گروه اقتصادبین الملل - توحید ورستان - قاره آفریقا برای قرن‌ها مورد هدف کشورهای غربی بود که به دنبال گسترش مستعمرات خود بودند، و هرچند کشورهای اروپایی پس از دهه ۱۹۰۰ از منطقه خارج شدند، نفوذ آن‌ها در آفریقا همچنان ادامه دارد. در دوران پست مدرن، آفریقا شروع به برداشتن گام‌هایی برای رهایی از نفوذ اروپا کرده و همکاری خود را با قدرت‌های بزرگی مانند روسیه و چین افزایش داده است. روابط چین و آفریقا در حال تبدیل شدن به یک مدل قوی از همکاری برای نوسازی و توسعه در سطح مشارکت استراتژیک است. تعمیق همکاری در آموزش، بهداشت، زیرساخت‌ها و فناوری‌های دیجیتال کمک زیادی به توسعه آفریقا و یکپارچگی جهانی می‌کند. در واقع، الگوی همبستگی چین با آفریقا از تلاش جنوب جهانی برای عدالت و برابری حمایت می‌کند.

شکست شرکت‌های فرانسه در آفریقا
به گزارش روزنامه دریایی اقتصادسرآمد، طبق آن چه که در مرکز آنکسام آمده است: در این راستا، می‌توان کاهش نفوذ کشورهای اروپایی بر آفریقا را در سال‌های اخیر مشاهده کرد. چین این شکاف را با سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی پر کرده و در حال ایجاد اتحادهای سیاسی جدید است. با این حال، هنوز یک کشور وجود دارد که حضور و نفوذ آن در آفریقا در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی قوی‌تر بوده و آن فرانسه است. با وجود کاهش تعداد پایگاه‌های نظامی فرانسه در طول سال‌های اخیر، اما هنوز تعدادی از آن‌ها را در آفریقا حفظ کرده است. همکاری فزاینده چین و کشورهای آفریقایی باعث شده تا فرانسه در سیاست‌های خود در قبال آفریقا تجدید نظر کند. علاوه بر این، ضعف‌ها و برخی مسائل در روابط اقتصادی فرانسه و آفریقا از اواخر دهه ۲۰۱۰ آشکارتر شده است. شرکت‌های فرانسوی مانند توتال، آروا و بولوره حضور طولانی مدت خود را در آفریقا حفظ کرده‌اند و به رشد انرژی و زیرساخت کمک می‌کنند. با این حال، سازمان‌های جامعه مدنی محلی از این شرکت‌ها به دلیل اعمال حاکمیت شرکتی، رسوایی‌های فساد و رفتار انحصاری انتقاد کرده‌اند. 
شکست شرکت‌های فرانسوی در حفظ استانداردهای لازم در آفریقا و دخالت آن‌ها در رسوایی‌ها ممکن است روند فاصله گرفتن منطقه از فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی را تسریع بخشد. در واقع، در برخی مناطق جنبش‌های مردمی با هدف رهایی از نفوذ فرانسه و دستیابی به استقلال قابل مشاهده است. تنوع بخشیدن به روابط اقتصادی با کشورهایی غیر از فرانسه می‌تواند نفوذ غرب در منطقه را بیشتر کاهش دهد. در واقع، به نظر می‌رسد کشورهای آفریقایی به جای حفظ روابط با فرانسه، به سمت مشارکت‌های جایگزین با کشورهایی مانند چین و کشورهای عربی حرکت کنند.

