گروه راه و ساختمان - حاشیه نشینی و مشکلات آن خصوصاً پس از پایان جنگ جهانی دوم بیش از پیش برای مدیران شهری معضل ساز شد. نکته مهم درباره حاشیه نشینی این است که این پدیده در عین حال که نتیجه و حاصل معضلات اجتماعی و خصوصاً اقتصادی است، موجب بروز مسائل و مشکلات دیگری همچون بزهکاری می گردد. اسکان غیررسمی از نابرابریهای منطقه ای و تمرکز رشد منحصر در مناطق ویژه شهری چون کلانشهرها و فقدان سلسله مراتب در نظام شهری و سکونتگاهی و در نتیجه وجود فاصله و شکاف بین مناطق مختلف شهری و روستایی است. انباشت سرمایه در شهر به ویژه در مناطق کلانشهری عاملی در جذب جمعیت پیرامون روستا و به بیانی دیگر خروج سرمایه از پیرامون و حرکت آن به سمت شهرها با حکایت حذف توسعه از پیرامون و تمرکز رشد در مرکز شهر ورود و پیدایش الگوی سکونتی را می دهد که در ان مردمان ناچار شده به مهاجرت با امید دستیابی به کار، درآمد و زندگی بهتر بالاجبار بدلیل ضعف توان مالی خود شیوه سکونتی با نام اسکان غیررسمی ایجاد کنند.
به گزارش اقتصادسرآمد، حاشیه نشین به مفهوم کلی به کسی گفته می شود که در شهر سکونت دارد ولی به علل گوناگون نتوانسته است جذب نظام اقتصادی شهر شود و از خدمات شهری استفاده کند. و به ناچار در پیرامون شهر سکنی گزیده است؛ و از این جهت، فشارها و پیامدهای ناخواسته ای را بر مقصد وارد نموده است. روش تحقیق، روش ترکیبی متکی بر روش های تاریخی، توصیفی ـ تحلیلی است. لذا از متدولوژی اسنادی ـ کتابخانه ای استفاده شده است. این مقاله ضمن بررسی پدیده ی حاشیه نشینی در ایران، سعی دارد که به دلایل شکل گیری این پدیده و نیز اهمیت آن توجه کند.
علی حیات‌نیا، عضو شورای سیاستگذاری انجمن اقتصاددانان ایران در این رابطه به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت:چالش کمبود مصالح و تامین زمین در طرح‌های ضربتی مسکن اگر با مشکل نبود شغل در شهرهای کوچک و روستاها همراه شود در آینده ممکن است با مهاجرت‌بی‌رویه به سمت شهرهای بزرگ و رشد جمعیت حاشیه‌نشین مواجه شویم.
تبعات حاشیه‌نشینی گریبان مسکن
 کشور را گرفت
وی اظهار کرد: تجربه نشان داده شهرک‌سازی یا ایجاد شهرهای جدید در زمینه مسکن نتوانسته موفق عمل کند و علاوه بر آنکه خود به معضلی برای دولت برای تامین زیر ساخت‌ها و حمل‌ونقل مبدل شده‌اند بلکه زمینه افزایش مهاجرت را نیز فراهم آورده‌اند و به مرور با رشد قیمت مسکن و گران‌تر شدن اجاره نشینی در کلانشهرها تبعات حاشیه‌نشینی بیشتر گریبانگیر کشور می‌شود. وی ساخت طرح یک میلیون مسکن در سال را عدد بسیار بالایی خواند و افزود: ساخت این تعداد مسکن نیازمند بیش از ۵۰۰ هزار میلیارد تومان است و با برآورد ۸۰ متر مربع به ازای هر واحد برای یک میلیون واحد مسکونی بین ۱۲ تا ۱۵ میلیون تن سیمان و ۸ تا ۱۲ میلیون تن میلگرد و فولاد نیاز است باید بررسی و برآوردهای دقیقی در بودجه عمرانی کشور و بخش صنعت کشور در حوزه مصالح ساختمانی صورت گیرد که این طرح در مسیر اجرا با مشکل مواجه نشوند.
