گروه انرژی -امید متین-  تصمیم غافلگیرکننده اوپک‌پلاس مبنی بر افزایش بیش از انتظار تولیدات در ماه آگوست (مرداد ـ شهریور)، به کاهش قیمت نفت در بازارهای جهانی منجر شد. اوپک‌پلاس که از اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت به‌علاوه متحدان از جمله روسیه تشکیل شده است، در نشست اخیر این ائتلاف با افزایش تولیدات در ماه آگوست به اندازه روزانه ۵۴۸هزار بشکه موافقت کرد. آنطور که خبرگزاری رویترز روز گذشته گزارش داده است، در پی این تصمیم از سوی اوپک پلاس، قیمت جهانی نفت خام برنت دریای شمال و همچنین نفت وست‌تگزاس اینترمیدیت در بازارهای بین‌المللی کاهش پیدا کرده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، رویترز از ابهام درباره تعرفه‌های آمریکا و تاثیر احتمالی آنها بر رشد اقتصادی جهان از دیگر عوامل تاثیرگذار بر کاهش قیمت نفت یاد کرده است. اوپک‌پلاس پیش‌تر در ماه‌های مه، ژوئن و جولای با افزایش روزانه ۴۱۱هزار بشکه نفت موافقت کرده و این رقم برای ماه آوریل تنها ۱۳۸هزار بشکه بود.
در این میان آنطور که رویترز گزارش داده است تحلیلگران «آربی‌سی کپیتال» می‌گویند که این تصمیم، ۸۰درصد کاهش داوطلبانه (۲.۲میلیون بشکه) تولیدات هشت عضو بزرگ اوپک را به بازار برمی‌گرداند. به نوشته آنها، افزایش واقعی تولید تاکنون نسبت به آنچه برنامه‌ریزی شده بود، کمتر و عمده تولیدات نیز از سوی عربستان بوده است. ریاض در اقدامی با هدف نمایش اعتماد عربستان به تقاضای نفت، دیروز بهای نفت خام «سبک عرب» را برای ماه آگوست به سقف چهارماهه آن در آسیا افزایش داد.همچنین تحلیلگران «گلدمن ساکس» انتظار دارند که اوپک‌پلاس در نشست بعدی این ائتلاف نفتی در سوم آگوست، برای آخرین‌بار با افزایش تولید موافقت کنند و اینبار آن را به روزانه ۵۵۰هزار بشکه برسانند. قیمت نفت همچنین به دلیل تصمیم غیرمنتظره آمریکا مبنی بر تعویق تعرفه‌ها تحت فشار قرار گرفته است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه گفت که این کشور در آستانه نهایی کردن چند توافق تجاری طی روزهای آتی است و تا نهم جولای به سایر کشورها درباره افزایش نرخ تعرفه‌ها اطلاع‌رسانی خواهد کرد و این تعرفه‌های جدید از اول آگوست اجرایی خواهند شد.

چشم‌انداز روند افزایش تولید اوپک پلاس
روند افزایش تولید اوپک پلاس در ماه‌های مه، ژوئن و ژوئیه تسریع شده و به ماهانه 411هزار بشکه در روز رسیده است. این اقدام علی‌رغم مازاد عرضه‌ای صورت‌گرفته که بر قیمت نفت تأثیر می‌گذارد. برخی منابع دیگر از افزایش 411هزار بشکه‌ای تولید در ماه اوت خبر داده‌اند که نتیجه محتمل‌تر اجلاس روز شنبه است. تصمیم به تسریع افزایش تولید زمانی گرفته شد که برخی اعضای اوپک پلاس ازجمله قزاقستان بسیار فراتر از سهمیه تعیین‌شده تولید کرده و باعث عصبانیت اعضایی شدند که به تعهد خود برای کاهش تولید پای‌بند بوده‌اند. تولید نفت قزاقستان در ماه گذشته میلادی به‌دنبال افزایش تولید شرکت شورون از میدان تنگیز، به بالاترین رقم رسید. ائتلاف اوپک‌پلاس که از سازمان کشورهای تولیدکننده نفت و متحدانش از جمله روسیه تشکیل شده است، تصمیم دارد سهم بازار خود را در مقابل افزایش تولید سایر تولیدکنندگان مانند آمریکا گسترش دهد. این ائتلاف حدود نیمی از نفت دنیا را تولید می‌کند. 8عضو ائتلاف اوپک‌پلاس 1.37میلیون بشکه در روز تولید خود را در ماه ژوییه افزایش می‌دهند که 62درصد از 2.2میلیون بشکه در روز کاهش تولید توافق شده این گروه را تشکیل می‌دهد.

