اختلافات سرزمینی در منطقه خلیج فارس
دکتر همایون الهی– عراق خود را در رهبری جهان عرب در رقابت با مصر میبیند و به همین جهت با گسترش دفاتر حزب بعث در کشورهای مختلف عربی منطقه سعی در گسترش نفوذ در این کشورها داشته است. پس از پیمان «کمپ دیوید» بین مصر و اسرائیل و تضعیف موقعیت مصر در جهان عرب، عراق زمینه بلامنازعی برای به دست گرفتن رهبری جهان عرب را یافت، هر چند در اجرای اهداف خود هرگز موفق نبود. جالب است که بدانیم عراق پس از ۸ سال جنگ بیحاصل با ایران، برای انعطاف افکار عمومی مردم خود از این شکست، بلافاصله جنگ دیگری را این بار با کویت به راه انداخت و ادعاهای خود علیه کویت و سایر کشورهای منطقه خلیج فارس را تکرار کرد، به طوری که صدام حسین رئیس جمهور سابق عراق چند روز قبل از حمله به کویت یعنی در ۹ مرداد ۱۳۶۹ ( ۳۰ ژوئیه ۱۹۹۰) در نامهای به رئیس جمهور ایران تذکر میدهد که مرزهای خشکی عراق با ایران ۱۲۰۰ کیلومتر و مرزهای آبی آن با ایران ۸۰۰ کیلومتر است (طول خلیج فارس)، هرچند پس از شکست در کویت فعلاً این ادعاها در ابهام قرار
گرفتهاند.
ح - اختلافات مرزی عربستان با کشورهای حوزه خلیج فارس
بطور کلی عربستان با توجه به وسعت و موقعیت جغرافیایی خود، استیلا بر تمام شبه جزیره عربستان را از اهداف اصلی سیاست خارجی خود قرار داده است.
1- مطامع عربستان در کویت
عربستان در چارچوب گسترش سرزمین خود و سلطه بر شبه جزیره عربستان از قدیم الایام نسبت به کویت دارای مطامع تجاوزکارانه بوده است، چنانچه در آغاز جنگ جهانی اول در سال ۱۲۹۳ (۱۹۱۴) اقدامات نظامی برای تصرف کویت به عمل آورد که با تهدید انگلستان این کار عملی نشد. در سال ۱۲۹۹ (۱۹۲۰) نیروهای عربستان عملاً کویت را تصرف نمودند ولی کویت با کمک نیروهای انگلیسی توانست نیروهای عربستان را از کشور خارج نماید. این حرکتهای تجاوزکارانه بالاخره منجر به معاهده عقیر در سال ۱۳۰۱ (۱۹۲۲) شد که طبق آن حدود مرزهای دو کشور مشخص گردید (در این زمان کویت تحت الحمایه انگلستان بود و قرارداد توسط سرپرسی کاکس منعقد گردید). طبق این قرارداد یک منطقه بیطرف به وسعت ۲۲۰۰ میل مربع ایجاد شد. هر چند انعقاد این معاهده پایان اهداف توسعه طلبانه عربستان در کویت نبود. در ۱۷ تیر ماه ۱۳۴۴ (۷ ژوئیه ۱۹۶۵) دو کشور معاهده مزبور را لغو و منطقه بیطرف را به طور مساوی بین خود تقسیم نمودند و در ۲۸ آذر ۱۳۴۸ (۱۸ دسامبر ۱۹۶۹) نیز یک موافقتنامه دیگر بین کویت و عربستان به امضاء رسید که حدود مرزهای دو کشور را معین کرد. در قرارداد اخیر، دریای سرزمینی منطقه بیطرف نیز به طور تساوی میان دو کشور تقسیم شد. اما با وجود این در خصوص دو جزیره قارو و امالموادم که به ترتیب در فاصله ۴۰ و ۲۴ کیلومتری ساحل منطقه بیطرف سابق قرار دارند اختلافات ادامه دارد. عربستان این جزایر را در سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷) تصرف نمود و کویت همچنان ادعای حاکمیت بر آنها را دارد. علاوه بر این کویت و عربستان به علت اختلاف در نحوه ترسیم خطوط مبدا، برای تعیین عرض دریای سرزمینی هنوز نتوانستهاند در خصوص تعیین محدوده فلات قاره در خلیج فارس به توافق برسند. مطامع عربستان در کویت حتی بعد از خنثی شدن تجاوز عراق نه تنها از بین نرفته بلکه همچنان باقی
است.
