سیری در تحولات حمل و نقل دریایی


دکتر بهروز امرایی - چگونه می‌توان از کارشناسان جوان امروز که مدیران فردای صنعت بسیار پیچیده حمل و نقل دریایی، بندری،کشتیرانی، کشتی‌سازی و صنایع وابسته به آن‌ها از وضعیت و چگونگی تحولات گذشته و حال بی‌اطلاع باشند و آنگاه انتظار داشته باشیم مدیرانی تحول‌گرا و آینده‌نگر بوده و قادر به طراحی و ترسیم افق‌های نزدیک و دور توسعه سازمان، ارگان، نهاد و یا شرکت‌های مورد تصدی و مدیریت خود باشند؟
بنظر می‌آید عمده‌ترین و بنیادی‌ترین حلقه مفقوده و نقطه ضعف رشد و پیشرفت در تمامی جنبه‌های زیر بخش حمل و نقل دریایی کشور همچون سایر صنایع بطور مثال خودروسازی و خودرورانی (رانندگی) صنایع دریایی را نیز خریداری می‌نمائیم و بعد بمرور و در طول زمان آن‌را فرا می‌گیریم و بکار می‌بریم و احساس نیاز به فرهنگ و دانشی و تخصصی مربوطه نمی‌نمانیم. 
متأسفانه ارتباط و درک خوب و مناسبی نیز همزمان بین صنایع مختلف حمل و نقل دریایی و مراکز آموزشی دریایی کشور وجود ندارد و هر یک راه خود را می‌روند و به نیازها و داشته‌ها و نداشته‌های یکدیگر بی‌توجه‌اند. به روایتی می‌توان اذعان نمود که صنعت حمل و نقل دریایی کشور فرهنگ محور و دانش و تخصصی بنیان نمی‌باشد. بعنوان مثال دانشجویان دانشکده‌های کشتی‌سازی معتبر و بنام کشور در طول تحصیلات دانشگاهی خود حتی تا مقاطع کارشناسی ارشد هرگز یک کشتی واقعی در بندر و در دریا و تجهیزات و تاسیسات آن را از نزدیک ندیده و یا بازدیدی برنامه‌ریزی شده از آن‌ها نداشته‌اند، چه رسد به کارورزی عملی در یک محیط واقعی. این چنین است سایر رشته‌های دریایی مرتبط دانشگاهی در کشور. لذا زمانیکه فارغ التحصیلان رشته‌های دریایی بعنوان کارشناسان تصمیم‌ساز به خدمت سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهادهای دریایی کشور وارد می‌شوند هرگز قادر نخواهد بود و انتظار هم نمی‌رود که بتوانند کمک شایسته و بایسته‌ای به مدیران میانی و عالی این سازمان‌ها و ارگان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی در تصمیم‌گیری‌های صحیح و خردمندانه آنان بنمایند. چرا که همه در این چرخه فعالیت و عملیات و اجرائیات نیازمند دانش‌های مورد نیاز و اطلاعات روز مبتنی بر تاریخچه پیدایش و سیر تحولات رشد و آمار و اطلاعات گذشته و حال داشته‌های خود و دیگران می‌باشند و آن وقت است که می‌توان صنعت و جایگاه خود را در آینده، منطقه و جهان طراحی و تنظیم و اجرا نمود و بر آن نام چشم‌انداز توسعه نهاد. بنابراین شاید بتوان نتیجه گرفت که اگر می‌خواهیم چشم‌انداز توسعه و پیشرفت زیر بخش حمل و نقل دریایی در کشور را طراحی و اجرا نمائیم ابتدا باید آن‌را بعنوان دروسی و واحدهای مهم و اساسی در دانشگاه‌های دریایی کشور ایجاد و اجرا نمائیم تا این تفکر و درک کاملاً بین اساتید، دانشجویان و مسؤولین ذیربط رشته‌های مختلف حمل و نقل دریایی نهادینه گردد تا نسل آینده مدیران دریایی کشور با تفکر فرهنگ دریایی محبور فارغ التحصیل گردند.
کتابی که شما خواننده گرامی در دست دارید تلاشی نه چندان کافی و وافی بلکه نیم نگاهی است تحلیل‌گرانه و کلاس محور سعی در تورق تاریخ و جغرافیای این صنعت زیربنایی مهم و پویا که می‌تواند محملی و روشی برای و بسوی رشد و توسعه و شکوفایی اقتصادی و اجتماعی جامعه و کشور باشد. هر فصل این کتاب فلسفه و دلیل خاص خود را در همین راستا در خود دارد. علیرغم اینکه ۴۰ سال از دوران عمر خود را در این صنعت و رشته حمل و نقلی گذرانیده‌ام اما همچنان خود را یک دانشجو و پژوهشگر می‌دانم و در این وادی تحقیق و پژوهش هم منتقدم و هم نقدپذیر.
لذا از خوانندگان عزیز میخواهم که اگر نقصی و نارسانی که حتماً وجود دارد در مطالب و موارد هر چه که باشند مشاهده نمودند. حتماً منعکس نمایند تا انشاء تعالی ضمن رفع و اصلاح نسبت به غنی‌سازی مطالب و موارد در آینده اقدام گردد زیرا معتقدم تا بازخوردی از دانش پژوهان و متفکران جوامع نباشد مطمئناً اصلاح و بهبود و تعالی فکر و اندیشه و تفکر که لازمه رشد و توسعه می‌باشد حاصل نخواهد شد. میخواهم در کتاب بگویم که:«مشکل نداشتن راهکار نیست، بلکه نشناختن مسأله است»لذا معتقدم اگر مسأله را که همان فرهنگ و تاریخ و جغرافیای حمل و نقل دریایی است را کنکاشی چند باره نمائیم و از درون آن نقش و سهم و حضور خود را دریابیم مطمئناً نسل‌های حال و آینده علاقه‌مندانه‌تر و عالمانه‌تر فرهنگ دریایی و مشاغل مرتبط آن‌را جدی‌تر و عمیق‌تر پذیرا خواهند شد.
سیری در تحولات حمل و نقل دریایی
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه