به گزارش اقتصادسرآمد، می دانیم که گردشگری انواعی دارد و برای هر نوع یک تعریف مشخص وجود دارد. در این میان، لازم است بدانیم که بین گردشگری ساحلی و گردشگری دریایی به عنوان دو نوع متمایز از گردشگری، تفاوت جدی وجود دارد. در آمارسازی ها برخی علاقه مندند که این تفاوت جدی را نادیده بگیرند تا کمیت آمار آن ها افزایش یابد؛ اما باید دانست که این بی توجهی به تعاریف و تمایزها، نوعی خیانت برنامه ای و آماری است  که برای گزارش کار کذب و فریب استفاده می شود. 
به زبان ساده، گردشگری ساحلی، نوعی از گردشگری است که به ساحل ختم می‌شود. اما گردشگری دریایی نوعی از گردشگری است که به سمت دریا از ساحل فاصله می‌گیرد. به بیان دیگر، هر نوع تفریح و گردشی که در دریا انجام شود- نه در ساحل- گردشگری دریایی است که می‌تواند شامل هتلینگ در دریا، تفریح و شنا در دریا، تفریح در شناورهای کوچک و یا مسافرت‌های طولانی در دل دریا باشد. با چنین تعریفی، آمارهای نجومی –مانند وجود ۴۰ میلیون گردش‌گر دریایی در ایران- اشتباه محض است و چنین رقمی بنا به دلایل گوناگون معنا ندارد. 
گردشگر منهای جامعه بومی
باید توجه داشت که منظور از گردش‌گر – مطابق با تعاریف جهانی- کسانی است که از خانه به قصد تفریح خارج شده و حداقل ۲۴ ساعت دور از خانه و دیار خود باشند و نیز برای مخارج خود هزینه بپردازند.
 بنابراین دو گروه را باید از تعداد گردشگران دریایی ایران حذف کرد: یک گروه افراد بومی هستند که در کنار دریا زندگی می‌کنند و دیگر کسانی که برای ماموریت‌های اداری و شغلی با هزینه دولت یا شرکت‌های خود به دریا سفر می‌کنند. با این وصف، تعداد آماری گردشگران ایرانی باز هم کمتر شده و نزدیک به صفر خواهد بود. 
دلایل کمبود گردشگری دریایی
چهار دلیل عمده برای فقر گردشگری دریایی ایرانیان وجود دارد: کمبود امکانات دریایی، گرانی گردشگری دریایی، محدودیت تفریحات و فرهنگ گردشگری دریایی ایرانیان
آگاهان مساله همواره گرانی گردشگری دریایی را در رتبه سوم قرار می‌دهند، زیرا بسیاری هستند که با صرف هزینه‌های بیشتر برای گردشگری دریایی با کشتی‌های کروز به کشورهای دیگر می‌روند. بنابراین، با قبول گرانی سفرها و گردش‌های دریایی به طور عام، نمی‌توان آن را دلیل مهم برای گردشگری دریایی ایران محسوب کرد زیرا گردشگری دریایی ایران به مراتب می‌تواند از گردشگری سایر کشورها ارزان‌تر به حساب آورد. 
اما نبود امکانات دریایی بسیار مهم است. برای مثال در کشور ما حتا یک کشتی کروز که مختص سفرهای دریایی است وجود ندارد. تنها کشتی موجود در بوشهر است که اولا بسیار قدیمی است و در ثانی به دلایل نامعلوم سال‌هاست که بلااستفاده مانده است. برخی شناورها به نام اتوبوس‌های دریایی و شبیه آن، اغلب وجه مسافربری به کشورهای همجوار را دارند و سفر دریایی بدون تفریحات دریایی دارند. 
برخی شرکت‌های سازنده، اقدام به ساخت شناورهای تفریحی –خانوادگی کرده‌اند که در فاصله چند ده کیلومتری متری از ساحل می‌تواند سفر و تفریح روزانه عده‌ای از علاقه‌مندان را تامین کند که به دلیل تعداد کم، چندان اثری بر گردشگری دریایی نگذاشته‌اند. این شناورها شبیه یک کافه در دریا عمل می‌کنند و یک یا چند خانواده می‌توانند از صبح تا غروب را در دریا بگذرانند، شنا کنند، غذا بپزند و به دیگر تفریحات دریایی بپردازند. 
به طور کلی، امکانات مناسبی برای توسعه گردشگری دریایی وجود ندارد و اغلب امکانات در ساحل قرار دارد که گردشگری دریایی محسوب نمی‌شود. گردشگری ساحلی مشخصات خود را دارد و با تفریحات دریایی یا سفر دریایی یکسان نیست. 
