به گزارش اقتصادسرآمد، چین «هژمونی هیدرولوژیکی» خود را حفظ کرده و هند با حمایت ایالات متحده و ژاپن در حال ایجاد ظرفیت‌های متقابل است، لذا آن‌ها در معرض خطر آسیب‌های زیست‌محیطی، بی‌ثباتی منطقه‌ای و درگیری‌های احتمالی قرار دارند. در اواسط سال ۲۰۲۵، هند طرح ۷۷میلیارد دلاری برای تولید برق‌آبی را آغاز کرد تا بیش از ۲۰۰سد در شمال‌شرقی خود، به‌ویژه در آروناچال پرادش بسازد که چین آن را به‌عنوان جنوب تبت می‌داند. این طرح با ظرفیت برنامه‌ریزی‌شده ۷۵گیگاوات، بازتاب پروژه برق‌آبی «یارلونگ تسانگپو لوور ریچز» چین در سال ۲۰۲۵ است و نشان‌دهنده رقابت ژئوپلیتیکی فزاینده است که در آن مسائلی مانند برق‌آبی، کنترل ارضی و حاکمیت داده‌ها با هم تلاقی می‌کنند.
هند قصد دارد تا سال ۲۰۴۷ بیش از ۷۶گیگاوات برق‌آبی از حوضه براهماپوترا را از طریق یک شبکه جدید گسترده شامل ۲۰۸سد و ۱۱گیگاوات مخزن ذخیره آب، منتقل کند. محور اصلی آن، پروژه چندمنظوره آپِر سیانگ، سد ۱۱گیگاواتی با طول ۲۸۰ تا ۳۰۰متر روی رودخانه سیانگ، بزرگ‌ترین پروژه هند خواهد بود. این طرح که در قالب انرژی سبز طراحی شده، با هدف مقابله با کنترل بالادست چین در تبت و تقویت امنیت آب و انرژی هند ایجاد می‌شود.
پیش‌بینی می‌شود سد عظیم چین در «گریت بند» در جنوب‌شرقی تبت، با ظرفیت ۶۷ تا ۸۰گیگاوات، تقریباً سه‌برابر سد سه‌دره و با هزینه‌ای بالغ بر ۱۶۰میلیارد دلار، بزرگ‌ترین تأسیسات برق‌آبی جهان باشد. پکن این پروژه را در راستای «گذار سبز» معرفی می‌کند، اما دهلی آن را به‌عنوان یک اهرم راهبردی می‌بیند.
 
آب و نبرد دیجیتال
حوادث گذشته مانند خودداری چین از ارائه داده‌های هیدرولوژیکی قبل از سیل طغیان ییگونگ زانگبو در سال ۲۰۰۰، به بی‌اعتمادی دوجانبه دامن می‌زند. در بدو معاهده اشتراک آب، هند بیم آن دارد که پکن بتواند از آب به‌عنوان سلاح استفاده کرده و با استفاده از «اهرم آبی» خشکسالی یا سیل را در پایین‌دست ایجاد کند. پیشنهادهای چین برای منحرف کردن آب‌های تسانگ‌پو به سمت سین‌کیانگ این نگرانی‌ها را تشدید می‌کند. پما خاندو، سروزیر آروناچال‌پرادش، گسترش نیروگاه‌های برق‌آبی هند را یک «ضرورت امنیت ملی» و سوپاپ اطمینان در صورت استفاده تسلیحاتی چین از سدهای بالادست خود خوانده است.
انرژی برق‌آبی در رودخانه براهماپوترا-یارلونگ تسانگ‌پو به عرصه‌ای تبدیل شده که در آن تغییرات اقلیمی، نبرد عمیق‌تری را بر سر استقلال راهبردی، امنیت انرژی و زیرساخت‌های هوش مصنوعی پنهان می‌کند. چین در حال ادغام پروژه‌های خود در «انرژی هوشمند» مبتنی بر هوش مصنوعی در شبکه برق ایالتی است. هند نیز از طریق نظارت بر سدها با هوش مصنوعی، در حال پیوند دادن انرژی برق‌آبی به حاکمیت دیجیتال است.
از آنجایی که هر دو کشور مراکز داده و تأسیسات محاسباتی هوش مصنوعی را برقی می‌کنند، انرژی برق‌آبی مستقیماً ظرفیت محاسباتی آن‌ها را شکل می‌دهد که پایه و اساس قدرت ژئوپلیتیکی مدرن است. از همین رو، کنترل جریان آب به‌طور فزاینده‌ای به کنترل قابلیت‌های دیجیتال تبدیل می‌شود.
این روند، برداشت از تهدید را تقویت می‌کند. پکن نگران است سدهای هند که با حمایت ایالات متحده و ژاپن ساخته شده‌اند، بتوانند امکان نظارت بر شبکه‌های برق چین در پایین‌دست فراهم کنند. هند نیز پروژه Great Bend چین را به‌عنوان یک پلتفرم هیدرولوژیکی-دیجیتالی با کاربرد دوگانه برای مدیریت جریان آب و گسترش نظارت ماهواره‌ای-هوش مصنوعی در زمان واقعی می‌بیند.
هر دو کشور واحدهای سایبری متمرکز بر زیرساخت‌های شبکه هوشمند را تقویت کرده‌اند، چین از طریق نیروی پشتیبانی راهبردی ارتش و هند از طریق سازمان ملی تحقیقات فنی در حال ایجاد قابلیت‌هایی در این زمینه هستند. از همین رو، حوضه براهماپوترا ب‌عنوان یک صحنه داده-انرژی در ارتفاعات بالا در حال ظهور است که در آن سدها نقاط انسداد دیجیتال بالقوه‌ای هستند.
 
