ضابطه مندی بانک ها با رفع نواقص سامانه سمات
ادامه از صفحه اول
از طرف دیگر، اعتبارسنجی متقاضیان تسهیلات نباید تنها بر اساس سوابق مشتریان در بانکی خاص صورت بگیرد؛ بلکه انتظار میرود این سامانه، اطلاعات مربوط به یک مشتری را جمعآوری و در شبکه جامع بانکی به اشتراک بگذارد تا امکان دسترسی به این اطلاعات در همه شعب بانکی کشور فراهم شده و در صورت درخواست تسهیلات یک مشتری دارای تسهیلات معوق و بازپرداخت نشده، با اعتبارسنجی صورت گرفته امکان پرداخت تسهیلات جدید به این شخص فراهم نباشد.
در این راستا، اعطای هر فقره تسهیلات بانکی باید تنها پس از اخذ تأیید از سامانه سمات بانک مرکزی صورت بگیرد، یعنی بانک مدنظر در زمان اعطای تسهیلات، از سامانه سمات مجوز این کار را دریافت کند که این کار از دو جهت حائز اهمیت است.از یک طرف این سامانه باید هر بانک را در زمان اعطای تسهیلات مورد بررسی قرار دهد تا اگر تسهیلاتی که قرار است اعطا کند، از توانایی و ظرفیتهای آن بانک خارج بود یا در صورتی که بانک مدنظر در حال خلق پول بیش از حدود آییننامههای مشخص کنندهی ظرفیت هر بانک بود، مانع از پرداخت این تسهیلات توسط بانک مدنظر بشود. از طرف دیگر، این کار موجب افزایش نظارت بانک مرکزی بر بانکها خواهد شد به گونهای که مانع از تبدیل بانک به منبع تامین مالی اشخاص حقیقی و حقوقی و پروژههای مرتبط با خود بشود و در گام بعدی، از مالسازی بانکها، بنگاهداری و ایجاد شوک در بازارهای مختلف جلوگیری کند.بدین ترتیب عملکرد سامانه سمات مطلوب، همه فرایند ارائه و تسویه تسهیلات از لحظه انعقاد قرارداد بانک عامل با مشتری تا زمان تسویه تسهیلات در سیستم سمات را قابل پیگیری خواهد کرد. ضمانت اجرایی این کار نیز، این است که بانک عامل باید موظف شود که قبل از پرداخت تسهیلات، متقاضی را به بانک مرکزی معرفی و شماره پیگیری دریافت کند و در پشتیای برای تسهیلاتدهی وجود نداشته باشد. با این وجود که اصلاح سامانه سمات مورد توجه مسئولین بانک مرکزی قرار دارد، اما گویا پیاده شدن این سامانه و اجرایی شدن آن هنوز مورد بحث است.شهریور پارسال بود که مهران محرمیان، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، در پاسخ به این سوال که گفته میشود، در سامانه سمات دادهها فقط منتشر و ارائه میشود و امکان تحلیل و پردازش دادهها وجود ندارد، اظهار داشت: قدرت پردازش وجود دارد و بهواسطه این سامانه تسهیلات تذکرات زیادی به بانکها دادهایم.این گفتههای معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی نشان میدهد که تا آن زمان سامانه سمات قدرت اعمال محدودیت برای بانکهای متخلف را نداشت.از دیگر محدودیتهای سامانه سمات این بود که اگر یک نفر برای گرفتن تسهیلات وثیقهای را در اختیار بانک میگذاشت و همان وثیقه را فرد دیگری نیز در بانک دیگر وثیقه قرار میداد، این سامانه نمیتوانست اخطار بدهد که این زمین را دو نفر وثیقه گذاشتهاند.همانطور که بیان شد، سامانه سمات باید امکان نظارت پیشینی بانک مرکزی بر تسهیلاتدهی بانکها را فراهم کند. علیرغم اینکه مدتهاست که مسئولین از برطرف شدن مشکلات این سامانه میگویند، اما اطلاعاتی که خود بانکها منتشر میکنند نشان میدهد که سامانه سمات هنوز در عمل نتوانسته انتظارات را برآورده کند و باید هر چه زودتر نواقص آن برطرف شود. امید است که در آینده شاهد کنترل خلق پول باشیم.
* پژوهشگر پول و بانک
از طرف دیگر، اعتبارسنجی متقاضیان تسهیلات نباید تنها بر اساس سوابق مشتریان در بانکی خاص صورت بگیرد؛ بلکه انتظار میرود این سامانه، اطلاعات مربوط به یک مشتری را جمعآوری و در شبکه جامع بانکی به اشتراک بگذارد تا امکان دسترسی به این اطلاعات در همه شعب بانکی کشور فراهم شده و در صورت درخواست تسهیلات یک مشتری دارای تسهیلات معوق و بازپرداخت نشده، با اعتبارسنجی صورت گرفته امکان پرداخت تسهیلات جدید به این شخص فراهم نباشد.
