مالکان کشتی‌های چینی در دریاها سردرگم شدند
​​​​​​​گروه بین‌الملل- در حالی‌که تنش‌های تجاری بین ایالات متحده و چین در سال ۲۰۲۵ به اوج خود رسیده، دولت آمریکا تعرفه‌ها و هزینه‌های جدیدی را بر کشتی‌های چینی و کشتی‌های ساخته‌شده در چین اعمال کرده است. این اقدامات که بخشی از تحقیقات بخش ۳۰۱دفتر نماینده تجاری ایالات متحده است، با هدف مقابله با سلطه چین در صنعت کشتی‌سازی جهانی و حمایت از ظرفیت‌های داخلی آمریکا طراحی شده‌اند. برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند؛ هزینه‌های اضافی برای کشتی‌های تحت مالکیت و ساخت چین که ۱۹درصد از ناوگان جهانی را شامل می‌شود، از ۱۴اکتبر اجرایی می‌شود. این در حالی است که جزئیات آن هنوز اعلام نشده و به همین جهت کارشناسان و تحلیلگران این شرایط را به‌عنوان سردرگمی و غیرشفاف بودن می‌نامند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، جایگاه نخست کشتی‌سازی چین در جهان، نمادی از تحول تاریخی آن از یک کشور قاره‌ای متمرکز به درون یک قدرت دریایی است که عنوان بزرگ‌ترین کشتی‌ساز جهان را دارد، اما این تنها مزیت آن نیست، بلکه صنعت کشتی‌سازی چین نشان‌دهنده یک دارایی استراتژیک محوری برای پکن است که در راستای تلاش«شی‌جین‌پینگ»، رهبر چین، برای تغییر شکل نظم جهانی است.
باید توجه داشت شرکت‌های بزرگ کشتی‌سازی چینی که کشتی‌های تجاری جهان را تولید می‌کنند، همان‌هایی هستند که معمولاً برای نیروی دریایی چین کشتی‌های جنگی می‌سازند. کارخانه‌های کشتی‌سازی چین در حال رونق هستند و قراردادهای چندمیلیارد دلاری برای ساخت کشتی‌های جنگی، کشتی‌های کانتینری، نفتکش‌ها و حامل‌های بار برای خطوط کشتیرانی در چین، غرب و حتی تایوان دریافت کرده‌اند.
در طول سال‌های گذشته کارخانه‌های کشتی‌سازی گسترش یافتند، تعداد بسیاری از کارگران را آموزش دادند و زنجیره‌های عرضه گسترده‌ای را برای سال‌های آینده ایجاد کردند. برنامه‌ریزان نظامی چینی از همه این موارد برای ساختن بزرگ‌ترین نیروی دریایی جهان از نظر تعداد کشتی استفاده می‌کنند. در مقابل از رونق صنعت کشتی‌سازی آمریکا کاسته شده است.در صورت درگیری طولانی‌مدت، نیروی دریایی چین به لطف کارخانه‌های کشتی‌سازی چینی دست بالا را خواهد داشت، چون اندازه کارخانه‌های کشتی‌سازی چینی جهت افزایش تولید در زمان جنگ مناسب است، می‌توانند سرعت تولید را تسریع، کشتی‌ها را جایگزین و کشتی‌های آسیب‌دیده را به سرعت تعمیر کنند. این قابلیت را کارخانه‌های کشتی‌سازی آمریکایی در طول جنگ جهانی دوم ارائه کرده‌اند.

تحمیل هزینه‌های اضافی به کشتی‌های چینی
آنطور که «مانا» به نقل از مارین لاین گزارش داده، براساس این دستورالعمل، هزینه‌های اضافی برای کشتی‌های تحت مدیریت چینی از ۱۴اکتبر‌۲۰۲۵ حدود ۵۰دلار به ازای هر تن خالص است که در سال‌۲۰۲۸ به ۱۴۰دلار به ازای هر تن خالص افزایش می‌یابد. همچنین برای کشتی‌های ساخت چین، این هزینه از ۱۴اکتبر‌۲۰۲۵ حدود ۱۸دلار به ازای هر تن خالص یا ۱۲۰دلار به ازای هر کانتینر خواهد بود که در سال‌۲۰۲۸ به ۳۳ دلار به ازای هر تن خالص یا ۲۵۰دلار به ازای هر کانتینر افزایش می‌یابد. هزینه‌ها هرسال پنج‌بار برای هر کشتی محدود می‌شود. آژانس گمرک و حفاظت مرزی آمریکا به‌عنوان آژانس وصول هزینه‌ها تعیین شده است.
اندرو مک‌آلیستر، یکی از شرکای شرکت Holland & Knight، در سخنرانی خود در کنفرانس Marine Money Asia در سنگاپور گفت: ۱۹درصد ناوگان جهانی متعلق به چینی‌ها و نهادهای چینی است. وی خاطرنشان کرد: مقامات آمریکایی قول داده‌اند در مورد فرایندهای مربوط به هزینه‌ها توضیحات ضروری را اعلام کنند، اما جزئیات این موضوع هنوز منتشر نشده است.
