسید که چرا به دنبال اعتبار همایش‌های خود با حضور فلان مسئول حکومتی هستند؟ آیا آن‌ها علمی هستند یا سخنان‌شان براساس علم است یا ... واقعیت این است که در اکثر همایش‌ها، بخش خصوصی به دنبال دولت می‌دود تا بتواند مانعی از موانع کسب‌وکار خود را بردارد. اینجا، احترام به‌خاطر ترس است وگرنه می‌دانند از این نمد نمی‌شود کلاهی ساخت. ملتمس خیر دولت نیستند، اما به دنبال دفع شر دولت هستند. 
دولتی‌ها شاید نتوانند تسهیل‌گر خوبی باشند، اما به‌خوبی می‌توانند چوب لای چرخ باشند. از این روست که باید هوای آن‌ها را داشت. یعنی آن‌ها را به همایش‌ها دعوت کرد، پول بلیت و هتل و خورد و خوراک را داد و سخنان تکراری و شعاری آن‌ها را هم گوش کرد. به‌هرحال باید برای بهبود شرایط هزینه پرداخت. 

دورهمی مدیران عالی
دورهمی مدیران‌عالی، چه برای پز باشد چه برای قدرت‌نمایی و چه برای نمایش انبوهی از خلاقیت‌ها و نوآوری‌ها، همه در قالب یک همایش قابل‌جمع هستند. این است که همایش یک ابزار ترغیبی و تشویقی شده است، اما حسن کار در این است که رقابتی پنهان شکل می‌گیرد و مدیران را وادار می‌کند برای حفظ اعتبار و آبروی خود، حرکتی بزنند و بیلان کاری فراهم کنند. این قصه اما در بخش خصوصی رنگ دیگری دارد. در بخش خصوصی واقعا ریال به ریال هزینه‌ها محاسبه می‌شود و همواره قانون سود-زیان مورد توجه قرار می‌گیرد. اگر یک همایش یا نمایشگاه برای بخش خصوصی آورده مشخصی نداشته باشد، بی‌تردید یک مدیر حرفه‌ای در بخش خصوصی در آن شرکت و وقت خود را حرام نخواهد کرد. 
یک مدیر دولتی، زمان خود را فروخته است و به صورت ماهانه، دریافتی خود را دارد. به قول شریعتی «چه به نماز–چه به شراب»، اما مدیر بخش خصوصی مانند یک دندانپزشک است که باید مدام برای درآمد خود سرش در دهان و دندان بیمارانش باشد و وقتی برای همایش و نمایش ندارد. یک دندانپزشک اگر وقت خود را در همایش و نمایش بگذراند، سرماه باید کاسه گدایی دست بگیرد؛ زیرا به زبان اقتصاد، هزینه فرصت را از دست داده و جایی بوده که برای او ارزش‌افزوده‌ای نداشته است. 
مدیر دولتی، چه در تهران باشد و پشت میز کارش و چه در کیش قایق آکواریومی سوار شود و چه در هتل قشم باشد و چه در چابهار سیر کند، در هر صورت حقوق و مزایایش مشخص دریافت می‌شود به‌اضافه حق ماموریت! حال تصور کنید مدیر بخش خصوصی به جای اینکه سرش در کار خودش باشد و در کارخانه خودش مشغول کار باشد، در این جزایر به تفریح و سخنرانی بپردازد! عاقبت چنین مدیر و کسب‌وکارش چه می‌شود؟ این است که تفاوت ماهوی بین همایش‌ها و نمایش‌ها پدید می‌آید. یک همایش با گرایش دولتی با یک همایش با گرایش بخش خصوصی می‌توان گفت که تفاوتی از زمین تا آسمان دارند. همان قصه «دانه فلفل سیاه و خال مهرویان سیاه- هر دو جانسوزند؛ اما این کجا و آن کجا.»

هشدار به مدیران بخش خصوصی
این عبارات که شاید از سر دلسوزی کنار هم چیده می‌شوند، ممکن است فقط یک پیام در بر داشته باشند و آن این است که مدیران بخش خصوصی نباید آلوده گردش جزایر و سخنرانی این و آن همایش شوند. بهتر است سر خود گیرند و کار خود. اگر در التهاب توسعه دریایی که بخش عظیمی را شعارزده کرده است، گیر بیفتند؛ جز ضرر و زیان پایان سال چیزی عایدی نخواهند داشت. 

سخن پایانی
همایش علمی زمانی معتبر است که روی یک محور غنی استوار شود و به جای افکار عمومی، اندیشه‌های اختصاصی را مدنظر قرار دهد. همه چیز را یک‌باره نمی‌توان گفت. اولویت چیست و این همایش‌ها دقیقا می‌خواهند کدام هدف مشخص را دنبال کنند و دقیقا قرار است کدام مسیر معین را روشن کرده و دقیقا می‌خواهند به کدام درد انگشت نهد و دقیقا می‌خواهند کدام بخش سند را به کدام بخش ساحل برسانند؟امیدواریم ما در روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد بتوانیم با گفت‌وگو با مسئولان علمی و اجرایی این همایش‌ها، دقیق‌تر سخن بگوییم و بهتر بتوانیم این همایش‌ها و برنامه‌ها را معرفی کنیم. هرچه هست، به ارزش و لزوم وجود این همایش تاکید می‌کنیم و خواهان برگزاری جدی و قوی آن هستیم و در این راستا، خود را موظف به همکاری و همراهی می‌دانیم.
التهاب یا تلاش برای توسعه دریایی ایران
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه