ناآگاهی به قانون، تهدیدی برای دارندگان چکهای جدید
نابلدان چکهای صیادی اسیر کلاهبرداران
گروه بانک بیمه بورس - قانون جدید چک ممنوعیتها و قابلیتهای جدیدی را برای تبادل چک ایجاد کرده که لازم است تمامی صادرکنندگان و گیرندگان چک به آن اشراف کامل داشته باشند.به گزارش اقتصادسرآمد، به دنبال درگیری صاحبان چکهای صیادی با کلاهبرداران، ایلنا در گزارشی آورده است: براساس آمار ارائه شده از سوی بانک مرکزی، تعداد چکهای برگشتی در شهریورماه نسبت به ماه مشابه در سال گذشته حدود 18 درصد کاهش پیدا کرده اما مبلغ چکهای برگشتی نسبت به سال گذشته به میزان حدود 53 درصد رشد داشته است.
معرفی چکهای صیادی و تغییرات قابل توجهی که از ابتدای سال در تبادلات چک رخ داده است تا حدودی میتواند به آمار و ارقام اشاره شده مرتبط باشد، مسئولان بانک مرکزی بر این عقیده هستند که با تغییرات ایجاد شده آمار چکهای برگشتی به طور کاهش یافته است.از سوی دیگر اما برخی کارشناسان امور بانکی معتقدند چکهای صیادی هنوز جای خود را در مبادلات اقتصادی باز نکرده و بسیاری از کسبه هنوز از چگونگی ثبت این چکها اطلاع کافی ندارند و به همین دلیل از استفاده از دسته چک خودداری میکنند. علاوه بر این، رصدهای میدانی نیز حاکی از آن است که برخی از فعالان اقتصادی در بازار، تجار و مغازهداران به دلیل ناآگاهی از ویژگی چکهای جدید و نحوه ثبت آنها اسیر کلاهبرداریهای متعدد شدهاند.
قانون «اصلاح قانون صدور چک» در آبانماه 97 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در آذرماه همان سال به دستگاههای اجرایی ابلاغ شد. این قانون وظایفی را برای بانک مرکزی، بانکهای عامل، قوهقضاییه و وزارت اقتصاد تعریف کرده که البته متأسفانه بخش قابل توجهی از این تکالیف مثل صدور چک الکترونیک و یا اعتبارسنجی دارندگان دستهچک تاکنون اجرایی نشده است.بر اساس اعلام بانکمرکزی، قانون جدید چک، برای چکهای جدید بنفش رنگ اعمال میشود که از ابتدای سال جاری روانه بازار شدهاند. روی این چکها عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» مشاهده میشود و در بالا و سمت چپ هر برگ چک نیز یک شناسه یکتای ۱۶ رقمی درج شده است.صادرکننده چک صیادی باید مندرجات چک شامل تاریخ «سررسید»، «مبلغ» و «اطلاعات هویتی» ذینفع را علاوه بر اینکه در برگ چک درج میکند در سامانه صیاد نیز ثبت کند. همچنین ذینفع چک نیز هنگام دریافت برگ چک باید مندرجات آن را در سامانه صیاد، استعلام و با مندرجات برگ چک تطبیق دهد.
استعلام فوری برای گیرندگان چک
سرویس استعلام چک که به منظور اطمینانخاطر گیرندگان چک از ثبت شدن سیستمی چک در سامانه صیاد از سوی صادرکننده چک با کاربری ساده و آسان در زیرمنوی «نظامهای پرداخت و زیرساخت» و تحت عنوان «استعلام چک براساس اقلام اطلاعاتی چک» به نشانی https://www.cbi.ir/EstelamPichak/22036.aspx در دسترس عموم مردم قرار گرفته است.گیرندگان چک میتوانند با مراجعه به وب سایت مذکور و با وارد کردن اطلاعات شناسه صیادی چک، از صحت ثبت چک به نفع خود از سوی صادرکننده چک مطمئن شوند. این خدمت بیشتر مورد استفاده شرکتهای پخش، بازاریابها و افرادی است که در طی روز تعداد زیادی چک را دریافت میکنند. این سرویس در واقع استعلام فوری و سریع است که در لحظه مبادله چک انجام میشود و برای اطمینان از این است که صادرکننده ثبت چک را انجام داده است.
