جزیره قشم، نگین درخشان خلیج فارس، با ظرفیت‌های طبیعی، جغرافیایی و زیرساختی بی‌نظیر خود، در حال تبدیل شدن به قطب اصلی توسعه اقتصاد دریامحور در ایران است.
به گزارش اقتصادسرآمد، جزیره استراتژیک قشم که در تنگه هرمز واقع شده و دسترسی به آب‌های آزاد بین‌المللی را میسر می‌سازد، پتانسیل‌های عظیمی در حوزه‌های شیلات، آبزی‌پروری، انرژی و گردشگری دریایی دارد. اما آنچه قشم را در مسیر توسعه‌ای پایدار و نوین قرار داده، رویکرد تحول‌آفرین آن در بهره‌گیری از دانش و فناوری است.
قشم با زیرساخت‌های رو به توسعه‌ای مانند بندر کاوه، مراکز شیلاتی، تاسیسات انرژی، جاده‌ها و اسکله‌های تخصصی، بستری مساعد برای فعالیت شرکت‌های فناور فراهم آورده است. علاوه بر این، نهادهایی همچون مرکز بین‌المللی رشد قشم، پارک زیست‌فناوری خلیج فارس و شرکت‌های سرمایه‌گذاری تخصصی آماده حمایت از طرح‌های نوآورانه هستند.مسائل پیچیده‌ای مانند بهره‌برداری بهینه از منابع شیلاتی، توسعه انرژی‌های پاک دریایی، حمل‌ونقل پایدار، مدیریت پسماندهای دریایی و ارتقاء صنعت گردشگری دریایی، همگی نیازمند ورود نوآوری و فناوری‌های پیشرفته هستند.سازمان منطقه آزاد قشم با درک عمیق از نقش محوری شرکت‌های دانش‌بنیان به عنوان موتور محرک اقتصاد مقاومتی و بنیان نوآوری‌های صنعتی و فناورانه، برنامه‌های جامعی برای حمایت از این شرکت‌ها در دست تدوین دارد تا چالش‌های دریایی را با نگاهی فناورانه حل و فصل کند.
اهمیت تمرکز بر اقتصاد دریامحور و نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در منطقه‌ای مانند قشم، فراتر از یک انتخاب توسعه‌ای ساده است؛ این یک ضرورت استراتژیک برای آینده این جزیره و در ابعادی وسیع‌تر، برای کل کشور محسوب می‌شود.قشم به دلیل موقعیت جغرافیایی منحصر به فرد خود در تنگه هرمز، نه تنها یک گذرگاه مهم دریایی است بلکه دروازه‌ای به منابع عظیم طبیعی و فرصت‌های اقتصادی بی‌شمار دریایی به شمار می‌رود.
تمرکز بر اقتصاد دریامحور به قشم اجازه می‌دهد تا از مزیت‌های ذاتی خود، شامل ذخایر غنی شیلاتی، پتانسیل گسترده آبزی‌پروری،ظرفیت‌های بی‌شمار در حوزه انرژی‌های پاک دریایی و چشم‌اندازهای بکر گردشگری دریایی، نهایت بهره‌برداری را داشته باشد.
این رویکرد نه تنها منجر به تنوع‌بخشی به منابع درآمدی جزیره می‌شود بلکه وابستگی به یک یا دو صنعت خاص را کاهش داده و تاب‌آوری اقتصادی آن را در برابر نوسانات بازار افزایش می‌دهد.در این میان، نقش شرکت‌های دانش‌بنیان حیاتی و تعیین‌کننده است و اقتصاد دریامحور مدرن، دیگر به روش‌های سنتی محدود نمی‌شود؛ بهره‌برداری بهینه و پایدار از منابع دریایی، مدیریت هوشمند پسماندها، توسعه حمل‌ونقل دریایی سبز و حتی ارتقاء تجربه گردشگری، همگی نیازمند فناوری‌های نوین و نوآوری‌های علمی هستند.شرکت‌های دانش‌بنیان با ارائه راه‌حل‌های فناورانه برای چالش‌هایی نظیر بهره‌وری پایین در صید و صیادی، نیاز به انرژی‌های جایگزین، آلودگی دریا و روش‌های نوین آبزی‌پروری، می‌توانند تحولی عمیق در این حوزه‌ها ایجاد کنند. این شرکت‌ها موتور محرک اقتصاد مقاومتی هستند، زیرا با بومی‌سازی دانش و فناوری، وابستگی به خارج را کاهش داده و ارزش افزوده‌ای پایدار در داخل کشور ایجاد می‌کنند.سازمان منطقه آزاد قشم برای تحقق این چشم‌انداز، چندین راهکار عملیاتی را در دستور کار دارد که با هدف تسهیل حضور و رشد شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی شده‌اند.این حمایت‌ها که در حال حاضر در مراحل کارشناسی و برنامه‌ریزی قرار دارند، شامل تسهیلات تامین فضا، پشتیبانی مالی، کمک به توسعه فناوری و برندینگ، حضور در نمایشگاه‌ها و توسعه بازار است. همچنین، راه‌اندازی «مرکز خدمات بازاریابی و صادرات محصولات فناورانه قشم» از جمله اقدامات کلیدی است که قرار است به عنوان بازوی تخصصی پشتیبانی از شرکت‌ها در زمینه‌های ثبت برند، بسته‌بندی، طراحی صنعتی، مشاوره صادرات و تدوین راهبرد فروش عمل کند.هدف نهایی این اقدامات، ایجاد یک فرآیند شفاف و تخصص‌محور برای جذب شرکت‌هایی با ظرفیت بالا در حوزه‌های دریایی است؛ شرکت‌هایی که نه تنها دارای ایده‌های فناورانه هستند، بلکه توانایی تبدیل آن‌ها به محصولات و خدمات تجاری‌سازی‌شده را نیز دارند.با حمایت از این شرکت‌ها و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم، قشم می‌تواند به آزمایشگاهی برای توسعه فناوری‌های دریایی پیشرفته تبدیل شود. این امر نه تنها فرصت‌های شغلی متخصص‌محور ایجاد می‌کند، بلکه جوانان تحصیل‌کرده را به سمت فعالیت‌های تولیدی و فناورانه جذب کرده و از مهاجرت نخبگان جلوگیری می‌کند.در نهایت، تلفیق این دو مفهوم یعنی اقتصاد دریامحور و دانش‌بنیان، قشم را به مدلی موفق برای توسعه پایدار و هوشمند در سطح ملی و حتی منطقه‌ای تبدیل خواهد کرد. این رویکرد، جزیره را در مسیر تبدیل شدن به یک قطب اقتصادی نوین قرار می‌دهد که هم از مواهب طبیعی خود بهره می‌برد و هم با قدرت دانش، آینده‌ای روشن‌تر را رقم می‌زند./ تسنیم