سایه نفوذ ابالات متحده آمریکا از طریق پاکستان برای کشورهای منطقه 
​​​​​​​گروه بین‌الملل- رضا رضایی- در سال‌های اخیر، تحولات در روابط بین ایالات متحده و پاکستان منجربه تغییرات قابل‌توجهی در ژئوپلیتیک خاورمیانه و جنوب آسیا شده است. تأثیر این تغییرات در طیف وسیعی از ژئوپلیتیک، به‌ویژه در روابط پاکستان با روسیه، چین، هند، کشورهای خلیج‌فارس و کشورهای قفقازجنوبی، احساس شده است.
در آوریل و مه‌۲۰۲۵، مداخله دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در کاهش درگیری‌ها بین پاکستان و هند در کشمیر منجربه گرم‌شدن روابط و متعاقباً بهبود روابط بین اسلام آباد و واشنگتن شد. در مورد این موضوع، شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، اظهار داشت که «ترامپ از جنگ در آسیا جلوگیری کرد» و به پاس قدردانی از تلاش‌های او، پاکستان ترامپ را برای جایزه صلح نوبل‌۲۰۲۶ نامزد کرد. 
تأثیرات نزدیکی بین پاکستان و ایالات متحده همچنین در کاهش تنش در درگیری اسرائیل و فلسطین و توسعه اتحادهای دفاعی جدید در خاورمیانه مشاهده شده است. پس از حملات اسرائیل به قطر، یکی از بحث‌برانگیزترین مسائل پس از اجلاس مشترک سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب که در ۱۵سپتامبر‌۲۰۲۵ برگزار شد، ایجاد اتحادهای دفاعی جمعی در خاورمیانه بود.

پیمان دفاعی اسلام‌آباد-ریاض
اولین گام مشخص به سوی چنین همکاری با اعلام «توافق‌نامه دفاع استراتژیک مشترک» بین پاکستان و عربستان سعودی در ۱۸سپتامبر‌۲۰۲۵ محقق شد. ایجاد یک پیمان دفاعی بین کشورهای خلیج‌فارس که پس از توافق‌نامه ابراهیم‌۲۰۲۰ به متحدان کلیدی ایالات متحده در خاورمیانه تبدیل شدند و پاکستان، تغییر عمده‌ای در ژئوپلیتیک منطقه‌ای ایجاد کرد. علاوه‌بر این، بحث‌هایی مطرح شده که نشان می‌دهد بسیاری از کشورهای دیگر احتمالا به این اتحاد بپیوندند و به‌طور بالقوه زمینه را برای یک پیمان دفاعی جمعی در خاورمیانه فراهم کنند. تشکیل چنین اتحادهایی که دفاع متقابل را در میان کشورهای با اکثریت مسلمان در نظر می‌گیرد، می‌تواند بازیگران بزرگی مانند هند، روسیه، ایالات متحده و چین را به تجدیدنظر در سیاست‌های خود در قبال این کشورها ترغیب کند. 

حمایت از طرح ترامپ
یکی از جدیدترین نمونه‌های همکاری ایالات متحده و پاکستان، حمایت از طرح غزه ترامپ بوده است. در هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل، ترامپ و تیمش طرح غزه را با چندین کشور مسلمان، از جمله پاکستان، به اشتراک گذاشتند. محمد اسحاق‌دار، وزیر امور خارجه پاکستان اظهار داشت که طرح ۲۰ماده‌ای غزه که توسط ترامپ اعلام شد، با نسخه اولیه آن متفاوت است. ترامپ با جلب حمایت اردن، امارات، اندونزی، ترکیه و عربستان علاوه‌بر پاکستان، قصد داشت صلح پایداری را در خاورمیانه برقرار کند. پیش‌بینی می‌شود که برای غلبه بر مشکلات فعلی و بالقوه در اجرای این طرح، ایالات متحده به‌طور فزاینده‌ای به حمایت شرکای نزدیک خود مانند عربستان و پاکستان متکی باشد، اما همکاری عمیق‌تر واشنگتن با اسلام‌آباد می‌تواند بار دیگر منجربه تغییر سریع توازن قدرت در خاورمیانه و جنوب آسیا شود. 

مسیر «خان» و «شریف»
مسیر سیاست خارجی دولت عمران‌خان، نخست‌وزیر سابق پاکستان، موضوع بحث‌های شدیدی بود. روابط ایالات متحده و پاکستان که از نظر تاریخی با نوساناتی همراه بود که در دوران تصدی «خان» به نقطه بحرانی خاصی رسید. نقطه‌عطف واقعی زمانی رخ داد که عمران‌خان از روسیه بازدید و توجه زیادی را به خود جلب کرد، زیرا اولین سفر یک نخست‌وزیر پاکستانی به مسکو در ۲۳سال گذشته بود. این دیدار، از بسیاری جهات، نشان‌دهنده تغییر ژئوپلیتیکی در جهت‌گیری سیاست خارجی پاکستان بود. اندکی پس از آن، دولت عمران‌خان پس از تنش با ارتش پاکستان با رأی ‌عدم‌اعتماد پارلمان برکنار شد. دولت بعدی، به رهبری شهباز شریف، از آن زمان تلاش‌های قابل‌توجهی برای بازگرداندن سیاست خارجی پاکستان به مسیر قبلی انجام داده است. 