مسدودی تمامی حسابهای بانکی صادرکننده به نفع گیرنده چک
طبق قانون جدید چک در صورت کافی نبودن موجودی حساب صادرکننده چک، بانکها مکلف به پرداخت وجه از محل سایر حسابهای بدهکار به ترتیب اولویتی «حساب جاری»، «حساب قرضالحسنه»، «سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت و بلندمدت» هستند.اگر موجودی سایرحسابها هم کافی نباشد، در مرحله بعد تمام حسابهای صادرکننده چک در تمام بانکها و مؤسسات اعتباری به میزان مبلغ کسری چک پس از گذشت ۲۴ ساعت از ثبت برگشت چک، از سوی بانک مرکزی مسدود خواهد شد.و در نهایت در صورت فقدان موجودی کافی در کل سیستم بانکی، دارنده چک برگشتی میتواند همراه با گواهی عدمپرداخت به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و صدور اجراییه را از دادگاه صالح درخواست کند. البته این بخش از قانون چک در حال حاضر به طور کامل در شبکه بانکی کشور انجام نمیشود.
برخی از مفاد مهم قانون چک هنوز
اجرا نشده است!
«اعتبارسنجی و تعیین سقف اعتباری برای دارندگان دسته چک»، «ایجاد امکان صدور چک الکترونیک و چک موردی» و «جلوگیری سیستمی از دریافت و صدور دستهچک جدید برای افراد ورشکسته، معسر یا اشخاص دارای ممنوعیت قضایی» و «مسدودسازی وجوه سپردهگذاری شده متعلق به شخص صادرکننده چک برگشتی نزد بانکها و مؤسسات اعتباری» از جمله مهمترین مفاد قانون جدید چک است که تاکنون بلاتکلیف باقی مانده است.علی صالحآبادی، رئیس کل بانک مرکزی اخیراً در پاسخ به اینکه چرا برخی از تکالیف مقرر در قانون جدید چک تاکنون اجرایی نشده است، اظهار کرد: تنها ۶ مورد از تکالیف قانون جدید باقی مانده نیاز به کار فنی بیشتر و سنگینتری دارد که در این باره به تازگی کارگروهی تشکیل دادیم. صالحآبادی به رسانهها وعده داد تا قبل از پایان آبانماه، به صورت شفاف درباره جزئیات تکالیف باقی مانده و زمان اجرایی شدن آنها اطلاعرسانی انجام شود.
«ناآگاهی» و «بخشینگری» ریشه بیقانونی
در شعب بانکی
ممکن است برخی شعب بانکها به علت «ناآگاهی» و یا «بخشینگری» از انجام هریک از مراحل فوق خودداری کنند؛ بنابراین دارندگان چک باید به قانون و حقوق خود درباره چک آگاهی کامل داشته باشند. ثبت سیستمی چک، امکان جعل و تقلب را به حد زیادی کاهش خواهد داد. ویژگی دیگر ثبت سیستمی این است که از آنجا که اگر صادرکنندهای چک اولی خود را بیمحل صادر کرده باشد، دیگر نمیتواند چک دوم خود را صادر کند و لذا این موضوع باعث کاهش تعداد چکهای برگشتی خواهد شد.
معرفی چکهای صیادی و تغییرات قابل توجهی که از ابتدای سال در تبادلات چک رخ داده است تا حدودی میتواند به آمار و ارقام اشاره شده مرتبط باشد، مسئولان بانک مرکزی بر این عقیده هستند که با تغییرات ایجاد شده آمار چکهای برگشتی به طور کاهش یافته است.از سوی دیگر اما برخی کارشناسان امور بانکی معتقدند چکهای صیادی هنوز جای خود را در مبادلات اقتصادی باز نکرده و بسیاری از کسبه هنوز از چگونگی ثبت این چکها اطلاع کافی ندارند و به همین دلیل از استفاده از دسته چک خودداری میکنند. علاوه بر این، رصدهای میدانی نیز حاکی از آن است که برخی از فعالان اقتصادی در بازار، تجار و مغازهداران به دلیل ناآگاهی از ویژگی چکهای جدید و نحوه ثبت آنها اسیر کلاهبرداریهای متعدد شدهاند.
