گروه راه و ساختمان - محمد بیک- جمهوری آذربایجان و ارمنستان به زودی سازوکاری برای تعیین مرزهای دو کشور تعریف می‌کنند. اتفاقی که می‌تواند برگ برنده را به باکو و آنکارا بسپارد و برای تهران هشداردهنده باشد. جمعه گذشته ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، الهام علی‌اف، رییس جمهوری آذربایجان و نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان سر یک میز نشستند و در سوچی روسیه درباره تعیین مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان حرف زدند. گفتگویی بسیار مهم و سرنوشت‌ساز که می‌تواند پای منافع ایران را به میان بکشد. 
به گزارش اقتصادسرآمد، باکو و ایروان سال گذشته بعد از جنگی ۴۴ روزه و با داوری روسیه توافقی موسوم به صلح روسیه بستند که بند نهم آن برای ایران بسیار مهم است. بر اساس بند نهم این توافقنامه، بنا شد که جمهوری آذربایجان برای دسترسی به منطقه جدا افتاده خود یعنی نخجوان، کریدوری ایجاد کند که از خاک ارمنستان می‌گذرد و تامین امنیت آن بر عهده روسیه است. این کریدور عملا مرز باریک ارمنستان با ایران را از بین می‌برد. مرزی که فقط حدود ۳۵ کیلومتر عرض دارد و طی کردن آن از نظر زمانی کوتاه‌تر از فاصله تهران تا کرج است. این مرز اما برای جمهوری آذربایجان و ترکیه اهمیتی حیاتی دارد چرا که آنها با استفاده از این باریکه کوچک موفق به احداث یک دالان سراسری می‌شوند که شرق دریای خزر را به غرب آن و سپس به اروپا وصل می‌کند.
در مقابل تصاحب همین باریکه کوچک توسط باکو موجب می‌شود که نه تنها دسترسی مستقیم ایران به بازار ارمنستان و سپس اروپا و روسیه قطع شود که نگرانی‌های جدی دیگری برای ایران ایجاد می‌کند.
احسان موحدیان کارشناس مسائل سیاسی و دیپلماسی ایرانی در این باره به روزنامه اقتصادسرآمد، می‌گوید: اگر یک سال قبل در چنین روزهایی از انتشار محتوای مفاد توافقنامه آتش بس ناگورنو قره باغ غافلگیر شدیم، بعد از گذشت یک سال و با توجه به قرائن و شواهد فراوان در مورد توطئه شوم رژیم صهیونیستی، ترکیه و رژیم باکو نباید از غافلگیری سخن بگوییم. اقدامات اردوغان و علی اف برای از بین بردن مرز زمینی ایران و ارمنستان، اشغال همه یا بخش هایی از استان سیونیک ارمنستان و ایجاد دالان زمینی به موازات مرز ایران و ارمنستان برای متصل کردن خاک اصلی جمهوری آذربایجان به نخجوان و سپس ترکیه و تبدیل آن به کریدور اصلی انتقال کالا و انرژی از چین به اروپا از طریق ترکیه دیگر اظهر من الشمس است.
به گفته وی، مذاکرات سه جانبه روسیه با ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای تعیین مرزهای نهایی ایروان و باکو انجام شد. ایران علی‌رغم منافع حیاتی در منطقه قفقاز، مانند سال گذشته در این مذاکرات هم شرکت ندارد و تحرکات ترکیه و سکوت روسیه نگرانی های جدی در مورد سرنوشت نهایی مرزهای این دو کشور و احتمال تشدید هرگونه تلاش و برنامه ریزی برای از بین بردن مرزهای ایران با جمهوری ارمنستان را موجب شده است که کشور را در یک تنگنای ژئوپلتیکی جدی قرار داده و مسیر زمینی دسترسی ایران به اروپا را وابسته به نظرات و امیال پوتین، اردوغان و علی اف خواهد کرد.
موحدیان افزود: رسانه‌های آذربایجان و ترکیه از هم اکنون تبلیغات و شانتاژ رسانه ای در مورد نتایج مذاکرات را آغاز کرده اند و در نقشه‌های ترسیم شده آنها ارمنستان به استان های شمالی فعلی خود محصور شده و هیچ ارتباط زمینی با ایران ندارد. این جنگ رسانه ای منطبق با اظهارات اردوغان در جریان افتتاح فرودگاه فضولی در منطقه ای فاقد هر گونه جمعیت ساکن است که احتمالا به گلوگاهی برای صادرات مواد مخدر، اسلحه و طلا تبدیل خواهد شد.
ابهام در مورد رویکرد روسیه
با توجه به میانجیگری روسیه در مذاکرات تعیین مرزهای رسمی ارمنستان و جمهوری آذربایجان، بیم آن می رود روسیه رویه ای را در پیش بگیرد که به عدم تامین منافع ملی ایران منجر شود. واقعیت این است که روسیه در زمینه صادرات گاز به اروپا رقیبی بالقوه به نام ایران دارد و حال آنکه ترکیه فاقد گاز است و لذا خطری در این حوزه برای روسیه ایجاد نمی کند. همچنین روسیه مانند سایر کشورهای عضو برجام و طرف مذاکره ایران نگران هسته ای شدن ایران است و تمایل دارد در این زمینه در برابر ایران از اهرم فشار مناسب برخوردار باشد، این در حالی است که حداقل در ظاهر چنین دغدغه ای در مورد ترکیه وجود ندارد.
با این تفاسیر، با توجه به تبعات جبران ناپذیر و همیشگی سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی ایجاد و تثبیت چنین دالانی که عملا ایجاد کریدور شمال – جنوب مدنظر ایران از بندر چابهار تا ارمنستان و سپس به سمت گرجستان تا اروپا را دشوار خواهد کرد، جمهوری اسلامی ایران باید از همه توان خود برای برهم زدن این توطئه شوم استفاده کند. 
از یک سو باید مذاکرات فشرده با روسیه برای آگاه کردن این کشور از تبعات همراهی با سیاست های خطرناک توسعه طلبانه ترکیه در قفقاز در دستور کار قرار بگیرد تا این کشور دریابد این سیاست ها اتفاقا پای ناتو و صهیونیست ها را به منطقه باز می کند و تبعاتی خطرناک برای امنیت و اقتصاد کرملین خواهد داشت. ظاهرا روسیه بر این باور است که اقتدار و هیمنه این کشور در ارمنستان و آذربایجان ابدی است و هیچ خطری بابت سیاست های ترکیه و ناتو به اتکای تحریکات آمریکا احساس نمی‌کند.