کارنامه صادرات گاز طبیعی توسط ایران
از طرف دیگر طی روزهای گذشته اوپک اعلام کرد صادرات گاز طبیعی ایران در سال ۲۰۲۴ به حدود ۹میلیارد مترمکعب رسیده که کاهش ۳۰درصدی نسبت به سال قبل از آن داشته است. جدیدترین آمار منتشر شده از سوی اوپک نشان می‌دهد ایران در سال میلادی گذشته 8میلیارد و 967میلیون مترمکعب گاز طبیعی صادر کرده است. صادرات گاز ایران در سال 2024 نسبت به سال قبل 30درصد کاهش داشته است. ایران در سال 2023 بالغ بر 12میلیارد و 927میلیون مترمکعب گاز طبیعی صادر کرده بود. ترکیه مهمترین واردکننده گاز ایران است. براساس این گزارش روسیه که زمانی بزرگترین صادرکننده گاز در جهان بود طی سال های اخیر و تحت تاثیر جنگ اوکراین در سال 2024 تنها 159میلیارد مترمکعب گاز صادر کرده و از نظر میزان صادرات گاز در رتبه سوم قرار گرفته است. صادرات گاز روسیه در این سال 34درصد کمتر از سال 2021، یعنی قبل از حمله به اوکراین بوده است. این در حالی است که صادرات گاز طبیعی آمریکا با رشد 16درصدی از 188میلیارد مترمکعب در سال 2021 به 218میلیارد مترمکعب در سال 2024 رسیده است. قطر با صادرات 162میلیارد مترمکعبی دومین صادرکننده بزرگ گاز طبیعی جهان در سال 2024 شناخته شده است. صادرات گاز قطر در این سال نسبت به سال قبل یک میلیارد مترمکعب بیشتر بوده است.

برنامه تسریع احیای تولید نفت
از طرف دیگر خبرگزاری بلومبرگ در گزارشی نوشته است که عربستان سعودی، اوپک را برای افزایش عرضه به میزان ۴۱۱هزار بشکه در روز در طول سه‌ماه گذشته هدایت کرده و این گروه اکنون در حال بررسی افزایش تولید حتی بزرگ‌تری در ماه اوت است. این استراتژی قاطع که به این گروه اجازه می‌دهد سهم بازار را از تولیدکنندگان غیر اوپک‌پلاس پس بگیرد، در حالی دنبال می‌شود که ریسک عرضه بیش از حد جهانی، می‌تواند قیمت‌ها را بیشتر تحت فشار نزولی قرار دهد. کاهش اخیر قیمت نفت، پیروزی برای دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا است که قیمت‌های پایین‌تر را راهی برای کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان آسیب‌دیده از تورم می‌داند. اوپک و شرکایش پس از سال‌ها محدودیت داوطلبانه تولید، از آوریل، به بازگشایی شیرهای نفت روی آورده‌اند که این امر معامله‌گران نفت را غافلگیر کرده و سوالاتی را در مورد استراتژی بلندمدت این گروه مطرح کرده است. کنفرانس ویدئویی روز شنبه، به دلایل برنامه‌ریزی یک‌روز جلوتر افتاد. نمایندگان این گروه، طیف وسیعی از دلایل را برای این تغییر ذکر کردند که شامل تطبیق با اوج تقاضای سوخت در تابستان، مهار تولید بیش از حد توسط برخی از اعضا و بازپس‌گیری سهم بازار از رقبایی مانند تولیدکنندگان شیل آمریکا است. مقامات می‌گویند ریاض به ویژه مشتاق است که تولید متوقف شده را هرچه زودتر از سر بگیرد.

خودداری چین از خرید نفت آمریکا
چین در ماه مه، برای سومین‌ماه متوالی، از خرید نفت خام آمریکا خودداری کرد و ضربه دیگری به تولیدکنندگان شیل آمریکا وارد آورد که در حال حاضر با قیمت‌های پایین و افزایش عرضه جهانی، مواجه‌اند. طبق داده‌های جدید اداره آمار آمریکا که روز پنجشنبه منتشر شد، چین در ماه مه، نفت خام از آمریکا خریداری نکرد که مشابه آمار مارس و آوریل است و طولانی‌ترین دوره توقف خرید از سال ۲۰۱۸ محسوب می‌شود. این شکاف در بحبوحه تنش‌های تجاری مداوم میان واشنگتن و پکن روی داده و کل صادرات نفت خام آمریکا را به پایین‌ترین سطح خود در بیش از دو سال گذشته رسانده است. این اتفاق برای تولیدکنندگان شیل در بدترین زمان ممکن روی داده، زیرا قیمت نفت وست تگزاس اینترمدیت با رفع ریسک ژئوپلیتیکی، به زیر ۷۰دلار در هر بشکه سقوط کرده است. بدون تقاضای چین برای خرید نفت، صادرکنندگان آمریکایی گزینه‌های کمتری دارند که باعث افزایش ترس از اشباع بازار داخلی و فشار بیشتر بر قیمت‌ها می‌شود.