گروه اقتصاددریاپایه - امید اسماعیلی - در حال حاضر دو درصد جمعیت کشور در خط ساحلی و مجاورت دریا ساکن هستند، این در حالی است که در کشورهای دارای مرز دریایی تا 80 درصد جمعیت آن ها در سواحل مستقرند. نمونه این استقرار را می توان در کشورهای جنوب خلیج فارس مشاهده کرد که عمده جمعیت آن ها در شهرها و بنادر حاشیه دریا سکونت دارند. در حالی که به نسبت خط ساحلی جنوب خلیج فارس، خط شمالی آن جمعیت قابل ملاحظه ای را در خود جای نداده است.
در برنامه ششم توسعه کشور بر استقرار جمعیت در ساحل خلیج فارس و دریای عمان تاکید زیادی شد و طبق این برنامه باید جمعیت ساحل جنوب از یک میلیون و نیم به بیش از ۶ میلیون نفر ـ چیزی حدود ۵ برابر ـ می رسید که میسر نشد.
استقرار جمعیت در هر منطقه ای نیازمند ایجاد زیرساخت هایی است که زیست پذیری آن را ممکن کند. بنابراین استقرار جمعیت در سواحل خلیج فارس و دریای عمان کشور نیازمند توسعه آن مناطق از طریق ایجاد زیرساخت های لازم از جمله تأسیسات آب شیرین کن (با توجه به کاهش منابع آبی در مناطق مرکزی کشور) و تأسیسات زیربنایی و روبنایی شهری و استقرار صنایع مختلف به ویژه صنایع آب بر و ... می باشد. بنابراین، اجرایی کردن طرح های توسعه ای مانند طرح توسعه سواحل مَکُران می تواند کشور را به سمت و سوی توسعه دریامحور سوق دهد و امکان اسکان جمعیت قابل توجهی را در مرزهای ساحلی میسر کند. 
در گفت و گو با سیدمحمدرضا قادری، پیشکسوت دریایی و عضو هیات مدیره شرکت هدایت کشتی، طرح پیشنهادی افزایش استان ها جهت افزایش 5 استان دیگر به 7 استان ساحلی کنونی کشور مورد بررسی قرار گرفت که به زعم ایشان فرصت توسعه دریامحور و امکان استقرار جمعیت زیادی را در سواحل کشور امکان پذیر می کند. 

اقتصادسرآمد: ایران علیرغم داشتن مرزهای قابل توجه دریایی و آبی یک خشکی گراست تا دریامحور! نگاه و تحلیل شما چیست؟
سیدمحمدرضا قادری: اگر به تاریخ ایران در دوره هخامنشی نگاه کنیم می بینیم که ایران از طریق دریا به مصر دست پیدا کرده است و در دایره المعارفی که در سازمان بنادر و دریانوردی تدوین شده و موجود است و تمام تاریخ دریایی ایران در آن درج شده است. در دوره های گذشته، زمانی که به عنوان یک کشور پرقدرت در دنیا مطرح بودیم در حوزه سرآمد و زبانزد بوده ایم و از طریق دریا هم توانستیم مصر را فتح کنیم. این رویکردی است که در حال حاضر نیز باید تقویت شود.
بیشتر کشورهای دنیا که به عنوان کشور پیشرفته و قدرتمند مطرح هستند، چه کشورهای قدرتمند جدید مانند کره جنوبی و ژاپن و چه کشورهایی مانند اسپانیا، پرتغال و انگلستان که درگذشته ابرقدرت بودند، زمانی قدرت آن ها عالمگیر شده است که از طریق دریا به نقاط دیگر دنیا دست یافته اند و قدرت اقتصادی نیز از طریق دریا تقویت شد.
همین نگاه به دریا امدتی است در بخش امنیتی و نظامی کشور مورد توجه مسئولان قرار گرفته شد که لازم دیدند نیروهای ما در باب المندب حضور داشته باشند و حتی اخیراً هم دور دنیا را نیروهای ما گشتند توانمندی ما اثبات کردند، ولی همین نگاه باید در بخش اقتصادی ما نیز حاکم گردد.
در منطقه خلیج فارس و دریای عمان که 50 درصد از آب های جنوبی متعلق و در اختیار ایران است و نیم دیگر آن در اختیار 6 کشور دیگر است، سالانه بیش از 50 هزار کشتی اقیانوس پیما از تنگه هرمز عبور می کند. تنها تعدادی از آن از این شناورها مربوط به ایران است و بقیه آن ها ار آبهای تحت حاکمیت  ایران عبور می کنند که متعلق به سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس و سایر کشورهای دنیا هستند و مجبورند از آب های تحت حاکمیت ایران بگذرند و تحت مدیریت مرکز کنترل ترافیک شهید رجایی تردد می کنند و بسیاری از مردم این فرصت و پتانسیل کشور را نمی شناسند و فکر می کنند مرز کشور خط ساحلی جنوب می باشد، اما اگر به جزیره ابوموسی برویم، متوجه می شویم مسافت زیادی در دریا به ایران تعلق دارد و ایران در خلیج فارس 32 جزیره  دارد که در تمام آن ها مردم می توانند ساکن شوند و فقط جزیره قشم بزرگتر کشور سنگاپور است که حرف اول را در تخلیه و بارگیری کانتینر دنیا می زند.

