«سرآمد» گزارش می‌دهد؛

انتقال آب دریا جایگزین تامین آب صنایع از زاینده‌رود 

برای چرخش چرخ پالایشگاه اصفهان آب دریا تزریق می‌شود
​​​​​​​گروه انرژی-محمدکیان اسماعیلی نژاد - در پی کاهش متوسط بارش‌های کشور به‌ موجب تکرار خشکسالی‌های متأثر از تغییرات اقلیمی و نیاز فزاینده به آب به ‌دلیل جمعیت روبه‌رشد کلانشهرهایی چون اصفهان، مقرر شده تا صنایع بزرگ، با استفاده از منابع نامتعارفی چون آب دریا و پساب، میزان استفاده از آب‌های سطحی و زیرزمینی را به ‌صفر برسانند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که استان اصفهان، به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی ایران، حالا درگیر با چالش جدی کمبود آب است. صنایع بزرگی مانند فولاد، پالایشگاه‌ها و واحدهای تولیدی در این استان، سالانه میلیون‌ها مترمکعب آب مصرف می‌کنند که تاکنون عمدتاً از منابع زیرزمینی و رودخانه زاینده‌رود تأمین شده است. با خشک‌شدن مکرر زاینده‌رود و کاهش منابع آب شیرین، پروژه انتقال آب دریا از دریای عمان و خلیج‌فارس به فلات مرکزی ایران، به عنوان یک راه‌حل بلندمدت مطرح شد.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، پروژه انتقال آب از خلیج‌فارس به بخش‌های مرکزی فلات ایران از بزرگ‌ترین طرح انتقال آب در کشور محسوب می‌شود، هدف اصلی این پروژه عظیم، تأمین آب برای صنایع، شرب و کشاورزی صنعتی در استان‌های مرکزی کشور است. انتقال آب از دریا به استان اصفهان از مهم‌ترین پروژه‌های پالایشگاه اصفهان به‌شمار می‌رود که با هدف تأمین پایدار آب مورد نیاز صنایع بزرگ استان، به‌ویژه در شرایط بحران کم‌آبی، اجرایی شده و به بهره‌برداری رسیده است. طبق گزارش‌ها، فاز اول این پروژه در سال‌۱۴۰۴ تکمیل شده است. مدتی قبل بود که رسانه‌ها اعلام کردند آب دریا به اصفهان رسیده است. در این میان برخی کارشناسان اعلام کردند که با تامین آب مورد نیاز واحدهای صنعتی از طریق آب دریا، صنایع دیگر بدون وابستگی به منابع آب محلی مانند زاینده‌رود به فعالیت خود خواهند پرداخت. 
پالایشگاه اصفهان نیز به‌ عنوان یکی از قطب‌های پالایش نفت‌خام ایران که متنوع‌ترین پالایشگاه کشور از نظر محصولات محسوب می‌شود و یک‌چهارم از گازوئیل ایران را تأمین می‌کند، به‌سمت برداشت صفر از منابع سطحی و زیرزمینی استان اصفهان حرکت کرده و پساب فاضلاب شاهین‌شهر و آب انتقال‌یافته از دریای عمان را جایگزین آن کرده است. براساس آمار و گزارش‌های منتشرشده، ماهانه 700هزار مترمکعب آب از دریای عمان به پالایشگاه اصفهان وارد خواهد شد که این پروژه سهم موثری در پایدارسازی تأمین آب پالایشگاه و کاهش بارگذاری روی منابع آبی مرتبط با زاینده‌رود دارد.

تامین آب مورد نیاز پالایشگاه اصفهان از دریا
آنطور که «تسنیم» گزارش داده، غلامرضا باقری‌دیزج، مدیرعامل پالایشگاه اصفهان گفته: طرح انتقال آب از دریا با هدف تأمین پایدار آب مورد نیاز صنایع بزرگ استان، به‌ویژه در شرایط بحران کم‌آبی، اجرایی شده و اکنون وارد فاز عملیاتی و بهره‌برداری شده است. وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی خاص اصفهان و خشکسالی‌های مکرر منطقه افزود: موضوع تأمین آب صنعتی سال‌ها در دستور کار بوده که با تأسیس شرکت مجری انتقال آب، با سهامداری صنایع بزرگ استان، مسیر بهره‌گیری از منابع پایدار، نظیر آب دریای عمان فراهم شده است. وی با تأکید بر استمرار و پایداری تولید در این شرکت و با ذکر اینکه پالایشگاه اصفهان نخستین صنعت استان است که از این طرح استفاده می‌کند، افزود: با اجرایی‌شدن طرح انتقال آب از دریا، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های صنایع اصفهان یعنی کمبود آب برطرف می‌شود. مدیرعامل شرکت پالایش نفت اصفهان در پایان گفت: با وجود اهمیت استراتژیک آب دریا، استفاده حداکثری از منابع آب بازیافتی و تصفیه پساب و همچنین اجرای برنامه‌های صرفه‌جویی در مصرف با قوت دنبال می‌شود و استفاده از آب دریا به عنوان منبع مطمئن و کلیدی در پایداری عملیات صنعتی و پالایشگاهی برای قطع وابستگی به آب شهری است.
پیش از این نیز مدیرعامل فولاد مبارکه اخیراً اعلام کرده بود که با بهره‌برداری از این طرح، بخش عمده‌ای از نیاز آبی خطوط تولید این شرکت تأمین خواهد شد و وابستگی به منابع محدود زاینده‌رود به حداقل می‌رسد. همچنین مقامات استانی بر این باورند که این پروژه می‌تواند اشتغالزایی، توسعه صنعتی و پایداری اقتصادی اصفهان را تضمین کند.