قانون «اصلاح قانون صدور چک» در آبانماه 97 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در آذرماه همان سال به دستگاههای اجرایی ابلاغ شد. این قانون وظایفی را برای بانک مرکزی، بانکهای عامل، قوهقضاییه و وزارت اقتصاد تعریف کرده که البته متأسفانه بخش قابل توجهی از این تکالیف مثل صدور چک الکترونیک و یا اعتبارسنجی دارندگان دستهچک تاکنون اجرایی نشده است.بر اساس اعلام بانکمرکزی، قانون جدید چک، برای چکهای جدید بنفش رنگ اعمال میشود که از ابتدای سال جاری روانه بازار شدهاند. روی این چکها عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» مشاهده میشود و در بالا و سمت چپ هر برگ چک نیز یک شناسه یکتای ۱۶ رقمی درج شده است.صادرکننده چک صیادی باید مندرجات چک شامل تاریخ «سررسید»، «مبلغ» و «اطلاعات هویتی» ذینفع را علاوه بر اینکه در برگ چک درج میکند در سامانه صیاد نیز ثبت کند. همچنین ذینفع چک نیز هنگام دریافت برگ چک باید مندرجات آن را در سامانه صیاد، استعلام و با مندرجات برگ چک تطبیق دهد.
استعلام فوری برای گیرندگان چک
سرویس استعلام چک که به منظور اطمینانخاطر گیرندگان چک از ثبت شدن سیستمی چک در سامانه صیاد از سوی صادرکننده چک با کاربری ساده و آسان در زیرمنوی «نظامهای پرداخت و زیرساخت» و تحت عنوان «استعلام چک براساس اقلام اطلاعاتی چک» به نشانی https://www.cbi.ir/EstelamPichak/22036.aspx در دسترس عموم مردم قرار گرفته است.گیرندگان چک میتوانند با مراجعه به وب سایت مذکور و با وارد کردن اطلاعات شناسه صیادی چک، از صحت ثبت چک به نفع خود از سوی صادرکننده چک مطمئن شوند. این خدمت بیشتر مورد استفاده شرکتهای پخش، بازاریابها و افرادی است که در طی روز تعداد زیادی چک را دریافت میکنند. این سرویس در واقع استعلام فوری و سریع است که در لحظه مبادله چک انجام میشود و برای اطمینان از این است که صادرکننده ثبت چک را انجام داده است.
مسدودی تمامی حسابهای بانکی صادرکننده به نفع گیرنده چک
طبق قانون جدید چک در صورت کافی نبودن موجودی حساب صادرکننده چک، بانکها مکلف به پرداخت وجه از محل سایر حسابهای بدهکار به ترتیب اولویتی «حساب جاری»، «حساب قرضالحسنه»، «سپرده سرمایهگذاری کوتاهمدت و بلندمدت» هستند.اگر موجودی سایرحسابها هم کافی نباشد، در مرحله بعد تمام حسابهای صادرکننده چک در تمام بانکها و مؤسسات اعتباری به میزان مبلغ کسری چک پس از گذشت ۲۴ ساعت از ثبت برگشت چک، از سوی بانک مرکزی مسدود خواهد شد.و در نهایت در صورت فقدان موجودی کافی در کل سیستم بانکی، دارنده چک برگشتی میتواند همراه با گواهی عدمپرداخت به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه و صدور اجراییه را از دادگاه صالح درخواست کند. البته این بخش از قانون چک در حال حاضر به طور کامل در شبکه بانکی کشور انجام نمیشود.
برخی از مفاد مهم قانون چک هنوز
اجرا نشده است!
«اعتبارسنجی و تعیین سقف اعتباری برای دارندگان دسته چک»، «ایجاد امکان صدور چک الکترونیک و چک موردی» و «جلوگیری سیستمی از دریافت و صدور دستهچک جدید برای افراد ورشکسته، معسر یا اشخاص دارای ممنوعیت قضایی» و «مسدودسازی وجوه سپردهگذاری شده متعلق به شخص صادرکننده چک برگشتی نزد بانکها و مؤسسات اعتباری» از جمله مهمترین مفاد قانون جدید چک است که تاکنون بلاتکلیف باقی مانده است.علی صالحآبادی، رئیس کل بانک مرکزی اخیراً در پاسخ به اینکه چرا برخی از تکالیف مقرر در قانون جدید چک تاکنون اجرایی نشده است، اظهار کرد: تنها ۶ مورد از تکالیف قانون جدید باقی مانده نیاز به کار فنی بیشتر و سنگینتری دارد که در این باره به تازگی کارگروهی تشکیل دادیم. صالحآبادی به رسانهها وعده داد تا قبل از پایان آبانماه، به صورت شفاف درباره جزئیات تکالیف باقی مانده و زمان اجرایی شدن آنها اطلاعرسانی انجام شود.