اقتصادسرآمد: پس معتقدید که ایران یک کشور دریایی است. چه باید کرد تا نگاه مسئولان و مردم تغییر کرده و به عنوان یک کشور دریایی در برنامه ریزی های کلان منظور گردد؟
سیدمحمدرضا قادری: بله، کاملاً ! پیشنهادی را چند سال پیش مطرح کردم که نیاز به تغییر نگرش و پایبندی به آن دارد این است که بیشتر مردم کشور در کلانشهرهایی مانند تهران، مشهد، تبریز، اصفهان، شیراز و در شهرهای سواحل شمالی ساکن هستند که حدود 55 میلیون نفر از جمعیت کشور است که باید به طریقی امکان برخورداری و سکونت آن ها را در کنار دریا فراهم کنیم. 
بیشتر مردم کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس در خط ساحلی و حاشیه دریا ساکن شده اند و بقیه خاک کشور آن ها معمولاً بیابانی و خالی از سکنه است و توسعه کشورهای آن ها نیز در همین خط ساحلی ممکن شده است، اما در شمال خلیج فارس تنها در چند نقطه مانند بندرعباس و بوشهر مراکز حدوداً توسعه یافته جمعیتی ساکن شده اند و بیشتر مرزهای دریایی جنوب کشور دست نخورده و بدون سکونت باقی مانده است که نباید این گونه باشد.

اقتصادسرآمد: برای تحقق این مهم چکار باید کرد؟ لطفا عینی تر توضیح دهید.
سیدمحمدرضا قادری: کشورهای جنوب خلیج فارس با ایجاد تأسیسات آب شیرین کن، توسعه در بنادر و سواحل را ممکن کرده اند. در گذشته نه چندان دور، که یک مسابقه فوتبال بین ایران و عربستان برگزار شد و ایران توانست با 3 گل آن مسابقه را ببرد، کشور عربستان یک زمین چمن طبیعی نداشت و ایران در یک زمین چمن مصنوعی در مقابل عربستان قرار گرفت، ولی الان شاهد هستیم از طریق بهره گیری از آب شیرین کن ها توانستند چه مقدار در صنعت فوتبال خود توسعه ایجاد کرده و حتی بازیکن های تراز اول و ستاره دنیا را جذب لیگ های خود کنند و تغییرات این کشور طی این سال ها را می توان دید. همچنین هم می توان به وضعیت توسعه سواحل شمالی خلیج فارس هم نگاهی انداخت.

اقتصادسرآمد: برای اسکان مردم نواحی خشکی و مرکزی کشور در خط ساحلی چه باید کرد؟
سید محمدرضا قادری: یکی از اقداماتی که امکان اسکان مردم نواحی خشکی و مرکزی کشور در خط ساحلی را میسر می کند، نیاز به مقداری تغییرات ساختاری در تقسیمات کشور دارد. 

