اغستان های سنتی قزوین که گرداگرد شهر را فراگرفته اند، با جذب سیلاب های ناشی از طغیان رودخانه ها نقش موثری در پیشگیری از افزایش خسارات سیل داشتند.

به گزارش اقتصاد سرآمد به نقل از ایرنا، این باغستان ها که در گذشته نه چندان دور بیش از چهار هزار وسعت داشتند، امروزه به 2 هزار و 500 هکتار کاهش یافته اند، ولی باز به داد شهر رسیدند.
امروزه کارکرد باغستان های سنتی قزوین در پاکسازی هوا به عنوان ریه های شهر و افزایش زیبایی بصری به عنوان یک کمربند سبز مورد تایید تمامی مسئولان و مدیران است اما متاسفانه در مرحله عمل و حمایت از باغستان ها چنان که باید شاهد عملکرد موثر و رضایت بخشی نبوده ایم.
از سوی دیگر یکی از کارکردهای بسیار موثر و ارزشمند باغستان ها که در بارندگی ها و سیلاب های اخیر برای همگان اثبات شد، جذب سیلاب های ناشی از طغیان رودخانه های اطراف قزوین بود که در واقع این شهر را از خطر جدی سیلاب و آبگرفتگی گسترده نجات داد.

*** کارکرد باغستان ها در سیلاب اخیر بر همگان اثبات شد
امام جمعه موقت تهران که از قزوینی های اصیل است در شورای اداری استان در خصوص باغستان های شهر قزوین گفت: این باغستان های سنتی میراثی ارزشمند از گذشتگان هستند ولی متاسفانه در سال های اخیر برای حفظ و نگهداشت آنها به خوبی عمل نشد.
حجت الاسلام محمدحسن ابوترابی فرد افزود: این باغستان ها در سیلاب اخیر کارکرد خود را برای جذب روان آبها و حفاظت از شهر به خوبی نشان دادند و باید مسئولان و مدیران برای حفاظت از این گنجینه ارزشمند بیشتر تلاش کنند.
وی اضافه کرد: داشتن باغستان از گذشته دور به عنوان هویت یک قزوینی مطرح بود و اساسا یک قزوینی با باغستان خود شناخته و معرفی می شد.
ابوترابی بیان کرد: مهندسی باغستان قزوین به گونه‌ای طراحی شده اند که سیلاب‌های شدید به سمت آنها هدایت می‌شود و این باغستان‌ها سرمایه ارزشمندی هستند که باید آنها را حفظ کنیم.
وی افزود: شهر قزوین به گونه‌ای ساخته شده که باغستان بتواند محیط زیست و هوای شهر را پاکیزه نگهدارد و از قدیم هویت قزوینی‌ها به داشتن باغ بود.
حجت الاسلام ابوترابی اضافه کرد: باغستان ها آهسته آهسته آسیب دید و سیلاب‌هایی که آنها را آباد می‌کرد امروز یک تهدید شده است.

***حفظ باغستان‌ها کلید مقابله با سیل
معاون امور عمرانی استاندار قزوین نیز با اشاره به اهمیت و کارکرد باغستان های سنتی قزوین به ایرنا گفت: رعایت محیط زیست و حفظ باغستان‌ها کلید مقابله با حوادث غیرمترقبه از جمله سیل است و تلاش خواهیم کرد با حفظ این میراث ارزشمند اتفاقات آینده را بهتر مدیریت کنیم.
علی فرخزاد با اشاره به نقش باغستان ها در مقابله با سیلاب اخیر شهر قزوین گفت:از گذشته دور باغستان ها به گونه ای طراحی شده بودند که سیلاب های رودخانه های شهر به آنها وارد شده و جذب آنها شوند.
این مسئول اضافه کرد: در بارندگی های اخیر نیز آب رودخانه های وشته، بازار و ارنجک به سمت باغستان ها هدایت شد و از ظرفیت آنها برای جلوگیری از طغیان رودخانه ها و جاری شدن سیلاب در شهر قزوین استفاده به عمل آمد.
وی اضافه کرد: امیدواریم مدیریت شهری با توجه به کارکردهای متفاوت و متعدد باغستان ها گام های جدی و عملیاتی را برای حفظ آنها برداشته و جلوی نابودی و از میان رفتن باغستان ها را بگیرد.