گسترش نفوذ چین در آفریقا با محوریت سرمایه‌گذاری
روابط چین و آفریقا در بخش فرهنگ و رسانه در حال افزایش است. دانشگاه‌های چین به دلیل فرصت‌های بورسیه تحصیلی و پیشرفت در فناوری، در بین دانشجویان آفریقایی محبوبیت پیدا کرده‌اند. چین اکنون به بهترین مقصد برای دانشجویان آفریقایی تبدیل شده است و فرانسه در رتبه دوم قرار دارد. علاوه بر این پیشرفت‌ها، چین از آموزش زبان چینی در دانشگاه‌های آفریقا نیز حمایت می‌کند. 
می‌توان گفت که هدف ابتکارات چین کاهش تفاوت‌های فرهنگی بین چین و آفریقا است. علاوه بر این، مانع زبانی به عنوان یک مانع مهم برای توسعه روابط بین آفریقا و چین دیده می‌شود. با توجه به اینکه زبان فرانسه در بسیاری از کشورهای آفریقایی زبان رسمی است، گسترش زبان چینی در منطقه می‌تواند احتمال کاهش نفوذ فرانسه را در آینده افزایش دهد. مهمترین جنبه روابط چین و آفریقا همکاری اقتصادی است. امروزه چین بزرگترین شریک تجاری دوجانبه قاره است و حجم تجارت دوجانبه به ۲۸۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده است. صادرات چین به آفریقا (۱۷۳ میلیارد دلار) بیشتر از واردات از این قاره است (۱۰۹ میلیارد دلار) است. علاوه بر این، اکثر صادرات آفریقا را کالاهای فرآوری نشده تشکیل می‌دهد. تنوع سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و صنعتی در بخش‌های مختلف به نفوذ فزاینده چین در آفریقا کمک می‌کند. به ویژه، پروژه‌هایی مانند خطوط راه آهن مومباسا-نایروبی و آدیس آبابا-جیبوتی باعث تسریع تجارت و افزایش دسترسی به بازارهای بین المللی شده است. تلاش‌های چین برای مدرن‌سازی زیرساخت‌های آفریقا از طریق چنین پروژه‌هایی نیز به ترویج توسعه پایدار در جنوب جهانی کمک می‌کند. از سوی دیگر، تداوم نفوذ فرهنگی فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی در منطقه تا حدی ممکن است تأثیر چین را محدود کند.

تشدید رقابت بین فرانسه و چین
از لحاظ تاریخی، فرانسه نفوذ سیاسی قابل توجهی در آفریقا، به ویژه در غرب آفریقا و سایر مناطقی که زمانی مستعمرات بود، داشته است. سیاست فرانسه در آفریقا بر اساس روابط قوی با مستعمرات سابقش شکل می‌گیرد. با این حال، ارتباطات فرانسه به ویژه با کشورهای غرب آفریقا به دلیل افزایش فعالیت‌های اقتصادی و دیپلماتیک چین در منطقه در حال ضعیف شدن است. در حالی که چین از طریق سرمایه‌گذاری و پروژه‌های زیربنایی در مستعمرات سابق فرانسه نفوذ پیدا می‌کند، فرانسه در تلاش است تا نفوذ چین را متعادل و محدود کند. فرانسه پایگاه‌ها و عملیات‌های نظامی متعددی به‌ویژه در جنوب صحرای آفریقا دارد که ناشی از روابط تاریخی و استراتژیک است. در حالی که چین حضور نظامی کمتری در آفریقا دارد، پایگاه‌های نظامی خود را در برخی کشورها ایجاد کرده و در زمینه امنیتی نیز نفوذ پیدا کرده است. با این حال، حضور نظامی چین به طور کلی محدود است و اغلب به عنوان گسترش تعاملات اقتصادی آن عمل می‌کند. می‌توان گفت که برنامه‌های سرمایه‌گذاری چین با کشورهای آفریقایی در بلندمدت ادامه خواهد داشت. در ۳۰ می‌۲۰۲۴، شی جین پینگ، رئیس جمهور چین اعلام کرد که ۵۱ میلیارد دلار کمک مالی به آفریقا طی سه سال آینده ارائه خواهد شد و حداقل برای یک میلیون نفر اشتغال ایجاد می‌کند. از سوی دیگر، بدون تردید فرانسه مصمم است روابط اقتصادی خود را با آفریقا حفظ کند. در واقع، فرانسه یکی از بزرگترین سرمایه گذاران خارجی این قاره است. این احتمال وجود دارد که روابط رو به رشد چین و آفریقا روابط فرانسه با منطقه را تغییر دهد. تاثیر سیاست‌های فرانسه تا حد زیادی به واکنش کشورهای آفریقایی بستگی دارد. هرچند فرانسه به حضور خود در منطقه ادامه می‌دهد، اما احتمالا گام‌هایی برای تقویت نفوذ فرهنگی خود بردارد و با افزایش سرمایه گذاری‌های اقتصادی از این امر
 حمایت کند.