گروه راه و ساختمان - بازار اجاره که اکنون تحت تاثیر کمبود عرضه و افزایش قیمت مسکن به رقم‌هایی خارج از توان خانوار رسیده است، ترکش کاهش ساخت و ساز در ۸ سال گذشته، عدم تحویل به موقع مسکن مهر و طولانی شدن صف مستاجران را می‌خورد.  نرخ رشد سالیانه مسکن از حدود ۹۹ درصد در سال گذشته به ۲۱ درصد در سال جاری کاهش پیدا کرده است که نتیجه ثبات در بازار در پی آغاز ساخت ۴ میلیون واحد مسکونی و طرح ملی دولت است،  با این حال خبر بد این است که بازار اجاره بها به رشد ماهیانه قابل توجهی رسیده که از توان و عهده مستاجر خارج است. به اذعان وزارت راه و شهرسازی، بازار اجاره در پی کاهش ساخت و ساز مسکن در ۸ سال گذشته، اکنون در شرایط نامتعادلی به سر می‌برد که موجب رنجِ مستاجران هنگام پیدا کردن یک واحد خالی شده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، وزارت راه وشهرسازی ماه گذشته و در اطلاعیه‌ای که در واکنش به تماس‌های مردمی بود اعلام کرد کاهش عرضه مسکن در سال‌های قبل، قیمت مسکن را افزایش داد که اکنون موجب افزایش قیمت رهن و اجاره شده است. به گفته مسئولان  وزارت راه و شهرسازی، با توجه به همبستگی قیمت مسکن و نرخ اجاره­‌بها و رهن، افزایش قیمت مسکن با تاخیر منجر به افزایش قیمت رهن و اجاره واحد مسکونی شده است. در این اطلاعیه «همراهی برخی عوامل درونی از جمله کاهش عرضه مسکن در سال‌­های قبل» قیمت مسکن را در اثر افزایش تقاضای سرمایه‌­ای، افزایش داده است.
جمعیت درصف مانده که مشتری واحدهای مسکن مهر بودند، با وعده وعید افتتاح قریب الوقوع طرحها، از خرید مسکن دست کشیدند و با کاهش ارزش پول وهم زمان رشد بی رویه قیمت‌ها مستاجر ماندند و صف ورودی‌های بازار اجاره را طولانی‌تر کردند. در پی کمبود عرضه در گام نخست، نرخ اجاره‌نشینی شهری در کل کشور از ۱۸ درصد در سال ۱۳۶۵ به ۳۸ درصد در سال ۱۳۹۵ رسید. با این حال دولت وقت برنامه‌ای برای کنترل بازار اجاره نداشت و ساخت و ساز مسکن مهر هم که می‌توانست تا حدودی صف بازار اجاره را کاهش دهد در دستور کار نبود.
رنجِ بازار اجاره از کمبود ساخت و ساز است
ایمان فضلی در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: رنج بازار اجاره اکنون از کمبود عرضه واحد مسکونی به بازار و همزمان افزایش تقاضای اجاره است و این مشکل بزرگ نتیجه کمبود ساخت و ساز در ۸ سال گذشته است.
او ادامه داد: دولت گذشته در دوسال پایانی فعالیت خود با طرح ساخت مسکن ملی وارد کنترل بازار مسکن شد و این درحالی بود که رشد قیمت مسکن در سال ۹۶ به سال ۹۹ به ۴۰۰ درصد افزایش یافته بود و شروع ساخت و سازها با ۶ سال تاخیر، تاثیری در کنترل نابسامانی بازار اجاره نداشت.
اجاره‌بهاء به رقم‌های غیرقابل کنترلی
 رسیده است
او معتقد است:  اکنون قیمت اجاره با نزدیک شدن به قیمت مسکن، به رقم های غیرقابل کنترلی رسیده است. برنامه دولت سیزدهم نیز ساخت سالیانه یک‌میلیون واحد مسکونی وکوتاه کردن صف مستاجران است تا بلکه بازار متلاطم اجاره در پی ورود خانه‌های جدید به بازار تا حدودی کنترل شود.
فضلی تصریح کرد: در سال‌های اخیر که مسکن به طور کامل در رکود قرار گرفت، توازن بین عرضه وتقاضا را بر هم زد و شاهد کاهش بسیار زیاد در تولید مسکن بودیم. به طوری که طبق آمارها در سال ۹۷ تنها حدود ۳۰ درصد از میزان مورد نیاز مسکن تولید شده است و با توجه به رکود ۵ ساله بازار مسکن و کاهش تولیدی که در این سالها صورت گرفته هم اکنون ۴ میلیون خانه نیاز داریم تا تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار اجاره و اقتصاد مسکن برقرار شود.
اجاره نشینی ‌ مرسوم سکونت در برخی کشورهای اروپایی
وی ابراز داشت: درکشوری همچون آلمان که اقتصاد پویا و فعال صنعتی دارد، اجاره‌نشینی یکی از از راه‌های مرسوم سکونت به شمار می‌­رود. مردم ترجیح می‌دهند سرمایه خود را وارد چرخه تولید کنند وازمنافع آن بهره‌مند گردند و اجاره‌نشینی را به انباشت سرمایه در ملک ترجیح می‌­دهند.
نباید به نقش قیمت تمام شده مسکن در نرخ اجاره بها غافل ماند. همانطور که می­‌دانیم بخش عمده‌ای از قیمت ملک را زمین و مابقی را مصالح ساختمانی دربرمی­‌گیرد. وزارت راه و شهرسازی با بیان اینکه زمین‌های دولتی را در اختیار سازندگان در بافت‌های فرسوده می­‌گذاریم، سعی کرد سازندگان و انبوه‌سازان را در اقتصاد مسکن به این بازارسوق دهد. اما باید دانست، صادرات بی رویه مصالح پایه همچون سیمان، کاشی وسرامیک به کشورهای همسایه با قیمت بسیار کم یکی از نقاط ضعف فعالان این حوزه بود که باعث افزایش قیمت مصالح ساختمانی بیش از نرخ تورم شد. ردم در حال حاضر پول خرید خانه ندارند ولی به هر حال باید یک جایی مستقر شوند که به سمت بازار اجاره می‌روند. با توجه به کمبود عرضه و افزایش تقاضا، رقابتی در بازار اجاره شکل می‌گیرد که به رشد نرخها منجر شده است. بسیاری از مستاجران هم به شهرهای اطراف تهران مثل پردیس، پرند، هشتگرد و شهریار رفته‌اند که شاید اگر این شهرها نبود شرایط معیشتی اقشار اجاره‌نشین از اوضاع کنونی هم سخت‌تر می‌شد.