لارس جنسن از Verspucci Maritime نیز گفت که سوالاتی از سوی صنعت کشتیرانی درباره اجرای عملی هزینه‌ها به USTR مطرح شده است. نماینده تجاری ایالات متحده اعلام کرده است: «ما تلاش می‌کنیم تا شفافیت بیشتری در مورد سوالات مطرح‌شده توسط ذی‌نفعان ارائه دهیم. ما از هزینه‌های ۱۴اکتبر آگاه هستیم و با جدیت تلاش می‌کنیم تا این اطلاعات را از قبل منتشر کنیم.»
یکی از نگرانی‌های خاص مطرح‌شده در کنفرانس سنگاپور، نحوه برخورد با کشتی‌هایی بود که تحت قراردادهای اجاره چینی تأمین مالی می‌شوند و سوال این است که چگونه کشتی‌ها در رابطه با اجاره مالی توقیف می‌شوند. ریستوفوروس بیسبیکوس، مدیر مالی Watson Farley & Williams می‌گوید: «متأسفانه در این زمینه هیچ شفافیتی وجود ندارد.»
مک‌آلیستر، مدیر شرکت Holland & Knight، به مالکان توصیه می‌کند تجزیه و تحلیل کاملی از مالکیت کشتی، اپراتور و ساخت ناوگان کشتی انجام دهند. مالکان باید به وضوح مسئولیت‌های مربوط به هزینه‌های بندری را در اسناد اجاره یا سایر اسناد قانونی تعیین کنند. در این راستا، خطوط کشتیرانی کانتینری کاسکو و OOCL متعلق به چین اعلام کرده‌اند که متعهد به ارائه خدمات به مشتریان خود در بازارهای آمریکا و از آنجا هستند، اما جزئیات بیشتری ارائه نکرده‌اند.در پایان این گزارش آمده است: خطوط غیرچینی در حال تنظیم استقرار کشتی‌ها برای انتقال کشتی‌های ساخت چین به سایر تجارت‌ها هستند تا در آمریکا پهلو نگیرند. با وجود عدم شفافیت و راهنمایی‌های روشن درباره اجرای هزینه‌ها، برخی خطوط کانتینری درباره برنامه‌های خود برای پهلوگیری در ایالات متحده اطلاعیه‌هایی منتشر کرده‌اند. اوایل این هفته، مرسک به CMA CGM پیوست و اعلام کرد که هیچ هزینه اضافی برای محموله‌های ایالات متحده که از ۱۴اکتبر اجرا می‌شوند، وجود نخواهد داشت.

رقابت استراتژیک در صنعت کشتی‌سازی
کارشناسان بر این باورند که چین در حال حرکت به سمت ساخت ناوگان دریایی قوی‌تر از همتای آمریکایی خود است. بررسی گزارش‌های منتشرشده از سوی رسانه‌های مختلف نیز نشان می‌دهد که چین پس از تبدیل خود به «کارخانه جهانی» به دنبال تثبیت جایگاهش به‌عنوان بزرگ‌ترین کشتی‌ساز جهان است. بسیاری از مشتریان کشتی‌سازی چین نیز کشورهای غربی در اروپا و آمریکای‌شمالی هستند. مدتی قبل بود که وال‌استریت ژورنال در گزارشی نوشت؛ هرچند بزرگ‌ترین شرکت‌های کشتیرانی جهان هنوز تحت مالکیت غربی‌ها هستند، اما بیش از نیمی از صنعت کشتی‌سازی تجاری جهان متعلق به چین بوده و این موضوع پکن را تا حد زیادی به بزرگ‌ترین کشتی‌ساز جهان تبدیل می‌کند.
رقابت تجاری و اقتصادی ایالات متحده آمریکا و چین بر سر سهم از بازار جهانی صنعتی کشتی‌سازی در حال شدت‌گرفتن است. آخرین گزارش‌های رسمی منتشرشده نشان می‌دهد که بیش از نیمی از بازار دنیای ساخت کشتی در جهان در اختیار چین است و این کشور همچنان غول اصلی این صنعت بزرگ و استراتژیک شناخته می‌شود. از طرف دیگر، اما آمریکا نیز طی ماه‌های گذشته بیکار نبوده و به دنبال کسب سهم بیشتر از این بازار مهم است. سیاست‌های تعرفه‌ای اجرایی‌شده در دولت دونالد ترامپ موجب شده تا این صنعت به کانون تازه‌ای از جنگ تجاری میان دوقدرت اقتصادی جهان تبدیل شود.
صنعت کشتی‌سازی در جهان وارد مرحله‌ای تازه از رقابت ژئوپلیتیکی شده است. چین با بهره‌گیری از سیاست ادغام نظامی-غیرنظامی، سرمایه‌گذاری‌های کلان و یارانه‌های دولتی، به اصلی‌ترین قدرت در این صنعت بدل شده و توانسته فاصله خود با رقبای قدیمی را به شکلی چشمگیر افزایش دهد. دولت چین طی هفته‌های گذشته با ادغام دو غول دولتی خود، صنعت کشتی‌سازی جهان را قبضه کرده و با ظرفیت تولیدی بی‌سابقه به قدرت بلامنازع این حوزه تبدیل شده است. این در حالی است که آمریکا در برابر این برتری، با همکاری کره‌جنوبی و ژاپن و طرح‌های کلان صنعتی می‌کوشد جایگاه ازدست‌رفته خود را بازپس گیرد. در مقابل، ایالات متحده که روزگاری بر دریاها تسلط داشت، اکنون برای بازسازی توان تولیدی خود به همکاری متحدان آسیایی روی آورده است.