در این راستا، اعطای هر فقره تسهیلات بانکی باید تنها پس از اخذ تأیید از سامانه سمات بانک مرکزی صورت بگیرد، یعنی بانک مدنظر در زمان اعطای تسهیلات، از سامانه سمات مجوز این کار را دریافت کند که این کار از دو جهت حائز اهمیت است.از یک طرف این سامانه باید هر بانک را در زمان اعطای تسهیلات مورد بررسی قرار دهد تا اگر تسهیلاتی که قرار است اعطا کند، از توانایی و ظرفیتهای آن بانک خارج بود یا در صورتی که بانک مدنظر در حال خلق پول بیش از حدود آییننامههای مشخص کنندهی ظرفیت هر بانک بود، مانع از پرداخت این تسهیلات توسط بانک مدنظر بشود. از طرف دیگر، این کار موجب افزایش نظارت بانک مرکزی بر بانکها خواهد شد به گونهای که مانع از تبدیل بانک به منبع تامین مالی اشخاص حقیقی و حقوقی و پروژههای مرتبط با خود بشود و در گام بعدی، از مالسازی بانکها، بنگاهداری و ایجاد شوک در بازارهای مختلف جلوگیری کند.بدین ترتیب عملکرد سامانه سمات مطلوب، همه فرایند ارائه و تسویه تسهیلات از لحظه انعقاد قرارداد بانک عامل با مشتری تا زمان تسویه تسهیلات در سیستم سمات را قابل پیگیری خواهد کرد. ضمانت اجرایی این کار نیز، این است که بانک عامل باید موظف شود که قبل از پرداخت تسهیلات، متقاضی را به بانک مرکزی معرفی و شماره پیگیری دریافت کند و در پشتیای برای تسهیلاتدهی وجود نداشته باشد. با این وجود که اصلاح سامانه سمات مورد توجه مسئولین بانک مرکزی قرار دارد، اما گویا پیاده شدن این سامانه و اجرایی شدن آن هنوز مورد بحث است.شهریور پارسال بود که مهران محرمیان، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، در پاسخ به این سوال که گفته میشود، در سامانه سمات دادهها فقط منتشر و ارائه میشود و امکان تحلیل و پردازش دادهها وجود ندارد، اظهار داشت: قدرت پردازش وجود دارد و بهواسطه این سامانه تسهیلات تذکرات زیادی به بانکها دادهایم.این گفتههای معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی نشان میدهد که تا آن زمان سامانه سمات قدرت اعمال محدودیت برای بانکهای متخلف را نداشت.از دیگر محدودیتهای سامانه سمات این بود که اگر یک نفر برای گرفتن تسهیلات وثیقهای را در اختیار بانک میگذاشت و همان وثیقه را فرد دیگری نیز در بانک دیگر وثیقه قرار میداد، این سامانه نمیتوانست اخطار بدهد که این زمین را دو نفر وثیقه گذاشتهاند.همانطور که بیان شد، سامانه سمات باید امکان نظارت پیشینی بانک مرکزی بر تسهیلاتدهی بانکها را فراهم کند. علیرغم اینکه مدتهاست که مسئولین از برطرف شدن مشکلات این سامانه میگویند، اما اطلاعاتی که خود بانکها منتشر میکنند نشان میدهد که سامانه سمات هنوز در عمل نتوانسته انتظارات را برآورده کند و باید هر چه زودتر نواقص آن برطرف شود. امید است که در آینده شاهد کنترل خلق پول باشیم.
* پژوهشگر پول و بانک

ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
-
فرایند بررسی صلاحیت داوطلبان توسط شورای نگهبان تغییر میکند
-
الحاق تجهیزات دفاعی شناوری به نیروی دریایی سپاه
-
ضابطه مندی بانک ها با رفع نواقص سامانه سمات
-
کشت فراسرزمینی در دستور کار وزارت کشاورزی است
-
تامین ۲۰ درصد برق کشور با انرژی هستهای به کمک فناوران ایرانی
-
امیدواری دوحه به احیای توافق هستهای
-
شهرداران با کمک شرکتهای داخلی حمل و نقل شهری را تقویت کنند
-
بهرهگیری از سامانه هوشمند برای استعلامات مالی و شناسایی اموال محکومان
اخبار روز
-
آغاز بهرهبرداری از یک نیروگاه خورشیدی سقفی-هیبریدی در تهران
-
بیش از ۲۱ هزار هکتار زمین شهری در سال اول دولت چهاردهم تامین شد
-
چشمانداز جدید ریلی ایران در روسیه برای تکمیل کریدور شمال-جنوب
-
10 طرح شیلاتی گیلان در مدار تولید قرار گرفت
-
اجلاس شانگهای فرصت مهمی برای تقویت چندجانبه گرایی و تعاملات منطقهای است
-
برگزاری سمینار تخصصی پوششدار کردن استخرهای پرورش میگو در بوشهر
-
برگزاری نشست بررسی چالشها و فرصتهای پروازی اربعین ۱۴۰۴ در در سازمان هواپیمایی
-
تأکید ایران و ارمنستان بر توسعه کریدور ریلی پایدار در منطقه راه آهنهای CIS
-
دیدار معاون وزیر راه و شهرسازی با مدیران شرکتهای ریلی روسیه با محوریت توسعه همکاریها و انتقال فناوری
-
پیش بینی رفتار سازههای عظیم قبل از وقوع زلزله
-
افزایش 22 درصدی تعداد بهره برداران پرورش ماهی و میگو طی ده سال
-
کشف ادوات صید غیرمجاز در شهرستان قشم در پی گشت یگان حفاظت منابع آبزیان
-
افتتاح دو مجموعه بزرگ پرورش میگو در شهرستان سیریک
-
دیدار سفیر جمهوری اسلامی ایران در پاکستان با وزیر امور خارجه
-
دیدار خداحافظی سفیر عراق با وزیر امور خارجه
-
دیدار سفیر جدید ایران در صربستان با وزیر امور خارجه
-
تبلیغات واهی دشمنان خللی در اراده ملت و نیروهای مسلح ایجاد نمی کند
-
نخستین شهر تمام LED کشور در منطقه مرکزی ایران
-
انتقاد از بی توجهی به فرسودگی شبکه های انتقال برق از سوی وزارت نیرو
-
طرح بزرگ تسهیلات سفر ویژه اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان