گروه صنعت و تجارت- بررسی‌ها نشان می‌دهد مشکلات صنعت فولاد ریشه در ضعف سیاست‌گذاری‌های این حوزه از جمله سهمیه‌های ناعادلانه، عملکرد ‏غیرشفاف برخی تولیدکنندگان و اصرار بر قیمت‌گذاری تثبیتی دارد.‏
به گزارش اقتصادسرآمد، رهبر انقلاب دو روز قبل در دیدار با اعضای دولت «رفع ناهماهنگی‌ها در سطوح پایین دستی» را برای افزایش و جهش تولید، ‏مهم برشمردند و گفتند: «در بخشهای پایین‌دستی گاهی ناهماهنگی‌های عجیب و غریبی هست. مثلاً یک کارخانه مصرف‌کننده ‏فولاد شکایت می‌کند که ورق فولاد را به من نمی‌دهند؛ ورق فولادی که در داخل تولید می‌شود.»‏
نابسامانی بازار فولاد که مورد انتقاد رهبر انقلاب هم قرار گرفت طی ماههای گذشته شرایط تولید را برای صنایع پایین دستی ‏بسیار سخت کرده است. پس از بروز انواع و اقسام مشکلات در صنعت فولاد کشور برای تأمین مواد اولیه و واسطه‌ای با قیمت ‏مناسب برای صنایع پایین‌دستی، رسانه‌ای نبوده که با تشریح نظام مسائل صنعت فولاد، ضرورت رسیدگی عاجل به این صنعت ‏استراتژیک را فریاد نزده باشد. چرا که چرخ بخش قابل توجهی از صنایع داخلی در گروی تأمین انواع مقاطع فولادی است و از ‏سوی دیگر محصولات فولادی در حوزه صادرات غیرنفتی حرف برای گفتن دارند.‏
شواهد نشان می‌دهد، واگذاری مقاطع فولادی که برخی با سهمیه دولتی در بورس کالا دریافت می‌کنند، با انگیزه دستیابی به سود ‏حاشیه بازار، روانه بازار آزاد می‌شود. این پدیده مخرب علاوه بر تأیید ضرورت بازبینی در سهمیه‌های تخصیصی سامانه ‏بهین‌یاب، تمرکز بر قیمت‌گذاری دستوری را نیز عاملی برای فشار تقاضا در بورس کالا معرفی می‌کند.‏
اما سرپرست وزارت صمت، از افزایش ۸۳ درصدی ظرفیت و توان تولید محصولات فولادی در کشور خبر داد.جعفر سرقینی  گفت: به طور نمونه هشت مورد از این افزایش ظرفیت‌ها را اعلام می‌کنم که علاوه بر محصولات فولادی توان تولید آلومینیوم کشور در این مدت ۳۷ درصد، داروی انسانی ۴۲ درصد، لاستیک خودرو ۵۴ درصد، فولاد خام ۷۰ درصد، کاتد مس ۹۷ درصد، انواع نخ ۹۸ درصد و محصولات پتروشیمی ۳۶ درصد افزایش داشته است.
سرپرست وزارت صمت گفت: در سایه این توسعه ها، سال گذشته ۴۱ ونیم میلیارد دلار صادرات غیر نفتی داشتیم که امیدواریم این روند ادامه دار باشد ضمن اینکه تا پایان این دولت نیز طرح‌های سرمایه گذاری شده نیز به بهره برداری خواهد رسید و اگر این توسعه‌ها کامل شود به اقتصاد بدون نفت که از دیرباز مطرح بوده خواهیم رسید.
سرقینی افزود: در چهار ماهه نخست امسال در مقایسه با چهار ماهه نخست سال ۹۲ تولید فولاد ۸۰ درصد، مس ۵۷ درصد، داروی انسانی ۴۲ درصد، محصولات فولادی ۳۴ درصد، پتروشیمی ۲۷ درصد، لاستیک خودرو ۲۴ درصد و تولید شمش آلومینیوم ۲۳ درصد رشد داشت.
