هنگام بررسی آسیب‌های انسانی به زیست بوم خلیج فارس، همواره انگشت اتهام کارشناسان و مسئولان به سوی آلودگی‌های نفتی نشانه رفته و این عامل مهمترین آلاینده این آبراهه معرفی شده است؛ لکه‌های تیره‌ای که سالانه ده‌ها بار به جان دریا می‌افتد و روزگار این اکوسیستم و زیستمندان متنوعش را سیاه می‌کند.
به گزارش اقتصادسرآمد از ایرنا، خلیج فارس برای همه ایرانی‌ها جایگاهی دیگر دارد تا جایی که حتی تعرض به نامش را نیز بر نمی‌تابند؛ اما پاسداری از این عرصه سرزمینی نه تنها در برابر تعرض‌های خارجی که در محدوده‌ای نزدیک‌تر، در حوالی میادین و خطوط انتقال نفت ضرورت دارد.استان بوشهر با بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک با خلیج فارس مهمترین نقش را در حفاظت از این پهنه ارزشمند به عهده دارد، تاریخ بارها شاهد حراست دلیران ایرانی از وطن در برابر بیگانگان متجاوز به مرزهای آبی این خطه بوده‌ است اما به رغم همه تلاش‌ها، هنوز پای حفاظت از دریا در برابر آلاینده‌ها می‌لنگد.چهار میدان نفتی در محدوده آب‌های استان بوشهر فعال است که نقش بالایی در صادرات و ثروت کشور دارد و به اذعان دستگاه‌های متولی مانند اداره کل بنادر و دریانوردی و اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر، فرسودگی تجهیزات بویژه خطوط انتقال این سکوهای نفتی و رعایت نکردن ملاحظات زیست محیطی در هنگام اکتشاف و دیگر عملیات مهمترین و بیشترین آلوده کننده محیط زیست خلیج فارس است.
خلیج فارس پارسال ۴۳ بار به نفت آلوده شد
هر چند دیگر عوامل‌ مانند تخلیه یا نشت سوخت شناورها هم از آلاینده‌های پر تکرار این پهنه دریایی است اما آنطور که مسئولان امر می‌گویند هیچکدام به پای میزان آلودگی میادین نفتی نمی‌رسد.
فهرست مهمترین خبرهای استان بوشهر را که مرور کنیم رخداد ناخوشایند آلودگی نفتی خلیج فارس به طور مداوم در آن قرار دارد؛ اما از آنجا که سازمان بنادر و دریا نوردی نماینده سازمان جهانی دریانوردی در ایران است و همسو با کنوانسیون‌های بین‌المللی و متکی قوانین داخلی مانند قانون حفاظت از رودخانه‌ها و دریاهای قابل کشتیرانی سال ۸۹ مقابله با آلودگی‌های نفتی در آبهای کشور را به عهده دارد، برای دریافت آماری دقیق‌تر، میزان آلودگی نفتی خلیج فارس در استان بوشهر را از اداره کل بنادر و دریانوردی این استان جویا شدیم.
رئیس اداره ایمنی و حفاظت دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر می‌گوید: در سال ۱۴۰۰ از ۴۷ مورد عملیات مقابله با آلودگی در این استان، ۴۳ مورد مربوط به آلودگی‌های نفتی بوده است؛ به گفته حجت خسروی از این شمار ۱۲ مورد نشت از میادین نفتی، ۲ مورد ناشی از غرق شدگی شناورها، ۲ مورد آتش سوزی، یک بار نشت گازوئیل و در ۳۰ مورد تخلیه غیر قانونی مواد نفتی از سوی شناورها به دریا بوده است.
او در ادامه این را هم یادآور می‌شود که هرچند آلودگی‌های کوچک شامل تخلیه عمدی و سهوی از سوی شناورها از نظر تعداد دفعات بیشتر است اما آلودگی مجموع آن به پای آلایندگی‌های بزرگ و فراساحلی نشست از سکوها و خطوط انتقال نفت نمی‌رسد.به گفته رئیس اداره ایمنی و حفاظت دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر ، این اداره کل سال گذشته بیش از ۹ هزار لیتر امحا کننده شیمیایی، بیش از ۴۰۰ عدد بوم و بیش از سه هزار پد جاذب برای جمع آوری آلودگی نفتی از خلیج فارس استفاده کرده است.
خسروی توضیح می‌دهد: سازمان بنادر و دریانوردی برای به انجام رساندن وظیفه مقابله با آلودگی‌های نفتی در دریا تیم‌های کارآمد شامل کارشناسان و نیروهای مجرب، شناورها و تجهیزات لازم را در بخش ایمنی و حفاظت دریایی تعریف کرده است و با توجه به موقعیت بوشهر و تمرکز میادین و انتقال نفت از این استان، یکی از بهترین تیم‌های مقابله با آلودگی نفتی در اینجا مستقر است و از نظر تجهیزات نیز برای پاسخگویی به سوانح عمدی و غیر عمدی وضعیت مطلوبی دارد.اما نکته تلخی که او به آن اشاره کرد اینکه فراتر از اهمیتی که صرف هزینه و اعتبار بسیار برای پاکسازی آلودگی نفتی از خلیج فارس دارد، آسیبی است که این لکه‌های نفتی گاه برای همیشه به این زیست بوم وارد می‌کنند.خسروی می‌گوید:  هزینه صرف شده اعزام شناورها و استفاده از مواد امحا کننده برای پاکسازی هربار آلودگی بسته به وسعت لکه‌ها، فاصله آن از ساحل، مدت زمانی که گذشته است و شدت آن متفاوت است اما اهمیتی که مهمتر خسارتی است که به محیط زیست وارد می‌شود چرا که در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰ درصد از این آلودگی جمع‌آوری می‌شود.این سخن نشان دهنده اتفاقی سهمگین است که برای نجات خلیج فارس و زیستمندان آن باید هر چه زودتر چاره شود؛ علاوه بر موجودات زنده این پهنه دریایی، آلودگی نفتی به سلامت انسان و اقتصاد دریا در این سوی آبها نیز ضربه‌های مهلکی وارد می‌کند.
آثار آلودگی نفتی؛ برای همه، شاید همیشگی
چنانکه رئیس مرکز اقیانوس شناسی استان بوشهر می‌گوید:  محیط زیست خلیج فارس به دلیل شرایط جغرافیایی و نیمه بسته بودن، بسیار حساس است، آلودگی به مدت طولانی‌تری در این محیط می‌ماند و آسیبی قابل توجه و گاه غیر قابل جبرانی برای اجزای بوم سازگان این منطقه به همراه دارد. به گفته مریم قائمی اثرات سمی آلودگی‌های نفتی بر جانداران دریایی به ۲ صورت حاد و مزمن خود را نشان می‌دهد به گونه‌ای که گاه در کوتاه مدت و در عرض چهار روز منجر به تلف شدن گونه‌ها می‌شود اما در نوع مزمن این آثار بسیار طولانی مدت است مانند تغییراتی که در پس این لکه‌های تیره در سوخت و ساز بدن جانداران، توان تولید مثل و بقای آنها در شرایط سخت رخ می‌دهد؛  و درست به همین دلیل بلند مدت بودن است که از دید و توجه مغفول می ماند.