«ناآگاهی» و «بخشینگری» ریشه بیقانونی
در شعب بانکی
ممکن است برخی شعب بانکها به علت «ناآگاهی» و یا «بخشینگری» از انجام هریک از مراحل فوق خودداری کنند؛ بنابراین دارندگان چک باید به قانون و حقوق خود درباره چک آگاهی کامل داشته باشند. ثبت سیستمی چک، امکان جعل و تقلب را به حد زیادی کاهش خواهد داد. ویژگی دیگر ثبت سیستمی این است که از آنجا که اگر صادرکنندهای چک اولی خود را بیمحل صادر کرده باشد، دیگر نمیتواند چک دوم خود را صادر کند و لذا این موضوع باعث کاهش تعداد چکهای برگشتی خواهد شد.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
پرداخت ۴ هزار میلیارد ریال از هدفمندی یارانهها برای دانشجویان
-
نابلدان چکهای صیادی اسیر کلاهبرداران
-
برای حل تورم نیازمند انضباط در سیاست های پولی مالی هستیم
-
ادامه مسیر ارز ۴۲۰۰ تومانی به صلاح کشور نیست
-
پی گیری کمیسیون اصل ۹۰ از تخلفات بانکها در ارائه وامهای خُرد
-
ماموریت ویژه بانک ملی ایران برای برون رفت از زیاندهی
-
رشد ۴۳ درصدی تسهیلات اعطایی بانک توسعه صادرات ایران
-
پرداخت بیش از 5074 میلیارد ریال تسهیلات ازدواج توسط بانک رفاه کارگران در مهر ماه سال جاری
-
پرداخت 135 هزار میلیارد ریال تسهیلات بانک توسعه تعاون در 7 ماهه سال جاری
-
صدور 625 فقره ضمانت نامه در طرح سفیران توسط 69 باجه منتخب روستایی پست بانک ایران
-
تسهیلات تکلیفی ریشه ناترازی بانکها
اخبار روز
-
پرداخت تسهیلات قرضالحسنه به کسب و کارهای آسیبدیده
-
یک سر و گردن بالاتر از همه
-
آشنایی با کفپوش عایق برق فشار قوی
-
«معلم خصوصی ارزان و آنلاین برای شب امتحان» با یک تلفن!
-
تقدیرشرکت آب و نیرو از قهرمانان ورزشی شهرستان گتوند در مسابقات جهانی
-
راه اندازی کارگاه تولید شمش آلومینیوم از ضایعات
-
آمادگی پیام رسان بله برای ارائه خدمات به مسافران سرزمین وحی
-
پرداخت 2200 میلیارد تومان از مطالبات مراکز دانشگاهی طرف قرارداد
-
توزیع ۳۵ هزار بسته معیشتی در مناطق سیل زده استان سیستان و بلوچستان
-
تغییر نگاه به سرمایهگذاریها موجب شده تا بسیاری از دعواهای حقوقی با مذاکرات حل شود
-
بهسازی فضاهای بی دفاع شهری جهت کاهش آسیب های اجتماعی
-
تجهیز بیش از ۱۰۰۰ هکتار از زمینهای کشاورزی اردبیل به سیستم آبیاری تحت فشار
-
بهینهسازی طرح روسازی دال خط کوهاندار برای رفع معضل راهآهنهای کویری
-
استفاده از ظرفیت های مردمی در پروژه های اشتغال زایی با همت بنیاد برکت در سال جهش تولید با مشارکت مردم
-
اتمام خط کشی محوری جنوب به شمال خیابان ولیعصر (عج)
-
بهرهبرداری از نخستین نیروگاه خورشیدی حمایتی کشور در کاشان
-
تلاش مضاعف، برنامه محوری و تخصص گرایی - هم افزایی، سودآوری
-
اهمیت طراحی وبسایت برای کسب و کارهای سنتی
-
آغاز بهکار TV شهری در ورودی ساختمان منطقه دو پایتخت
-
۱۰۰ ساختمان بلند در پایتخت روی گسل قرار دارد