تورم ناشی از خلق اسکناس در حوزه مسکن
این اقتصاددان با تصریح بر این‌که «نبود منابع کافی برای اجرای برخی طرح‌های مسکن دولت‌ها را به خلق و چاپ اسکناس ناگزیر می‌کند»، افزود: طبق برآوردهای بسیاری از کارشناسان اجرای طرح‌های مسکن با تزریق چاپ اسکناس در بیشتر موارد تورم بالایی را به کشور تحمیل خواهد کرد و تبعات بسیار نامطلوب این مساله به بروز روزافزون آسیب‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی منجر می شود.   حیات‌نیا ارایه تسهیلات به سازندگان را مهم‌ترین چالش طرح تولید سالیانه یک میلیون مسکن بیان کرد: تسهیلاتی که برای این موضوع در نظر گرفته شده به سازندگان قرار است داده شود در صورتی که در همه دنیا اصولا برای خروج از رکود الگوی غالب این است که بخش تقاضا تحریک شود یعنی به مصرف‌کنندگان تسهیلات داده می‌شود نه به سازندگان.این مساله ممکن است به نحوی به افزایش خانه‌های خالی و احتکار مسکن در آینده دامن بزند.
دوراندیشی و ساماندهی بازار مسکن
این مدرس اقتصاد تاکید کرد: قطعا اگر طرح‌های تولید مسکن با دقت بیشتر و با آنالیز وضعیت کنونی اقتصاد کشور و به دور از خلق پول و نگاه تورمی طراحی شوند نه تنها تورم جدیدی به اقتصاد کنونی کشور تحمیل نمی‌شود بلکه با ساماندهی اصولی بازار مسکن احتمال بروز تبعات متعدد انبوه‌سازی در عرصه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی کاهش داده می‌شود.یامد رشد صنعتی کشورهای جهان، بروز مسائل و مشکلات اجتماعی، اقتصادی، فضایی فراوانی بود که یکی از آن‌ها حاشیه‌نشینی است. مناطق صنعتی فعال به‌عنوان قطب‌های جاذب جمعیت، به فراخوانی نیروی کار از نقاط مختلف کشور خویش و یا دیگر کشورهای جهان پرداخته و مازاد جذب‌شده این نیروها را در سکونتگاه‌هایی نامناسب و یا سرپناه‌هایی سرهم‌بندی شده در نقاطی بخصوص از شهر گرد هم آورند و در این راستا حاشیه‌نشینی چهره خویش را آشکار ساخت. بدین ترتیب از پیامدهای صنعتی شدن و شهرنشینی شتابان، می‌توان به پدیده حاشیه‌نشینی و سکونت‌گاه‌های غیررسمی اشاره نمود. حاشیه‌نشینی که شاید همزاد شهر و شهرنشینی باشد، در شرایط امروزی ابعاد بزرگ‌تری یافته و یکی از مسائل مهـم کـشورها، به‌ویژه کشورهای کمتر توسعه‌یافته محسوب می‌شود.حاشیه‌نشینی پدیده‌ای است که با اسکان غیررسمی و بدون مجوز گروه بزرگی از مردم در مکانی در کنارهٔ شهرها ایجاد می‌شود. حاشیه‌نشینان کسانی هستند که در قلمرو زندگی اقتصادی – اجتماعی شهرها به سرمی برند و همواره حس می‌کنند جزو شهروندان محسوب نمی‌شوند، این گسست از جامعهٔ شهری همراه با ویژگی‌های زیست – حاشیه‌ای هم چون شکل و نوع مسکن، مهارت‌های شغلی و خصلت روابط اجتماعی آن‌ها را از شهروندان متمایز می‌سازد. آن‌ها از یک‌سو به دلیل عدم تطبیق با محیط شهری و از سوی دیگر براثر عوامل پس‌ران شهری از محیط‌های شهری پس‌زده می‌شوند و به‌تدریج در کانون‌های به‌هم‌پیوسته یا جدا از هم در قسمت‌هایی از شهر سکنی می‌گزینند.