گروه بازارسرمایه – سمیه ملایی - سال گذشته بود که توسعه روش­های تامین مالی شرکت­های دانش‌بنیان  یکی از اهداف معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار گرفت  و بر همین اساس، راه را برای پذیرش این کسب و کارها در یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های مالی و سرمایه‌ای یعنی بازار سرمایه بورس و فرابورس فراهم هموار شد در همین برهه زمانی اعلام شد که تاکنون 48 شرکت دانش­ بنیان در تابلوهای مختلف بورس و فرابورس پذیرش شده ­اند و از این میان 42 شرکت دانش‌بنیان در تابلوهای مختلف بورس و فرابورس فعال هستند.
به گزارش اقتصادسرآمد، در این میان 30درصد از این شرکت­ ها در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، 28درصد در حوزه دارو و فراورده‌های پیشرفته و 21درصد نیز در حوزه مواد پیشرفته فعالیت می­ کنند.
سخت افزارهای برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک، ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته برق و الکترونیک و فناوری زیست کشاورزی، دیگر صنایعی هستند که شرکت­ های دانش­ بنیان در آن موفق به پذیرش شده ­اند.رشد قابل توجه حضور فعالان زیست‌بوم نوآوری و فناوری در بازار سرمایه طی سال‌های اخیر، زمینه را برای رونق این کسب‌وکارها فراهم کرده، به طوری که با تسهیل  و حمایت از پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان در بازار سرمایه و رشد شرکت ­های دانش‌بنیان در سال های اخیر، پذیرش شرکت­ های دانش بنیان جهش چشمگیری داشته است.بیش از 40درصد این شرکت­ ها در 4 سال گذشته در بازارهای بورس و یا فرابورس پذیرش شده‌اند. در حال حاضر 25 شرکت دانش‌بنیان بورسی و همچنین 17 شرکت فرابورسی است. 
بر اساس این گزارش، نشست «بررسی تحلیلی تأمین مالی نوآوری و فناوری از بازار سرمایه؛ ظرفیت‌ها و فرصت‌ها» در رویداد فینوتکس با حضور مدیرعامل فرابورس ایران برگزار شد و در این نشست محمدعلی شیرازی از تجدیدنظر در آیین‌نامه نظارتی تأمین مالی جمعی خبر داد.
در ابتدای این نشست علیرضا دلیری معاون توسعه مدیریت و منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تأکید بر لزوم بررسی روش‌های تأمین مالی از بازار سرمایه به خصوص برای دانش‌بنیان‌ها گفت: بحث تأمین مالی هم در بازار سرمایه و هم در خارج بازار سرمایه امکان‌پذیر است؛ اما این موضوع در خارج از بازار سرمایه سخت‌تر است چراکه در بازار سرمایه شرایط شفاف‌‌تر به همراه نظارت و با اطمینان‌بخشی به سرمایه‌گذاران است.
وی با اشاره به اینکه بخش عمده تأمین مالی‌های حوزه دانش‌بنیان‌ها در فرابورس انجام می‌شود، گفت: حدود 70 شرکت دانش‌بنیان در تابلوهای مختلف بازار سرمایه حاضر هستند اما فقط یک شرکت دانش‌بنیان توانسته مسیر پذیرش را طی کند و عرضه اولیه شود که شرکت تپسی بود.
در ادامه این نشست تخصصی مدیرعامل فرابرس ایران با اشاره به اینکه بحث اقتصاد دانش‌بنیان‌ها یک انتخاب نیست بلکه رشد اقتصادی منوط به توسعه این بخش است، گفت: رسالت فرابرس در پیوند سرمایه‌گذاران و طرح‌هاست. ما یک سیستم و سامانه‌ای باید داشته باشیم که شامل انواع بازارها باشد که هم سرمایه‌گذار به طرح‌های مناسب دسترسی داشته باشد و هم تأمین‌کننده بتواند از این مسیر تأمین مالی کند.به گفته وی عمده مشکل تأمین سرمایه دانش‌بنیان‌ها و استارتاپ‌ها پیوند ضعیف آن‌ها با صاحبان پروژه است.
مدیرعامل فرابرس ایران با تأکید بر اینکه در فرابرس ابزارهای متنوعی اعم از صندوق‌های خصوصی و جسورانه برای تأمین مالی دانش‌بنیان‌ها وجود دارد، گفت: در سال گذشته یکی از بزرگ‌ترین صندوق‌های وی ‌سی در فرابرس پذیرش شد.
وی بازار دارایی فکری را هم بازاری بسیار خوب برای ارزش‌گذاری ایده‌ها دانست و گفت: این بازار تاکنون به خوبی شناخته و استفاده نشده است.
شیرازی در ادامه با تأکید بر اینکه تأمین مالی جمعی، ابزاری بسیار خوب برای تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان است گفت: ساختار کرادفاندینگ شکل‌گرفته و در حال حاضر 19 پلتفرم مجوز دارند.