نگرانی دهلی چیست؟
پس از شکست در افغانستان، ایالات متحده تمایل داشت پاکستان را سرزنش کند و پیوسته نگرانی خود را از نزدیکی روزافزون اسلام‌آباد به چین ابراز می‌کرد. در دوران دولت شهباز شریف، پاکستان به همکاری خود با چین ادامه داد و در عین حال تلاش کرد تا رابطه‌ای متعادل با غرب برقرار کند. ابتکارات ترامپ برای کاهش درگیری‌های اخیر در کشمیر با استقبال گرم پاکستان روبه‌رو شد. از سوی دیگر، هند از تأکید مداوم ترامپ بر این موضوع و نزدیکی او به پاکستان ناراضی بود. از نظر تاریخی، همکاری ایالات متحده و پاکستان، به‌ویژه در حوزه نظامی، باعث انتقاد مداوم هند بوده است. دهلی که قادر به دریافت حمایت کافی از ایالات متحده در بسیاری از زمینه‌های تولید دفاعی نیست، مجبور شده برای تأمین نیازهای امنیتی خود به روسیه روی آورد. بنابراین، حمایت نظامی فزاینده ایالات متحده از پاکستان امروز احتمالاً بر منافع استراتژیک هند تأثیر منفی خواهد گذاشت. 

تاثیر بر معادلات افغانستان
تلاش‌های روزافزون پاکستان برای احیای روابط خود با ایالات متحده و تقویت روابط دفاعی خود با کشورهای خلیج‌فارس در خاورمیانه می‌تواند منجربه اختلالات قابل‌توجهی در تعادل ژئوپلیتیکی در سراسر اوراسیا شود. این تغییر احتمالا مستقیماً بر روابط پاکستان با کشورهای همسایه‌اش تأثیر بگذارد. ایالات متحده که به دنبال استقرار مجدد حضور خود در پایگاه هوایی بگرام در افغانستان است، می‌تواند مرحله جدیدی از همکاری گسترده با پاکستان را آغاز کند. چنین تحولی بدون تردید چشم‌انداز ژئوپلیتیکی جنوب آسیا را بار دیگر پیچیده خواهد کرد. به‌ویژه که روابط پاکستان با ایران در سال‌های اخیر با نوساناتی همراه بوده است که احتمالا در حفظ تعادل در این روابط با مشکلاتی روبه‌رو شود. اگر ایالات متحده قصد دارد جایگاه خود را به‌عنوان یک بازیگر ژئوپلیتیکی تأثیرگذار در افغانستان بازیابد، به دنبال ایجاد یک همکاری راهبردی بلندمدت با پاکستان باشد. 

مسیر دشوار پاکستان
تنش بین هند و ایالات متحده که ناشی از مواضع متفاوت آن‌ها در مورد روسیه بوده و در روابط تجاری آن‌ها منعکس شده، نقش مهمی در تغییر شکل صف‌بندی‌های ژئوپلیتیکی داشته است. در عین حال، پاکستان نیز از همکاری ایالات متحده با هند ناراحت است، اما در دولت ترامپ، زمینه سیاسی در واشنگتن به سرعت تغییر و سردشدن روابط هند و ایالات متحده، راه را برای نزدیکی بین پاکستان و ایالات متحده هموار کرد. در این تحولات جدید که هند با فاصله گرفتن از ایالات متحده به دنبال روابط نزدیک‌تر با چین و روسیه بوده، پاکستان فرصتی برای دنبال کردن رابطه‌ای متعادل‌تر با واشنگتن و پکن پیدا کرده است.
با وجود این، حفظ تعادل در سیاست خارجی برای پاکستان به‌طور فزاینده‌ای دشوار شده است. همکاری دفاعی این کشور با عربستان و همکاری آن با ایالات متحده در اجرای طرح غزه می‌تواند پاکستان را به سمت یک رویکرد سیاست خارجی «بلوک‌محور» سوق دهد. اگر «ذهنیت جنگ سرد» غرب و «سیاست بلوکی» که اغلب توسط چین مورد انتقاد قرار می‌گیرد، شروع به تأثیرگذاری بر سیاست خارجی پاکستان کند، این امر می‌تواند تأثیرات نامطلوبی بر روابط چین و پاکستان نیز داشته باشد. بنابراین، توانایی پاکستان در حفظ یک موضع متعادل در سیاست خارجی نه‌تنها برای ثبات خود، بلکه برای امنیت منطقه‌ای نیز بسیار مهم خواهد بود.