با دیپلماسی هندوها، تحریم‌های  پیش روی اپراتور هندی در بندر چابهار6ماه  تعلیق شد
​​​​​​​گروه بنادر- روز پنجشنبه ۳۰اکتبر(۸آبان) هند اعلام کرد که ایالات‌متحده آمریکا معافیت از تحریم‌ها برای این کشور به منظور راهبری و توسعه بخش‌هایی از بندر چابهار ایران را به مدت 6ماه دیگر تمدید کرده است؛ اقدامی که به گفته مقام‌های دهلی‌نو، ‌تلاش‌های هند برای گسترش تجارت با افغانستان و کشورهای آسیای مرکزی از طریق دور زدن رقیب خود، پاکستان را تقویت خواهد کرد. در این میان رسانه هندی بیزینس‌لاین نیز به نقل از یک منبع آگاه خبر داد که هند از تحریم‌های بندر چابهار معافیت دریافت کرده و فعالیت‌های پروژه این کشور در بندر چابهار اکنون که معافیت از تحریم‌ها تا اوایل سال آینده تمدید شده است، طبق معمول ادامه خواهد یافت.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، هرچند به باور کارشناسان مدت زمان معافیت تا اوایل سال آینده، کوتاه است، اما به دهلی‌نو فضای کافی می‌دهد تا فعالیت‌هایش را برای چندماه ادامه دهد و سپس با توجه به وضعیت تحریم‌ها، پس از پایان معافیت، تصمیمات بیشتری بگیرد. دریافت معافیت، مایه آسودگی‌خاطر بزرگی برای دولت هند است، زیرا توسعه بندر چابهار هم از نظر استراتژیک و هم از نظر اقتصادی برای این کشور دارای اهمیت بالایی است. این امر به این کشور اجازه می‌دهد تا با دور زدن پاکستان، به افغانستان و آسیای‌میانه و تا روسیه و اروپا دسترسی پیدا کند.هند و ایران در ماه مه گذشته، قراردادی ۱۰ساله برای اداره و مدیریت بندر چابهار توسط هند که در نزدیکی مرز جنوب‌شرقی ایران با پاکستان واقع شده است، نهایی کردند. این قرارداد شامل سرمایه‌گذاری تقریبا ۱۲۰میلیون دلاری هند و ۲۵۰میلیون دلار دیگر برای دریافت بدهی است. مقامات هندی در همین راستا طی ماه جاری با بازگشایی سفارت خود در کابل، اقدام به تقویت روابط خود با حاکمان افغانستان کردند. این در حالی است که سفارت هند در افغانستان پس از به قدرت رسیدن طالبان در سال۲۰۲۱ که در پی سقوط دولت مرکزی و خروج نیروهای ناتو به رهبری آمریکا از این کشور محقق شد، به‌طور کلی بسته شده بود.
شرایط ادامه حضور هند در بندر چابهار
آمریکا در سپتامبر امسال اعلام کرد معافیت تحریم‌ها برای فعالیت در بندر چابهار ایران را که در سال۲۰۱۸ صادر شده بود، از ۲۹سپتامبر لغو خواهد کرد. پس از تصمیم آمریکا مبنی بر لغو معافیت، وزارت امور خارجه هند در مورد اهمیت این پروژه با این کشور وارد مذاکره شد و خواستار تمدید معافیت شد. یک منبع آگاه دیگر گفت: «فعالیت‌های هند در این بندر می‌تواند تا پایان دوره معافیت به راحتی ادامه یابد. پس از آن، هند براساس شرایط، گام بعدی را برخواهد داشت. در صورت ادامه تحریم‌ها، هند می‌تواند درخواست تمدید معافیت دیگری را مطرح کند.» براساس گزارش بیزینس‌لاین، هند و ایران این بندر را به‌عنوان یک مرکز کلیدی برای کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال-جنوب به طول ۷۲۰۰کیلومتر برای جابه‌جایی بار میان هند، ایران، افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، روسیه، آسیای مرکزی و اروپا، با دور زدن پاکستان، در نظر گرفته‌اند.
بندر چابهار در ساحل جنوب‌شرقی ایران و در امتداد دریای عمان قرار دارد. به گزارش رویترز، هند در طرح اولیه مشارکت در توسعه و بهره‌برداری از این بندر قرار بود با احداث خط راه‌آهنی به افغانستان، به رشد اقتصاد این کشور محصور در خشکی از طریق تجارت کمک کرده و وابستگی کابل به بندر کراچی پاکستان را کاهش دهد. اعطای این معافیت به دنبال اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مبنی بر تمایلش برای دستیابی به یک توافق تجاری با هند صورت گرفته است؛ این اقدام همچنین نشانه‌ای از بهبود روابط میان دوکشور به‌ویژه پس از دوبرابرشدن تعرفه‌ها بر واردات هند به آمریکا و رسیدن آن تا ۵۰درصد به‌عنوان مجازاتی برای خرید نفت روسیه است که طی ده‌های اخیر، به پایین‌ترین سطح خود رسیده بود.

