ادامه از صفحه اول
 (نه شرایط فعلی که در جنگ با اوکراین است) اعتبار و وزن بین‌المللی خود را پشتوانه چنین مناسبات تنش‌آلودی کند و به ارتباطاتش با آمریکا و سایر بخش‌های جهان خلل وارد آورد. همچنین روسیه مناسبات گسترده‌ای با رژیم اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عربستان سعودی دارد و ارتباط استراتژیک با ایران که دارای رویکردی تنش‌آلود با این بازیگران است، طبیعتاً تأثیرات منفی بر مناسبات و منافع مسکو در این زمینه‌ها خواهد داشت. بنابراین بر اساس دیدگاه این گروه، شکل گیری روابط راهبردی بین دو کشور عملا امکان‌پذیر نیست.
در جمع بندی و تحلیل نهایی از این نظرات و دیدگاه‌ها باید گفت در عرصه روابط بین‌الملل توسعه روابط با کشورها و گریز از تنهایی استراتژیک، هنر و مهارتی است که از دیپلمات‌های همه کشورها انتظار می‌رود و جمهوری اسلامی ایران نیز از این امر مستثنی نیست؛ بنابراین توسعه روابط با کشوهای قدرتمند غیر غربی همچون روسیه و چین نیز به طور کلی امری مثبت و دارای منافع پایدار است.
با این وجود لازم است دیپلمات‌های ایرانی در توسعه روابط بین المللی و از جمله رابطه با روسیه دو اصل اساسی را مدنظر قرار دهند؛ نخست اینکه طبق آن توصیه معروف «نباید همه تخم مرغ‌هایمان را در سبد یک کشور بچینیم»؛ به عبارت دیگر توسعه روابط باید متوازن باشد و طیف وسیعی از کشورها و بازیگران مختلف را دربر بگیرد؛ تا در شرایط معمول و اضطراری بتوانیم از منافع گسترده و متنوع چنین روابطی بهره ببریم و هیچ کشوری نتواند ما را تحت فشار و انزوا قرار دهد.
دوم اینکه باید با توسعه و بهره گیری بهینه از پتانسیل‌ها و مقدورات داخلی همچون به روز رسانی زیرساخت‌های انرژی، توسعه مسیرهای ترانزیتی و تلاش برای فعال کردن آنها در سطح منطقه‌ای و جهانی، افزایش تولید محصولات کشاورزی و صنعتی استراتژیک و ...، و وابسته نمودن بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی به کشورمان، روابط خارجی با همه کشورها از جمله روسیه را به نحوی تنظیم کنیم که دور زدن ایران، بدعهدی و اعمال فشار بر کشورمان، برای آنها نیز حاوی ضررها و آسیب جدی به منافع‌شان باشد و حداقل نتوانند به عنوان اولین گزینه مطلوب به سراغ چنین سیاست‌هایی بروند.
* استاد دانشگاه/اقتصادآنلاین