سرقینی با اشاره به نگرانی‌های مطرح شده درباره خام فروشی افزود: علت صادرات ۱۲ میلیون تنی محصولات فولادی در سال گذشته استفاده از همین ذخایر و مواد خام داخلی است، ​ضمن اینکه در پنج سال منتهی به سال ۹۲ سالانه به طور متوسط ۲۲ میلیون تن صادرات سنگ آهن خام داشتیم که این عدد سال گذشته به سه میلیون تن کاهش یافت امروز هم قول می‌دهیم که صادرات سنگ آهن خام به نصف میزان سال گذشته کاهش خواهد یافت.
براساس اظهارات مکرر کارشناسان صنعت فولاد و آنچه پیشتر مطرح شد، تنها راه رسیدن بازار متلاطم فولاد به آرامش، ملزم شدن تولیدکنندگان به شفاف‌سازی عملکرد و ارائه کلیه محصولات فولادی در بورس کالا است؛ موضوعی که تولید کنندگان فولاد نیز از آن استقبال می‌کنند.
در این باره، رضا شهرستانی، عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با اشاره به اینکه همه ورق‌های فولادی باید در بورس کالا به فروش برسد، از ۲ برابر شدن قیمت ورق گرم از بورس کالا تا بازار آزاد خبر داده و این امر را موجب ایجاد رانت ۴۰ هزارمیلیارد تومانی در این حوزه دانسته است!
همچنین کیوان گردان، مدیرکل صنایع فلزی وزارت صمت با اعلام اینکه باید عرضه‌های فولاد به شیوه مچینگ به کلی حذف شود، گفت: ۷ شرکت تولید کننده ورق گرم داریم که ۶ میلیون تن ورق قابل عرضه در بورس دارند و از شهریور مکلف شدند که همه ورق گرم تولیدی خود را در بورس عرضه کنند.
وی افزود: ۵ شرکت تولید کننده ورق سرد داریم که ۲.۲ میلیون تن تولید می‌کنند که ۵۰ درصد از این ظرفیت متعلق به شرکت فولاد مبارکه است و همه این شرکت‌ها هم مکلف به عرضه محصولات خود هستند.
از این‌رو، ستاد تنظیم بازار به جهت ضرورت ایجاد شفافیت در عملکرد واحدهای تولیدی در جدیدترین مصوبه، کلیه شرکت‌های تولیدکننده بیلت، بلوم و اسلب را مکلف به ثبت اطلاعات موجودی اولیه، تولید، فروش، مصرف و گزارش انبارگردانی در سامانه‌های جامع تجارت و سامانه جامع انبارها کرده است.دیروز هم در خبر دیگری، سرپرست دفتر برنامه‌ریزی تامین، توزیع و تنظیم بازار وزارت صمت، تمامی شرکت های تولید کننده بیلت، بلوم و اسلب مکلف ‏به ثبت اطلاعات خود در سامانه جامع تجارت و انبارها شدند.‏
کامران کارگر گفت: تمامی شرکت‌های تولید کننده بیلت، بلوم و اسلب مکلف به ثبت اطلاعات خود در سامانه جامع تجارت و ‏انبارها شدند.‏
وی افزود: در راستای اجرای بند ۱۱ مصوبات دستور دوم نود و هفتمین جلسه کارگروه تنظیم بازار تمامی شرکت های تولید کننده ‏بیلت، بلوم و اسلب مکلف هستند از اول شهریورماه امسال اطلاعات موجودی اولیه، تولید، فروش، مصرف و ورود و خروج انبار ‏کالاهای خود را صرفاً مطابق برنامه زمانبندی و ترتیبات لازم در سامانه‌های جامع تجارت (‏www.ntsw.ir) ‎و سامانه جامع ‏انبارها (‏www.nwms.ir) ‎ثبت نمایند.‏