چابهار؛ محور اتصال هند به آسیای مرکزی
برخی کارشناسان بر این باورند که در ادامه تلاش‌های چندساله برای حفظ موقعیت بندر چابهار در نقشه تجارت جهانی، دولت هند توانست موافقت آمریکا را برای تمدید معافیت تحریمی این بندر تا اوایل سال آینده میلادی به‌دست آورد. بندر چابهار که از سال‌۲۰۱۶ در چارچوب تفاهم‌نامه‌های سه‌جانبه میان ایران، هند و افغانستان توسعه یافته، امروز به محور اصلی راهبرد اتصال هند با آسیای مرکزی و روسیه بدل شده است. به گزارش روزنامه Economic Times، مذاکرات فشرده‌ای طی هفته‌های اخیر میان مقامات دهلی‌نو و واشنگتن صورت گرفته تا امکان تداوم فعالیت شرکتIndian Ports Global Limited در چابهار حفظ شود. 
براساس این گزارش، هند تأکید کرده که عملکرد این بندر نه در راستای منافع نظامی، بلکه با هدف کمک‌های بشردوستانه و تسهیل تجارت مشروع در منطقه است. چابهار در حال حاضر مسیر حیاتی ارسال کمک‌های پزشکی و انسانی هند به افغانستان محسوب می‌شود؛ ازجمله ارسال آمبولانس‌ها و داروهایی که اوایل ماه جاری به کابل تحویل داده شد. منابع آگاه می‌گویند حتی دولت طالبان نیز علاقه‌مند است از ظرفیت این بندر برای تجارت خارجی خود بهره گیرد. در سال‌۲۰۲۴، هند و ایران قراردادی 10‌ساله برای بهره‌برداری از بندر چابهار امضا کردند که بستر حقوقی و عملیاتی لازم برای گسترش همکاری‌ها را فراهم کرده است.

تمدید معافیت از تحریم و توسعه
 روابط تجاری
تمدید تازه معافیت تحریمی، ضمن حفظ این روند، زمینه جذب سرمایه‌گذاران آسیای مرکزی را نیز تقویت خواهد کرد. ازبکستان، قزاقستان و تاجیکستان از جمله کشورهایی‌اند که در حال بررسی استفاده از مسیر چابهار برای کاهش وابستگی خود به ابتکار «یک کمربند-یک راه» چین هستند. در همین راستا، ماه گذشته تهران میزبان نخستین نشست سه‌جانبه ایران-هند-ازبکستان با محوریت چابهار بود. همزمان، روسیه نیز از طریق قزاقستان و ازبکستان به دنبال بهره‌برداری از مسیر چابهار برای دسترسی تجاری به هند و سایر بخش‌های آسیایی است. این روند، موقعیت چابهار را به‌عنوان دروازه جنوبی کریدور بین‌المللی شمال-جنوب تقویت می‌کند؛ مسیری که می‌تواند جایگزینی برای مسیرهای دریایی سنتی از طریق سوئز باشد.
در سطحی کلان‌تر، سیاست دریایی جدید هند با عنوانMAHASAGAR‌ نشان‌دهنده رویکردی است که فراتر از مرزهای ملی می‌رود. طبق برنامه دولت دهلی، پروژه‌های عظیم زیر چتر «ساگرمالا ۲.۰» شامل گسترش بنادر، ارتقای ناوگان کشتیرانی و توسعه بنادر سبز مبتنی بر هیدروژن است. در سال مالی‌۲۰۲۵، بنادر بزرگ هند بیش از ۸۵۵میلیون تن کالا جابه‌جا کردند و این کشور درصدد است سهم خود از بازار جهانی کشتی‌سازی را از یک‌درصد به ۱۰درصد طی دهه آینده افزایش دهد. تحلیلگران معتقدند که تداوم حضور هند در چابهار، علاوه‌بر منافع اقتصادی، یک پیام ژئوپلیتیکی آشکار دارد: دهلی‌نو قصد دارد با تکیه بر همکاری با ایران، روسیه و آسیای مرکزی، الگویی مستقل از نظم دریایی چین و غرب ایجاد کند؛ الگویی که می‌تواند چابهار را به مرکز ثقل جدید تجارت اوراسیا بدل کند.

چابهار، قربانی کمبود زیرساخت‎‌‌های لجستیکی
در حالی‌که بندر شهیدبهشتی چابهار به عنوان بزرگ‌ترین بندر اقیانوسی ایران، ظرفیت جابه‌جایی سالانه ۱۰میلیون تن کالا را دارد، تنها یک‌پنجم این توان بالفعل شده است. کارشناسان ریشه این عقب‌ماندگی را در کمبود زیرساخت‌های لجستیکی و بی‌توجهی به توسعه پسکرانه‌ها می‌دانند؛ عاملی که چابهار را از مسیر اصلی ترانزیت منطقه‌ای بازداشته است. کارشناسان تأکید می‌کنند که توسعه بنادر تنها با ساخت اسکله و تأمین تجهیزات تحقق نمی‌یابد. بندر، زمانی زنده است که بار در آن در گردش باشد. بدون ریل، جاده و مراکز پشتیبان، بندر به انبار ساحلی تبدیل می‌شود. در چابهار نیز همین اتفاق رخ داده است: زیرساخت دریا آماده است، اما زمینِ پشت آن هنوز توسعه نیافته است. با وجود آنکه چابهار به‌صورت بالقوه می‌تواند نقش حلقه اتصال میان کریدور شمال-جنوب و شرق-غرب را ایفا کند، سهم آن از ترانزیت کشور ناچیز است. در مقایسه با حجم ۱۶۰میلیون تنی جابه‌جایی کالا در بنادر ایران، عملکرد دومیلیون تنی چابهار عددی کوچک و نگران‌کننده به حساب می‌آید. در چنین شرایطی، آینده بندر چابهار در گرو نگاهی جامع به توسعه پسکرانه‌ها و تکمیل مسیر ریلی چابهار-زاهدان است؛ طرحی که می‌تواند مسیر ورود کالا از اقیانوس هند به آسیای‌میانه و روسیه را هموار کند. در غیر این صورت، چابهار همچنان بندری با جرثقیل‌های مدرن اما بدون بار باقی خواهد ماند؛ بندری که به جای گذر کالا، میزبان بارهای سرگردان است.