۲- اختلاف عربستان با یمن
محدوده اختلاف عربستان با یمن بسیار گسترده است و مناطق وسیعی را دربر میگیرد. یمن نسبت به سه استان نفت خیز یعنی عسیر، نجران و جیزان که در تصرف عربستان است ادعای ارضی دارد. عربستان در سال ۱۳۱۳ (۱۹۳۴) با حمله به خاک یمن ناحیه عسیر را تصرف نمود و طبق معاهده ۲ مرداد ۱۳۱۲ (۲۳ ژوئیه ۱۹۳۴) این ناحیه در تصرف عربستان باقی ماند.
در مقابل عربستان، مناطق نفت خیز يمن يعنى مآرب، جوف، ربع الخالی و حضرالموت میباشد. برخی از این مناطق از نظر استراتژیکی نیز مهم هستند؛ به گونهای که حضرالموت که در ساحل اقیانوس هند قرار دارد میتواند وابستگی عربستان به تنگه هرمز و باب المندب برای صدور نفت را کاهش دهد. البته عربستان طرح احداث یک خط لوله نفت از منطقه را در دستور کار خود داد، ولی با وجود مذاکرات متعدد و از جمله مذاکرات ۱۳۷۱ (۱۹۹۲) در ژنو و سپس در ریاض و صنعا، این اختلافات حل
نشده است.
ارسال دیدگاه
عناوین این صفحه
اخبار روز
-
تسهیلات بانکی کم بهره به سرمایه گذاران حوزه حمل ونقل ریلی پرداخت می شود
-
آموزش علوم دریایی(سواد اقیانوسی) در مدرسه شاهد فیروزکوهی تهران
-
صادرات تخم مرغ بی کیفیت به عراق و افغانستان
-
معاون تامین سرمایه و اقتصاد حمل و نقل راه آهن منصوب شد
-
توسعه نیشکر و صنایع جانبی در صف عرضه اولیه فرابورس
-
لزوم راه اندازی سوپرمارکت مالی با محوریت بیمه
-
تحریم و FATF مانع از رشد سرمایهگذاری خارجی است
-
رتبه نخست مستند سازی به روابط عمومی راه آهن رسید
-
رویارویی میرزا کوچک خان با متجاوزان انگلیسی، ارتش سفید تزاری و خیانت دولت
-
سفر مدیران شرکت بورسی به امارات برای حضور در بلاک فرایدی دبی؟
-
مدیرعامل جدید شرکت توسعه و مدیریت بنادر و فرودگاه منطقه آزاد قشم منصوب شد
-
پرندگان آبگون در گالری کاف نمایش داده می شود
-
کتاب " چه، زندگی و جاودانگی یک چریک " اثر مهدی بیرانوند روژمان رونمایی شد
-
گزارش رسمی از کتاب داستان استقلال، نگاهی به تاریخ باشگاه تاج در صدا و سیما
-
ارتقای زیبایی بصری منطقه یک؛ رنگ آمیزی کافوها و جداول تا المان های شهری
-
انجمن مدیران روزنامه های غیردولتی خواستار لغو ابلاغیه عدم انتشار آگهیهای ثبتی در مطبوعات شد
-
برنامهها و راهبردهای سازمان تأمین اجتماعی در دوره مدیریتی جدید
-
ماجرای خودرو های دپو شده در پارکینگ ایرانخودرو دیزل چه بود؟
-
حضور پر قدرت ایران خودرو دیزل در نمایشگاه های تهران و تبریز
-
دعوت مدیرعامل راهآهن از کارشناسان فنی ریلی اسپانیا برای راهاندازی قطارهای پُرسرعت