*** باغستان ها جلوی سیل شدید را در قزوین گرفتند
مدیرعامل سازمان باغستان سنتی شهرداری قزوین نیز در این خصوص به ایرنا گفت: وجود باغستان سنتی پیرامون شهر قزوین یکی از عوامل مهم در جلوگیری از سیل شدید در این شهر بود.
حمید رحمانی افزود: وجود 2 هزار و 500 هکتار باغ های سنتی پیرامون این شهر توانست بخش اعظمی از سیل را به کنترل خود درآورده و از ایجاد خسارت به تاسیسات شهری جلوگیری کند.
به گفته وی، وجود رودخانه های باراجین (ارنجک)، بازار، زویار، وشته و دلیچای باعث شد تا آب ناشی از باران های سیل آسا وارد باغستان ها شده و از ورود آن به شهر جلوگیری شود.
رحمانی اضافه کرد: هدایت آب های سطحی به باغستان سنتی قزوین علاوه بر جلوگیری از وقوع سیل، باعث سیراب شدن باغ ها و ذخیره سازی منابع آب های زیرزمینی منطقه نیز شد.
مدیرعامل سازمان باغستان سنتی شهرداری قزوین با اشاره به اهمیت این میراث هزارساله افزود: امروز که شاهد وارد آمدن خسارت های جبران ناپذیر برخی از شهرهای کشور ناشی از وقوع سیل هستیم جا دارد مسئولان استانی از این پس ضمن اهمیت دادن به باغستان این شهر، تدابیر لازم را برای احیا و گسترش باغستان سنتی در دستور کار جدی خود قرار دهند.

*** مقابله با سیلاب فلسفه وجودی شکل گیری باغستان های قزوین
یک عضو هیات علمی دانشگاه و فعال محیط زیست در خصوص باغستان های سنتی قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: یکی از نکات مهم و اختصاصی قزوین وجود باغستان ها در اطرف شهر است که در واقع میراثی ماندگار از گذشتگان برای مقابله با سیلاب ها و آبگرفتگی های احتمالی است.
شکوه کرمانشاهانی افزود: باغستان ها در اصل در گذشته های دور به عنوان یک سیل بند احداث شدند تا علاوه بر نقش آبخوان داری خود از خسارات سیلاب های فصلی در زمستان و بهار جلوگیری کنند.
این عضو هیات علمی دانشگاه ادامه داد: در سال های اخیر نقش باغستان ها به فراموشی سپرده شد و بسیاری برای نابودی و تبدیل آنها به مراکز مسکونی و تجاری تلاش می کردند، اما کارکرد باغستان ها به خوبی در بارندگی های اخیر به نمایش درآمد.
وی گفت: این باغستان ها ضمن جذب بارندگی ها و سیلاب های اخیر جلوی وارد شدن خسارات هنگفت به شهر قزوین را گرفتند و باید مسئولان به این کارکرد بسیار حیاتی و موثر باغستان ها توجه بیشتری داشته و برای حفظ آنها اهتمام بیشتری ورزند.
کرمانشاهانی گفت: شهر قزوین بر پایه اندیشه و ساختاری شکل گرفته است که ریشه در شرایط زیستی تاریخی دارد و نباید با رفتارهای سلیقه ای به این اندیشه هزارساله توهین کرد.
وی اضافه کرد: مسئولان و مدیران شهر نسبت به حفظ باغستان سنتی قزوین وظیفه دارند و باید این میراث ارزشمند را برای نسل های آینده حفظ نمایند.