امضای پیمان اسلو در سال 1993 میان اسرائیل و سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف)، مقدمه ای برای شروع روابط علنی میان ‏بحرین و اسرائیل شد. این روابط از سپتامبر 1994 و سفر وزیر محیط زیست اسرائیل به بحرین برای مشارکت در مذاکرات آب و ‏هوایی و محیط زیست آغاز شد و تا ملاقات سلمان بن حمد آل خلیفه، ولیعهد بحرین با شیمون پرز، رئیس جمهور سابق اسرائیل در ‏سال 2000 و ملاقات پنهانی شیمون پرز و تسیپی لیونی، وزیر امور خارجه سابق اسرائیل با پادشاه بحرین در سال 2009 در ‏نیویورک پیش رفت. روابط طرفین که به ادعای بحرین در راستای جدیت اسرائیل در مسیر صلح آغاز شده بود، تنها به روابط ‏سیاسی منحصر نشد و بحرین در سال 2005 ممنوعیت واردات کالاهای اسرائیلی را لغو کرد. ‏
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی ارتش اسرائیل، بحرین همکاری های اطلاعاتی و نظامی با اسرائیل در حوزه های مرتبط با ‏ایران و سازمان های فلسطینی نیز دارد. کانال اسکای نیوز آمریکا نیز در سال 2015 از مذاکرات بحرین برای خرید سامانه "گنبد ‏آهنین" اسرائیل خبر داد. دامنه این روابط به درز خبر درمان اعضای خاندان آل خلیفه در بیمارستان های اسرائیل و همکاری میان ‏مراکز دینی دو کشور نیز بسط پیدا کرده است. ‏از جدیدترین سوابق روابط بحرین با اسرائیل نیز می توان به سفر هیاتی از بحرین به سرزمین های اشغالی در سال 2017 و ‏همزمان با اعلام قدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی ترامپ، میزبانی منامه برای برگزاری نشست موسوم به "صلح برای ‏رفاه" در ژوئن 2019 (به منظور جذب سرمایه گذاری در مناطق فلسطینی بر اساس طرح "معامله قرن" دونالد ترامپ) و دیدار ‏علنی وزیر خارجه بحرین با همتای اسرائیلی خود در حاشیه کفرانس ادیان در واشنگتن در سال 2019 اشاره کرد. ‏به رغم اینکه خاندان حاکم بر بحرین تمایل خود را برای عادی سازی روابط با اسرائیل پنهان نمی کنند؛ اما سلسله ای از مسائل ‏داخلی و منطقه ای موجب شده تا هزینه های احتمالی این اقدام، موجب محافظه کاری بیشتر حکومت بحرین شود. ساختار حکومتی ‏بحرین که اقلیتی سنی بر اکثریت شیعه حکومت می کند، همواره این کشور را صحنه مخالفت های گسترده ای با خاندان حاکم کرده ‏و آرام سازی فضای داخلی و حفظ امنیت داخلی را در اولویت های حکومت قرار داده است. ‏این در حالی است که حکومت بحرین با مشکلات اقتصادی در زمینه کسری بودجه روبروست و در سال 2019 سه کشور ‏عربستان، امارات و کویت با بسته کمکی 10 میلیارد دلاری به دولت این کشور برای تسویه بدهی های عمومی کمک کردند. ‏
علاوه بر این بحرین دارای جمعیت های سیاسی (با کارکرد حزبی) است که طیفی از گرایش های شیعی، بنیادگرا و سلفی تا نیروی ‏لیبرال را در بر می گیرد. این احزاب در واکنش به اقدام عادی سازی روابط امارات و اسرائیل، موضع گیری کرده و جمعیت وفاق ‏ملی اسلامی، به عنوان بزرگترین حزب شیعی، این اقدام امارات را محکوم کرد. همچنین 8 جمعیت سیاسی دیگر که نماینده ‏گرایش های چپگرا و سلفی هم در آن دیده می شدند، با صدور بیانیه مشترکی همه اشکال عادی سازی با رژیم صهیونیستی را رد ‏کردند و از حکومت خواستند در راستای هماهنگی با مواضع مردم، چنین اقداماتی را محکوم کند. بدون شک مواضع جمعیت های ‏سیاسی بحرین، نمایی از واکنش احتمالی مردم این کشور به عادی سازی روابط با اسرائیل را ترسیم می کند.‏از سوی دیگر تصمیمات حکومت بحرین در عرصه سیاست خارجی مستقل نیست و دولت این کشور وابستگی سیاسی و اقتصادی ‏عمیقی با عربستان دارد؛ حکومت بحرین همواره با قیام های داخلی مواجه بوده که عمده ترین آن به بهار عربی 2011 باز می ‏گردد که با کمک و حمایت ریاض سرکوب شد. ‏از حیث تجاری نیز عربستان در تجارت کالا و خدمات در بحرین نقش عمده ای دارد. پادشاه بحرین وابستگی به عربستان را انکار ‏نمی کند و در سفر اخیر (1 سپتامبر 2020) جراد کوشنر، مشاور ارشد رئیس جمهور آمریکا به منامه، حمد بن عیسی آل خلیفه به ‏کوشنر گفت که ثبات و همبستگی کشورهای حاشیه خلیج فارس در همه مواضع، به برادر بزرگتر یعنی عربستان سعودی اتکا دارد ‏‏... وی پیش از این در سفر وزیر امور خارجه آمریکا به بحرین نیز تاکید کرده بود که منامه پیش از عربستان به عادی سازی ‏روابط نخواهد پرداخت.‏نام بحرین در حالی به عنوان گزینه بعدی عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی مطرح می شود که به غیر از کویت، سایر ‏اعضای شورای همکاری روابط آشکار و مخفی با اسرائیل دارند، به این ترتیب آیا پس از امارات، بحرین نزدیک ترین گزینه ‏برای عادی سازی روابط با این رژیم خواهد بود؟
*کارشناس امور منطقه