نکته دیگر در محدودیت‌هایی است که در تفریحات دریایی وجود دارد. یک محدودیت دسترسی و یا گرانی استفاده از امکانات تفریحی مثل شاتل‌سواری، بنانا سواری، اسکی روی آب، اسکوتر زیردریایی، غواصی یا پاراسل. مثلا جت اسکی یا اسکی روی آب در دریا از مواردی هستند که برای خانواده‌ها بسیار گران از آب در می‌آیند. این است که گردشگری ساحلی معمولا به قدم زدن در کنار دریا و یا گاهی به شنا در دریا برای افراد معدودی ختم می‌شود. 
با توجه به ویژگی های آب و هوایی دریایی که اغلب گرم و شرجی است، و نیز مجاورت آب که باعث می‌شود گردشگران از پوشش خاص استفاده کنند و یا موردی مانند شنا که اغلب از نظر پوشش خاص است و معمولا بانوان را بیشتر محدود می‌کند، باعث شده است که گردشگری ساحلی به گردشگری دریایی تبدیل نشود. 
اما مساله مهم و اساسی کمبود فرهنگ گردشگری دریایی است. نگاه به پیشینه رفتار ایرانیان نشان می‌دهد که گردشگری ساحلی را به گردشگری دریایی ترجیح می‌دهند. یک دلیل عمده آن می‌توان به دریاهراسی ایرانیان اشاره کرد. هراسی که در طول سده‌ها برای ایرانیان به وجود آمده و همچنان آثار منفی خود را نشان می‌دهد. شاید کمتر ایرانی هست که به سفر دریایی فکر کند. معمولا خانواده‌ها سواحل شمال را به جای گردشگری دریایی می‌دانند و به چادر زدن در ساحل یا روشن کردن آتش و بساط کبابی قناعت می‌کنند. قایق سواری در مسافت کوتاه و نزدیک به ساحل هم بخشی از برنامه معدودی از خانواده‌هاست اما قصه از این فراتر نمی‌رود. 
این نقص با فرهنگ‌سازی و با معرفی گردشگری دریایی و بیان تفاوت آن با گردشگری ساحلی و نیز تبدیل کردن گردشگری دریایی به عنوان یک تجربه با کلاس برای خانواده‌ها می‌تواند تا حد زیادی حل شود. ضمن این که همزمان باید به فکر تعدد کشتی‌های کروز در دریاهای ایران و معرفی سفرهای دریایی و زیبایی‌های آن همراه با امنیت و آسودگی آن بود. 
آمارهای فریب
آمارهایی که برخی از مسئولان دولتی طی سال‌های گذشته اعلام کردند- مانند وجود ۴۰ میلیون گردشگر دریایی در ایران- اشتباهی است که مانع از توجه جدی به این مهم می‌شود. همان طور که در بالا اشاره شد، این آمارها واقعی نبوده و فقط قابلیت گزارش کار دولتی دارد نه جهت‌دهی به گردشگری دریایی ایرانیان. آمار مسافران دریایی بین دو تا اسکله «شهربندر»عباس تا جزیره هرمز را جزو آمار گردشگری به حساب می‌آورند و دیگر برای حل مساله تلاشی نمی‌کنند زیرا با آمار اشتباه اصل مساله را پاک می‌کنند. 
اما اگر با شجاعت به بیان آمارهای دقیق بپردازند و خلاء بزرگ در گردشگری دریایی ایران را نشان دهند، ممکن است بخش مهمی از سرمایه‌های بخش خصوصی به سوی تامین این خلاء پیش برود و حال و هوای گردشگری دریایی ایران را عوض کنند. 
ایران با برخورداری از سه دریا- خلیج فارس، دریای مَکُران(عمان) و دریای کاسپین می‌تواند ظرفیت بزرگی برای گردشگری دریایی باشد به شرطی که واقعیت‌ها و کمبودها دیده شوند و برای حل مساله فکر و برنامه ریزی شود. 
گردشگری جهانی
دریاهای ایران – به ویژه خلیج فارس- از برند و مقبولیت جهانی برخوردار هستند؛ هم به دلیل تاریخ و هم به دلیل طبیعت جالب. این بخش از دریاهای ایران می تواند مورد توجه بخش بزرگی از گردشگران دریایی جهان باشد و باعث ارزآوری قابل توجه باشد. بنابراین، سرمایه گذاری برای گسترش گردشگری دریایی در دریاهای ایران می تواند مقرون به صرفه باشد و توجیه اقتصادی داشته باشد. 
به هر روی، گردشگری دریایی در ایران نیازمند توجه جدی است. هم از نظر امکانات و هم از نظر مسائل فرهنگی و قوانین موجود. این یک بخش مهم از توسعه دریایی ایران است و نمی‌توان از توسعه دریایی سخن گفت، اما مقوله مهمی مانند گردشگری دریایی ایران را نادیده انگاشت.