رابطه‌ی ایران و هند فراتر از توسعه بندر چابهار است
​​​​​​​گروه بین الملل- اکبرمحمودی - کشورایران همواره برای هند مهم بوده و دو ملت تاریخ تمدنی مشترکی دارند. در دوران معاصر نیز ایران یک کشور مهم در همسایگی هند بوده است ایران به دلیل داشتن منابع عظیم انرژی و موقعیت جغرافیایی در اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب از اهمیت راهبردی برای هند برخوردار است و می‌تواند در تحقق اهداف راهبردی آن کمک فراوان کند.
ایران وهند تا زمان تجزیه و استقلال در سال ۱۹۴۷ با آن مرز مشترک داشت. با این حال، روابط دوجانبه عمدتاً به دلیل تحریم‌های غرب علیه ایران بر سر برنامه هسته‌ای نتوانست شتاب خود را حفظ کند. تحریم‌ها، محدودیت‌های جهانی شدیدی بر تجارت با ایران و همچنین واردات نفت خام و گاز طبیعی این کشور ایجاد کرد. به جز برای مدت کوتاهی بین ژانویه ۲۰۱۶ و می‌۲۰۱۸ که برخی از تحریم‌ها پس از امضای توافق هسته‌ای ایران در ژوئیه ۲۰۱۵ کاهش یافتند، از دسامبر ۲۰۰۶ که تحریم‌ها علیه ایران از طریق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد اعمال شد، به طور نامحدود ادامه یافته است.
در هر تعامل مجدد بین دو کشور، تامین انرژی بیشترین اهمیت را خواهد داشت. پیش از می‌۲۰۱۹، ایران تقریباً ۱۰ درصد نفت مورد نیاز هند را تامین می‌کرد. اگر هند واردات از ایران را دوباره آغاز کند، می‌تواند سبدی کاملاً جدید از امکانات را برای تامین نیازهای انرژی خود باز کند. ایران که در حال حاضر به چین نیز صادرات می‌کند، در ازای آن بازار بزرگی به دست خواهد آورد. حداقل در آینده قابل پیش‌بینی، هند همچنان برای امنیت انرژی خود به سوخت‌های فسیلی وابسته بوده و بنابراین یک مجموعه متنوع به نفع هند است. تاکنون تنها امارات پیشنهاد ذخیره ذخایر استراتژیک نفت در هند را داده و هند ممکن است برای انجام همین کار به ایران نزدیک شود.
خط لوله بلندپروازانه گاز ایران-عمان-هند نیز از سال ۱۹۹۳ مورد بحث قرار گرفت اما به نتیجه نرسیده است. اما در ۲۳ می‌۲۰۲۲، در جریان سفر رئیس جمهور وقت رئیسی به عمان، دو کشور توافق کردند که دو خط لوله گاز زیر دریا و یک میدان نفتی در امتداد مرزهای دریایی خود را توسعه دهند. اگر این امر به نتیجه برسد، گسترش آن به هند خط لوله شکست خورده ایران-پاکستان-هند (IPI) را جبران و عرضه بی‌وقفه گاز طبیعی به هند را تسهیل می‌کند. در حال حاضر، قطر بزرگترین تامین کننده گاز طبیعی هند است و مقادیر قابل توجهی نیز از ابوظبی امارات وارد می‌شود. اگر ایران نیز شروع به صادرات کند، امنیت انرژی هند را تقویت خواهد کرد.
پیشرفت کریدور شمال-جنوب، مزایایی هم برای هند و هم برای ایران دارد. پیشنهادهایی برای اتصال آن به بندر چابهار وجود دارد، زیرا این بندر به عنوان یک حلقه مهم در مسیر شرقی کریدور INSTC پیش بینی شده است تا جابجایی کالا بین هند و کشورهای آسیای مرکزی را تسهیل کند. بندر چابهار نیز با مزیت جغرافیایی خود در خارج از تنگه هرمز، تجارت هند را تا حد زیادی از هرگونه تهدید بسته شدن خطوط دریایی به دلیل درگیری‌ها در منطقه خلیج فارس مصون خواهد داشت. همچنین یک خط ریلی به طول ۷۰۰ کیلومتر بین چابهار و زاهدان به سرعت در حال انجام است که بعداً به شبکه ریلی موجود ایران متصل خواهد شد. اتصال ریلی به زاهدان و سپس زرنج افغانستان، انتقال بی‌وقفه کمک‌های بشردوستانه از هند به افغانستان از طریق چابهار را فراهم می‌کند.
همکاری نزدیک نظامی با ایران نیز به هند کمک خواهد کرد. دو کشور در سال ۲۰۰۱ قرارداد همکاری دفاعی را امضا کرده بودند اما به دلیل تحریم‌های ایران هیچ نتیجه‌ای حاصل نشد. از آنجایی که بعید است تحریم‌ها به این زودی برداشته شوند، هند می‌تواند از خودمختاری استراتژیک خود برای پیشبرد این همکاری استفاده کند. در سال‌های اخیر، ایران پلتفرم‌های تسلیحاتی مدرن مانند موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و میان‌برد، موشک‌های مافوق صوت و پهپادهای مسلح را توسعه داده است.
پیشرفت کریدور شمال-جنوب، مزایایی هم برای هند و هم برای ایران دارد. پیشنهادهایی برای اتصال آن به بندر چابهار وجود دارد، زیرا این بندر به عنوان یک حلقه مهم در مسیر شرقی کریدور INSTC پیش بینی شده است تا جابجایی کالا بین هند و کشورهای آسیای مرکزی را تسهیل کند.
برای مبارزه با گروه‌های تروریستی فعال در همسایگان، هند و ایران می‌توانند مانورهای نظامی مشترک ضد تروریسم را انجام دهند. در حوزه دریایی، سفرهای بندری به بنادر مهم ایران و توسعه تأسیسات لجستیکی در خلیج فارس در مجاورت بنادر پاکستان، می‌تواند یک موفقیت بزرگ در دیپلماسی نظامی برای هند باشد.
علاوه بر این، همکاری نزدیک دریایی با ایران به تضمین عبور ایمن کشتی‌های هندی و همچنین امنیت خطوط دریایی در دریای عرب کمک خواهد کرد. البته ایران اغلب در گذشته حتی در زمان درگیری‌ها به کشتی‌های هندی اجازه عبور امن داده است. ایران همچنین می‌تواند به هند کمک کند تا دزدان دریایی را در منطقه دور نگه دارد.

نتیجه‌گیری
هند و ایران با همکاری می‌توانند دستاوردهای زیادی داشته باشند. مودی در سومین دوره نخست وزیری خود به دنبال تقویت بیشتر گسترش و همگرایی استراتژیک هند در غرب آسیا است. به طور مشابه، ایران می‌خواهد دستاوردهای دیپلماتیک خود در سال‌های اخیر را با به دست آوردن شرکای قابل اعتماد جدید تحکیم کند. همگرایی دوباره بین این دو تمدن باستانی باعث می‌شود تا هر دو کشور به اهداف خود برسند.