بندر جاسک و مبارک می توانند به بندر
 ویژه استان کرمان شوند
برای مثال، توسعه بندر جاسک و مبارک که در طرح توسعه سواحل مَکُران قرار دارند، می توانند به عنوان بندر ویژه استان کرمان منظور شوند، یعنی با توجه به نقشه این استان، امکان اتصال استان به دریا از طریق بندر جاسک وجود دارد و می تواند با واگذاری این بندر به استان، استان کرمان را به یک استان ساحلی تبدیل کرد.
استان کرمان صنایع متعدد خودروسازی و صنایع دیگر را دارد که می تواند در کنار دریا مستقر شوند و با ایجاد زیرساخت هایی مانند آب شیرین کن ها و شهرک ها، توسعه منطقه جاسک و استان کرمان را برنامه ریزی کرد.
حال اگر بندرهای جاسک و مبارک را در اختیار استان کرمان قرار دهید و با ایجاد تأسیسات آب شیرین کن ها و زیرساخت های شهر و شهرک ها امکان استقرار صنایع را در خط ساحلی میسر کنیم، در این صورت مردم استان کرمان متوجه دریا خواهند شد و فرصت اشتغال و توسعه برای آن استان در مرزهای دریایی کشور رقم می خورد.
بنادرلنگه و پارسیان، اولویت 
پنجم و ششم هرمزگان می تواند اولویت اول استان فارس شوند
 اگر به بندر لنگه و بندر پارسیان نگاهی بیندازید، بارگیری، تخلیه و صادرات آن بیشتر مربوط به تجار استان فارس و شیراز می باشد و مرزهای جنوبی استان فارس فاصله چندانی با خلیج فارس ندارد. اگر مرز جنوبی این استان را از طریق بندرلنگه و پارسیان به دریا متصل گردد، این استان یک استان دریایی خواهد شد.
بندر لنگه و پارسیان که اکنون در محدوده استان هرمزگان قرار دارند، جزء بنادر با اولویت پنجم و ششم آن استان محسوب می شود و در فرآیند برنامه ریزی و تخصیص بودجه نیز با همین اولویت با آن ها برخورد می شود. اما اگر این دو بندر به استان فارس ملحق شوند، اولویت اول آن استان به این دو بندر معطوف خواهد شد و این استان که به لحاظ پتانسیل های مختلف اقتصادی از جمله گردشگری استان مطرح کشور می باشد، اگر به دریا مرتبط گردد طرح های توسعه آن استان به سمت دریا متمایل می شود و فرصت های کم نظیری برای استان فراهم می آید. با ایجاد زیرساخت های لازم سکونت و استقرار مانند تأسیسات آب شیرین کن ها، جاده ها و بزرگ راهها، دانشگاهها، ورزشگاهها و ... مانند آن چه در سواحل جنوبی خلیج فارس دیده می شود، توسعه و رشد قابل ملاحظه ای برای آن منطقه رقم زد و امکان اسکان تعداد قابل توجهی از هم وطنان را در آن خطه ممکن کرد.

کهگیلویه و بویراحمد با مقداری
 تغییرات در تقسیمات کشوری به خلیج فارس متصل می شود
همچنین استان کهگیلویه و بویراحمد که مابین دو استان خوزستان و بوشهر واقع شده است، فاصله چندانی از خط ساحلی ندارد و با مقداری تغییرات در تقسیمات کشوری می توان آن را به خلیج فارس متصل و آن استان را یک استان ساحلی کرد.  بندر دیلم و تجهیزات و تأسیسات نفتی آن منطقه یعنی میادین نفتی امام حسن و بهره گان می تواند در اختیار استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گیرد. 

مدیریت بندر دیلم و مناطق نفتی
 امام حسن و بهره گان در اختیار استان کهگیلویه و بویراحمد قرار بگیرد
فعالیت و پتانسیل نفتی این دو میدان به اندازه ای است که وزرات نفت آن منطقه را به عنوان یک منطقه ویژه مجزا از استان خوزستان دسته بندی کرده است. با اصلاح ساختار و تقسیمات، می توان به گونه ای برنامه ریزی کرد که مدیریت بندر دیلم و مناطق نفتی امام حسن و بهره گان در اختیار استان کهگیلویه و بویراحمد قرار بگیرد و فرصت توسعه و رشد را برای این استان محروم کشور فراهم کند و مردم این مناطق هم متوجه دریا گردیده و نگاه دریامحور که مورد تأکید شما در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد هم هست، رقم می خورد.