دو روی سکه انتقال آب
از دیدگاه اقتصادی، این پروژه می‌تواند چرخه تولید صنایع اصفهان را احیا کند. اصفهان، میزبان صنایع بزرگی مانند فولاد مبارکه و ذوب‌آهن است که کمبود آب، تولید آن‌ها را تهدید می‌کند. با انتقال آب دریا، صنایع می‌توانند بدون قطع مصرف آب‌های سرزمینی ادامه دهند که این امر اشتغالزایی و رشد اقتصادی را تضمین می‌کند. علاوه‌بر این، پروژه بخشی از آب را برای شرب و کشاورزی گلخانه‌ای اختصاص می‌دهد که می‌تواند به تنوع منابع آب کمک کند. تحلیلگران معتقدند که این طرح در بلندمدت، هزینه‌های ناشی از کمبود آب (مانند توقف تولید) را جبران خواهد کرد، هرچند آب منتقل‌شده گران‌قیمت است و ارزش‌افزوده بالایی دارد.
در حالی‌که پروژه انتقال آب از دریا با هدف نجات صنایع در حال اجراست، بسیاری از کارشناسان محیط‌زیست و فعالان اجتماعی نسبت به تبعات جدی این پروژه هشدار داده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که فرایند شیرین‌سازی آب شور حجم عظیمی از آب شور و مواد شیمیایی را به دریا بازمی‌گرداند. این موضوع می‌تواند اکوسیستم‌های حساس دریایی را در خلیج‌فارس و دریای عمان تهدید کند. کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این روند، آسیب‌های جبران‌ناپذیری به موجودات دریایی و صیادان محلی وارد خواهد کرد. همچنین برخی منتقدان معتقدند که این پروژه به جای آنکه به نفع مناطق کم‌آب ساحلی مانند سیستان و بلوچستان یا هرمزگان باشد، در خدمت صنایع بزرگ و قدرتمند در استان‌های مرکزی قرار گرفته است.
بسیاری از روستاهای حاشیه دریا نیز همچنان از آب آشامیدنی پایدار محروم‌اند. از طرف دیگر، فرایند نمک‌زدایی و انتقال آب در مسافت‌های طولانی، مصرف انرژی بسیار بالایی دارد. در شرایطی که کشور با بحران انرژی و محدودیت منابع مواجه است، اجرای چنین پروژه‌ای می‌تواند به مصرف بی‌رویه برق و سوخت‌های فسیلی دامن بزند. به باور برخی کارشناسان، پروژه‌هایی از این دست نشان‌دهنده تداوم یک سیاست نادرست در مدیریت آب است؛ یعنی تقدم منافع صنعتی بر حقابه کشاورزان و محیط‌زیست. به باور آنان، به جای انتقال آب پرهزینه، باید روی اصلاح الگوی مصرف، بازچرخانی آب و بهینه‌سازی صنایع تمرکز شود.
پیش از این منیره کرباسچی، فعال محیط‌زیست درباره طرح انتقال آب از دریای عمان به این استان گفته بود: این طرح مورد انتقاد فعالان محیط‌زیست است، چراکه از لحاظ محیط‌زیستی و اقتصادی توجیه ندارد. همچنین شیرین کردن و انتقال هر مترمکعب آب دریا حدود چند یورو هزینه دارد و فاقد توجیه اقتصادی است. او تاکید کرد: تنها راه توجیه انتقال آب دریا به اصفهان کمک به محیط‌زیست استان، احیای زاینده‌رود و گاوخونی و جلوگیری از فرونشست بیشتر است، اما اگر قرار است این آب صرف توسعه صنایع شود، به ضرر محیط‌زیست اصفهان خواهد 
بود. 
این فعال محیط‌زیست همچنین تاکید کرد: اجرای طرح‌های انتقال آب در سال‌های گذشته فقط باعث شده برای بعضی افراد تصور وجود آب زیاد ایجاد شود و نتیجه آن بارگذاری بیشتر بر رودخانه و شدت گرفتن بحران آب در استان بود. به گفته کرباسچی، اگر ۴۰۰میلیون مترمکعب آب از دریا به اصفهان برسد، باید در تمام سال رودخانه جاری باشد، چراکه برای جریان دائمی رود سالانه حدود ۲۰۰میلیون مترمکعب آب لازم است.
انتقال آب دریا جایگزین تامین آب صنایع از زاینده‌رود 
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه