دکتر محسن حمیدیان‌پور
از اواخر تیر تا اواسط مرداد امسال پهنه گسترده‌ای از کشور تحت تأثیر بارش‌های سنگین، شدید و سیل‌آسا قرار گرفت و متأسفانه منجر به خسارت‌های جانی و مالی زیادی شد. پرسشی که در این خصوص مطرح است این است که آیا ما در برابر بارش‌های اخیر و یا باران‌های سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۴ در غرب ایران غافلگیر شدیم؟این پرسش به این دلیل مطرح می‌شود که این روزها گاه واژه غافل‌گیری را از زبان برخی مسئولان و حتی پژوهشگران می‌شنویم. بنده به استناد توضیحات زیر معتقدم استفاده از واژه غافل‌گیری نادرست بوده و نباید نعمت بارش‌های اخیر تبدیل به نقمت شود.بارش‌های جنوب‌غرب و جنوب‌شرق ایران به لحاظ سامانه اقلیمی با یکدیگر متفاوت‌اند، بنابراین توضیحی جدا می‌طلبد. البته پیش از آن بد نیست شما را با دو واژه هوا و اقلیم(آب‌وهوا) آشنا کنم. به زبانی ساده اقلیم عبارت است از آنچه ما انتظار داریم و براساس آن اقدام به برنامه‌ریزی مثل انتخاب نوع محصول کشاورزی می‌کنیم.برای مثال انتظار نداریم در منطقه بیابانی مرکزی کشور اقدام به کاشت برنج کنیم، زیرا اقلیم منطقه چنین انتظاری را به ما القا نمی‌کند؛ اما آنچه در لحظه احساس می‌کنیم هوا نام دارد و بر مبنای آن اقدام به برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت می‌کنیم. مثلاً راهی سفر چند روزه می‌شویم و نوع پوشش را انتخاب کرده و توشه سفر را می‌بندیم. ضمناً واژه آب‌وهوا ترجمه فارسی برای اقلیم(عربی) است. حال نوبت توضیح سامانه‌های مؤثر بر رخداد بارش‌های سیل‌آسای جنوب‌غرب و جنوب شرق کشور است.منبع رطوبت بارش‌های سیل‌آسای جنوب‌غرب از چندین دریا شامل دریای مدیترانه، سرخ، خلیج‌فارس و همچنین دریای عرب و اقیانوس هند توسط سامانه حرارتی-دینامیکی کم‌فشار مدیترانه‌ای، کم‌فشار سودان و به صورت ترکیبی وارد کشور می‌شود. در خصوص مورد آخر بارش‌ها بسیار شدیدتر و سهمگین‌تر خواهند بود و...
ادامه در صفحه 2