معصومه رضاییان - مذاکرات ایران و 1+4 برای حل مناقشات خروج آمریکا از برجام به ایستگاه آخر رسیده و اما تحریم‌ها همچنان به عنوان پاشنه آشیل این گفت‌وگوها مطرح است.
مذاکرات احیای برجام در دور هشتم برای چندمین بار به رایزنی طرف‌های مذاکره کننده با پایتخت‌ها انجامید و هفته گذشته مذاکره کنندگان که تقریباً همه آنان از فضای مثبت و رو به جلوی مذاکرات می‌گفتند برای تصمیم‌گیری نهایی به کشورهای خود بازگشتند و گفته می‌شود این تنفس یک هفته‌ای تعیین کننده نتیجه گفت‌وگوهای چند ماهه مذاکرات خواهد بود. سعید خطیب‌زاده درباره روند مذاکرات به خبرنگاران گفته‌ بود: مذاکرات در سه هفته گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی داشته در هر چهار حوزه و در برخی پیشرفت‌ها قابل توجه‌تر و سرعت بهتر بوده و در برخی به خاطر بی عملی‌های طرف مقابل و یا عدم ابتکار و خلاقیت لازم در طرف‌های مقابل با کندی‌هایی روبرو بوده و توصیه می‌کنیم بعد از بازگشت از پایتخت‌ها با تصمیمات لازم برگردند. اگر طرف‌های دیگر به ویژه آمریکا وقتی به وین برمی‌گردد تصمیمات خود را اخذ کرده باشد و مطالبات به حق ایران را صحه بگذارد و بیشتر از برجام مطالبه نکند به سرعت می‌توان به توافق پایدار و قابل اتکا رسید.
پر واضح است که لغو تحریم‌های آمریکایی مهمترین و چالشی‌ترین مبحث مذاکرات است که هنوز تصمیم دقیقی درباره آن گرفته نشده است. امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در تماس تلفنی با سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان تأکید کرد کرد که جمهوری اسلامی ایران حق دارد که به آمریکا بی‌اعتماد باشد چرا که این ایالات متحده بوده که باعث ایجاد بحران شد.
اعتراف به بدعهد بودن آمریکایی‌ها از سوی دولت‌های اروپایی در حالی مطرح می‌شود که عباس‌زاده مشکینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره محتوای گفت‌وگوها با علی باقری این کمیسیون می‌گوید: موضوع تحریم‌ها همچنان محل اختلاف است و اگر آمریکا بپذیرد که همه تحریم‌های برجامی و غیر برجامی را رفع کند، گفت‌وگوها می‌تواند بخش مهمی از راه را در کوتاه مدت بپیماید. وی تصریح می‌کند که حق جمهوری اسلامی ایران است که  تمام تحریم‌ها لغو شود ولی تا به امروز حریف، لغو بخشی از تحریم‌ها را پذیرفته است. سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس همچنین این را هم مورد تأکید قرار می‌دهد که مجموعه قرائن و شواهد و واقعیت‌ها از جمله برگه‌هایی که جمهوری اسلامی ایران در دست دارد، نشاندهنده آماده بودن شرایط برای یک توافق خوب و برد-برد است.
خوشبینی درباره مذاکراتی که تاکنون میان ایران و 1+4 پس از خروج آمریکا از برجام صورت گرفته این روزها از زبان طرف‌های غربی نیز شنیده می‌شود روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در گزارشی به نقل از یک مقام ارشد امریکایی می‌نویسد: متن تفاهم تقریباً آماده شده است و تنها تصمیم‌گیری پیرامون تفاهمات صورت گرفته، سرنوشت مذاکرات را مشخص خواهد کرد. به گفته این مقام دیپلماتیک، مذاکرات بر سر احیای توافق ۲۰۱۵ در مرحله آخر است و اینکه همه طرف‌ها باید به بازگشت به پایبندی کامل به این توافق متعهد شوند. به گفته او توافق جدید هم همانند توافق اصلی، برنامه موشکی ایران را محدود نخواهد کرد.
خوشبینی درباره روند مذاکرات احیای برجام درحالی از سوی اعضای حاضر در وین مطرح می‌شود که تحریم‌ها هنوز موضوع جدی اختلافی ایران و آمریکاست. وقتی دونالد ترامپ رئیس جمهور قبلی آمریکا به صورت یکجانبه از توافق بین‌المللی برجام خارج شد، بدون توجه به قوانین بین‌الملل فرمان بازگشت همه تحریم‌ها صادر و ریسک همکاری‌های اقتصادی دنیا با ایران را بالابرد. همین موضوع کلاف مذاکرات در دور جدید را هم پیچیده کرده است و همچنان این سؤال مطرح است که آیا می‌توان بار دیگر به تعهدات آمریکایی‌ها اطمینان کرد؟ اهمیت این موضوع برای جمهوری اسلامی ایران باعث شده خواستار لغو همه تحریم‌ها و دادن ضمانت و راستی‌آزمایی برای برداشته شدند کامل تحریم‌ها شود.
پافشاری جمهوری اسلامی ایران در وین بر دریافت ضمانت از آمریکایی‌ها و غیرقابل بازگشت کردن تحریم‌های اقتصادی درصحبت‌های باب منندز، رئیس دموکرات کمیته روابط خارجی سنای آمریکا که چهارشنبه گذشته در جلسه کنگره از دولت بایدن خواسته تحریم‌ علیه ایران و شرکت‌هایی را که با این کشور تعامل دارند را تشدید کند، نمود واقعی پیدا می‌کند.
سابقه آمریکایی‌ها در سال‌های گذشته نشان می‌دهد امضای دولتمردانشان هیچ اعتباری ندارد. برجام توافقی بین‌المللی بود که اقدامات مندرج در آن فقط از سوی جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت و آمریکایی‌ها به زعم خودشان تحریم‌ ملت ایران را بهانه تضمین اجرای برجام عنوان کردند وهرچند ایران به تعهدات خود عمل کرد، تحریم‌ها نه تنها کاسته نشد، بلکه به فشار حداکثری رسید. بنابراین ضمانت‌های مطالبه شده در وین حق مسلم و مسیر منطقی مذاکره کنندگان برای اجرا شدن توافقی است که قرار است در این دوره از مذاکرات صورت گیرد.