مسیر رو به رشد تأمین مالی جمعی
مدیرعامل فرابرس ایران به روند رو به رشد تأمین مالی از بستر کرادفاندینگ اشاره کرد و افزود: طی سال 99 تأمین مالی از این مسیر مربوط به دو طرح به مبلغ 2.4 میلیارد تومان بود، سال 1400 هم 39 طرح به مبلغ 90 میلیارد تومان تأمین مالی شد و سال گذشته 110 طرح به مبلغ 635 میلیارد تومان از طریق کرادفاندینگ تأمین مالی شدند.وی تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود این مسیر پر سرعت پیش برود. دغدغه در این رابطه این بود که آیین‌نامه نظارتی برای پلتفرم‌ها وجود نداشت و اگر طرحی نکول می‌کرد اعتماد به کل اکو سیستم تأمین مالی جمعی خدشه‌دار می‌شد.
وی با اعلام خبر تجدیدنظر در آیین‌نامه نظارتی حوزه تأمین مالی جمعی گفت: امید است ظرف دو هفته آینده مباحث نظارتی این حوزه برطرف شود که با رفع این مشکل پیش‌بینی می‌شود امسال رشد بسیار خوبی در بحث تأمین مالی جمعی داشته باشیم.

مزیت‌های VC ها و PE ها
حسین بذرافشان مدیرعامل شرکت توسعه ثروت و سرمایه داناک نیز در ادامه ابزارهای تأمین مالی را دو گروه دانست و گفت: در این حوزه ابزارهای مبتنی بر اوراق بدهی و مبتنی بر سهام وجود دارد که در بازار سرمایه بیشتر ابزارها مبتنی بر سهام هستند.
وی صندوق‌های خصوصی را یکی از گزینه‌های خوب برای تأمین مالی دانش‌بنیان‌ها دانست و افزود: این صندوق‌ها متعلق به شرکت‌هایی هستند که هنوز وارد بازار سهام نشده‌اند و می‌توانند در مرحله‌های مختلفی از رشد یا حتی ورشکسته باشند.
به گفته وی شرکت‌های دانش‌بنیان که از مراحل اولیه شروع به رشد می‌کنند، در همه مراحل لازم است ارتباط جدی با نهادهای مالی داشته باشند. در ایران هرچند برای شرکت‌های بورسی، خدمات متنوعی ارائه می‌شود اما برای شرکت‌های دانش‌بنیان با وجود تعداد بالای این شرکت‌ها، هنوز نهادهای زیادی در اکوسیستم شکل نگرفته است.
وی در ادامه به مزیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی و جسورانه پرداخت و گفت: این صندوق‌ها برای سرمایه‌پذیر مزیت‌هایی شامل دسترسی به منابع هوشمند سرمایه‌گذاری، الزام به اصلاح ساختار مالی و دسترسی به خدمات تخصصی را دارند.سرمایه‌گذار هم می‌تواند به طبقه دارایی متفاوت و جذاب با مدیریت ریسک دسترسی داشته باشد. با این حال مهم‌ترین چالش برای صندوق‌های وی سی، تورم فزاینده در کشور است.

بازار سرمایه؛ تنها مسیر موفقیت دانش‌بنیان‌ها
در ادامه این نشست میلاد منشی پور، مدیرعامل شرکت تپسی با اشاره به اینکه اقتصاد اینترنت محور در ایران از اوایل دهه 90 آغاز شد، گفت: بیشترین میزان علاقه‌مندی سرمایه‌گذاران برای ورود به این حوزه در سال 1396 بود و ورود سرمایه‌گذار خارجی در همین سال، اوج این اتفاق بود. سرمایه‌گذاران ایرانی هم به اتکای همین اتفاق، وارد‌ عرصه شدند.
وی ادامه داد: اما با بازگشت تحریم‌ها باید در مسیری پیش می‌رفتیم که کشور خودش به صورت کامل تأمین مالی این حوزه را انجام می‌داد. ویژگی خوب این حوزه هم این بود که امکان تأمین مالی در این حوزه از طریق سرمایه‌گذاری داخلی در دسترس است.وی دو چالش امید به آینده و همچنین ارزش‌گذاری را از مهم‌ترین مواردی دانست که سرمایه‌گذاری در این حوزه را در آن سال‌ها سخت‌تر کرده بود و گفت: اما راه حل این مشکلات بازار سرمایه است که هم نقدشوندگی را ایجاد می‌کند و هم یک عقل جمعی ارزش‌گذاری را انجام می‌دهد.