تشدید مناقشات آبی
به باور کارشناسان؛ مناقشات آبی آینده آسیا بر سر رودخانه‌های فرامرزی متمرکز خواهد بود. چین به‌عنوان سرچشمه بسیاری از رودخانه‌های آسیا، در برابر معاهدات الزام‌آور آبی مقاومت کرده که از سوی کارشناسان «هژمونی هیدرولوژیکی» نامیده می‌شود. واکنش هند ایجاد ظرفیت‌های متقابل است و ایالات متحده این دیدگاه را تقویت می‌کند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، در سفر خود به دهلی در سال ۲۰۲۵، سدسازی چین را بخشی از راهبرد زیرساخت‌های قهری این کشور توصیف کرد. در مقابل، استراتژی زیرساخت‌های هند و اقیانوسیه از سوی واشنگتن، اکنون سرمایه‌گذاری‌های انرژی پاک را به‌عنوان وزنه تعادلی در برابر ابتکار کمربند و جاده چین در نظر می‌گیرد.
این رقابت بخشی از یک «جنگ‌سردانرژی» بزرگ است. کشورداری آبی-فناوری چین، نفوذ دیجیتالی و فیزیکی خود را در سراسر هیمالیا گسترش می‌دهد، در حالی‌که «دکترین انرژی» هند با هدف کاهش وابستگی به شبکه‌های برق، پنل‌های خورشیدی و عناصر کمیاب چینی تدوین شده است.
بنابراین، سدها فقط بتن نیستند، بلکه آن‌ها الگوریتم‌های حاکمیت هستند که بر جریان انرژی، کنترل داده‌ها و ژئوپلیتیک منطقه‌ای تأثیر می‌گذارند. غول‌های دولتی چین مانند پاورچاینا و سینوهیدرو ظرفیت مهندسی بی‌نظیر را با لجستیک و رباتیک تقویت‌شده با هوش مصنوعی ترکیب می‌کنند. هند از نظر فناوری عقب مانده است، اما از مشارکت با JICA ژاپن و صندوق‌های انرژی پاک ایالات متحده بهره‌مند می‌شود.
 
ژئوپلیتیک هیدرودیجیتال
برخلاف کمیسیون رودخانه مکونگ یا پیمان آب‌های سند، چین و هند هیچ سازوکار نهادی برای مدیریت براهماپوترا ندارند. این فقدان قوانین خطرناک است، به‌خصوص اکنون که زیرساخت‌های مبتنی بر هوش مصنوعی نیز در این امر دخیل هستند. هر دو کشور به پیش‌بینی هیدرولوژیکی مبتنی بر هوش مصنوعی، کنترل‌های شبکه هوشمند و نظارت خودکار متکی هستند که آسیب‌پذیری‌های سایبری جدیدی را ایجاد می‌کند. قابلیت‌های سایبری رو به رشد چین در نیروی پشتیبانی راهبردی ارتش و ابزارهای در حال تکامل هند تحت استراتژی امنیت سایبری ملی، خطر را افزایش می‌دهد. با افزایش بی‌اعتمادی در مرز چین و هند و تشدید رقابت در نیمه‌رساناها و هوش مصنوعی، زیرساخت‌های برق‌آبی به یک نقطه اشتعال دیجیتال با کاربرد دوگانه تبدیل شده‌اند. خاموشی یا نقص سیستم سد، چه عمدی و چه تصادفی، می‌تواند بحران جدی ایجاد کند.
رویارویی برهماپوترا و یارلونگ تسانگ‌پو، «ژئوپلیتیک هیدرودیجیتال» را متبلور می‌کند که کنترل آب به‌مثابه کنترل اطلاعات است. برای پکن، این سد برتری تکنولوژیکی و کنترل شدیدتر در تبت را تضمین می‌کند و برای دهلی، این سد نماد حاکمیت و بازدارندگی است. هر دو قدرت به‌دنبال استقلال راهبردی هستند، زیرا انرژی و داده‌ها در یک سیستم قدرت واحد ادغام می‌شوند، اما خطر آسیب‌های زیست‌محیطی، بی‌ثباتی منطقه‌ای و درگیری‌های بالقوه را به جان می‌خرند. هیمالیا در حال تبدیل‌شدن به نقطه اشتعال ژئوپلیتیک انرژی آسیاست و هر قطره آب و هر وات برق پیامدهای راهبردی دارد