استان اردبیل را می توان از طریق بندر آستارا به دریا متصل کرد
این روند را در شمال کشور هم می توان پی گرفت. استان اردبیل را می توان از طریق بندر آستارا به دریا متصل کرد. اصلاً بیشتر مردم آستارا به زبان آذری تکلم می کنند و بیشتر اقلام وارداتی و صادراتی مربوط به بازرگانان اردبیل و استان های آذربایجان شرقی و غربی است. البته این اصلاح ساختاری به آسانی هم ممکن نمی شود و استان گیلان به آسانی حاضر نخواهد شد مثلاً 100 کیلومتر از ساحل خود را در اختیار اردبیل قرار دهد. باید این طرح به صورت ملی تصمیم گیری و اجرایی گردد. در این صورت، توسعه دریامحور و رویکرد دریایی در کشور امکان پذیر می گردد و سبب می شود تا صنایع و جمعیت در کنار دریا مستقر شوند و توسعه رقم بخورد.

می توان بندر امیرآباد را به استان 
گلستان واگذار کرد
در شرق دریای خزر، بیشتر طرح توسعه ای بر روی بندر امیرآباد متمرکز شده است و کریدور شمال به جنوب از طریق این بندر اجرایی می شود. در استان مازندران دو بندر نوشهر و امیرآباد فعال است که دو مدیرکل آن ها را اداره می کنند و از آن طرف استان گلستان به جزء دو بندر ترکمن و بندرگز که تنها دسترسی به تنها جزیره مسکونی دریای خزر یعنی آشوراده را ممکن می کنند، بندر قابل توجهی ندارد و فاصله بندر امیرآباد نیز از استان گلستان چندان نیست. بنابراین ضرورت ندارد در یک استان دو بندر فعال و دو مدیرکل وجود داشته باشد و استان مجاور از چنین فرصتی بی نصیب باشد. می توان بندر امیرآباد را به استان گلستان واگذار کرد.
این نگاه که می توان با تغییرات ساختاری و تقسیمات کشوری چندین استان را به دریا متصل کرد، نگاه به نسبت کم هزینه محسوب می شود و 4 استان به 7 استان ساحلی افزوده و استان های ساحلی ما به 11 استان افزایش می یابند و طرح و پروژه های زیادی را می توان برای آن استان ها و کشور برنامه ریزی کرد و نگاه توسعه ای به سواحل و دریا افزایش می یابد و بارگزاری جمعیتی را می توان در حاشیه دریا ممکن کرد.

خودروسازی ها باید در خط ساحلی
 مستقر شوند
شما اگر بین بندرعباس تا بندرلنگه را رفته باشید و زیبایی های منحصر به فرد آن دیده باشید؛ به نحوی که در زمان رژیم گذشته یک شرکت آلمانی به دلیل نزدیکی کوه و دریا و زیبایی خاص آن ناحیه در نظر داشت که چندین هتل را در آن جا تأسیس کند. بسیاری از قطعات خودروهای تولید در داخل کشور به صورت کانتینری از بندرعباس وارد کشور می شود و به استان های تهران و البرز و قزوین برای مونتاژ به کارخانه های خوردروسازی می آید. در صورتی که جای کارخانه های خودروسازی نباید در این استان ها باشد و باید در خط ساحلی مستقر شوند و هزینه ها تولید کاهش پیدا کند.
کشور عمان، با استقرار تأسیسات آب شیرین کن در خط ساحلی خود، استقرار صنایع و جمعیت و توسعه کشور را امکان بخشیده است و بر همین مبنا تمام کشورهای جنوب خلیج فارس عمل کرده اند، در حالی که سواحل شمال خلیج فارس برنامه ریزی چندانی برای توسعه و استقرار جمعیت و صنایع صورت نگرفته است.

اقتصاد سرآمد: طرح افزودن تعداد استان ساحلی چرا مسکوت باقی مانده است؟
سید محمدرضا قادری: قبلاً در این جلسات این موضوع را مطرح کردم. البته مشکلات عدیده ای رخ خواهد داد. برای مثال بندر پارسیان که قبلاً نام آن گاوبندی بوده است برای تغییر نام آن، مشکلات و درگیری اتفاق افتاده است. این موضوع تغییرات ساختاری بارها مطرح شده است، اما به دلیل مسائل اجتماعی و حساسیت نمایندگان مجلس آن مناطق مسکوت باقی مانده است.