لایروبی کانال آشوراده که طی روزهای اخیر واکنش‌های متعددی نسبت به انجام آن برانگیخته شده،به گفته مسئولان موافق اجرای طرح قرار است با هدف نجات خلیج گرگان انجام شود ،اما از نگاه کارشناسان و کنش‌گران محیط زیست، این اقدام نه تنها کمک‌کننده نیست، بلکه مخرب هم است.حال، کدام گروه درست می‌گوید؟به گزارش اقتصادسرآمد، تالاب بین‌المللی میانکاله که بخش عمده آن در مرزهای سیاسی مازندران و قسمتی از آن هم در محدوده استان گلستان قرار دارد طی روزهای اخیر یک بار دیگر به صدر خبرهای زیست‌محیطی کشور برگشت. این بار مسائل مرتبط با پرندگان یا پتروشیمی این تالاب را به کانون توجه کنش‌گران محیط زیستی تبدیل نکردند؛ بلکه لایروبی کانال مهم آشوراده برای نجات خلیج گرگان حساسیت روی این زیستگاه مهم و ارزشمند را بالا برد.خلیج گرگان یکی از بزرگ ترین مخازن آب شیرین متصل به دریای خزر است و تداوم زندگی بسیاری از جانداران در بزرگ‌ترین دریاچه زمین به اتصال آن با دریا وابسته است. این پهنه آبی در جنوب شرقی دریای خزر و حوزه شهرستان‌های بندرترکمن، بندرگز، نوکنده و بهشهر با امتداد شرقی-غربی از ۶۰ کیلومتر طول و حداکثر ۱۲ کیلومتر عرض برخوردار است. داده‌های سازمان نقشه‌برداری کشور نشان می‌دهند که بیش از ۳۰ درصد وسعت ۴۰۰ کیلومتر مربعی خلیج گرگان در سال‌های اخیر خشک شد. همین امر نیز سبب شد که احیاء این خلیج به شکل جدی مورد درخواست دوستداران محیط زیست قرار بگیرد.لایروبی کانال‌های آب‌رسان به خلیج میانکاله طرحی است که ۱۳ اسفند پارسال و پس از بازدید آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌ دولت سیزدهم از سواحل خلیج گرگان به شکل ویژه مورد توجه قرار گرفت. رئیس‌جمهور در آن سفر و بازدید تأکید کرده بود که آب باید در خلیج گرگان جریان داشته باشد و مسئولان بدون فوت وقت برای احیاء این پهنه آبی اقدام کنند.پس از این اظهارنظر و توجه ویژه دولت سیزدهم به تالاب میانکاله که یک هفته بعد یعنی ۲۰ اسفند در سفر رئیس‌جمهور به مازندران هم تکرار شد، دوستداران محیط زیست و میانکاله امیدوار شدند که چالش‌های خلیج گرگان دست‌کم کاهش یابد و تهدید این زیستگاه مهم کم شود ، اما به مرور این‌گونه به نظر رسید که اقدامات در حال انجام برای احیاء خلیج گرگان ممکن است در مسیری قرار گرفته باشد که دغدغه‌های دوستداران محیط زیست و رئیس دولت سیزدهم را برطرف نکند ؛ نکته‌ای که اکنون بسیاری از کارشناسان بر آن تأکید دارند و از مسئولان و متولیان امر می‌خواهند با حساسیت و دقت بیشتری به اقدامات تعریف شده و در نظر گرفته شده برای احیاء خلیج گرگان نظارت کنند.
لایروبی آری یا خیر؟
موافقان لایروبی کانال‌های آب‌رسان خلیج گرگان می‌گویند طبق دستور رئیس‌جمهور باید هر چه زودتر لایروبی انجام شود. این گروه تأکید می‌کنند لایروبی بدون توقف باید ادامه یابد تا گردش آب دریا در خلیج گرگان بیشتر شود. حتی اقدامات مربوط به لایروبی نیز حدود یک ماه پیش و از کانال مهم آشوراده آغاز شد.علی‌محمد زنگانه استاندار گلستان یکی از مسئولانی است که اصرار زیادی بر اجرای بدون توقف لایروبی کانال آشوراده دارد. او در روزهای اخیر چند بار در نشست‌های مختلف صراحتا تأکید کرد هیچ بهانه‌ای برای متوقف کردن لایروبی کانال آشوراده پذیرفتنی نیست و اگر هم مخالفتی انجام می‌شود ناشی از سنگ‌اندازی است.
وی روز ۱۱ خرداد در جلسه شورای اداری گلستان اظهار کرد: «در مساله طرح گردشگری آشوراده و لایروبی شاید اگر رییس‌جمهور دستور نمی‌داد، مشکلی نبود و ما تلاش نمی‌کردیم. اما اجرای این طرح‌ها در کنار خواسته رییس‌ جمهور، خواسته نماینده ولی فقیه در گلستان، نماینده مردم استان در مجلس خبرگان رهبری و از همه مهم‌تر مطالبه عامه و عمومی مردم است. حق گرفتنی است. اما وقتی ما تلاش می‌کنیم تا در روند کار تسریع شود، عده‌ای خلاف دستور رییس‌جمهور عمل می‌کنند و در کارها مانع و سنگ‌اندازی می‌نمایند. من می‌توانم از پشتوانه خودم براساس دستور رییس جمهوری برای اجرای این طرح‌ها استفاده کنم اما بدون شک درگیری‌هایی بعد از آن به وجود خواهد آمد.» زنگانه در این نشست به صدور نامه‌ای توسط « علی کلانه » رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله مبنی بر ضرورت توقف عملیات لایروبی به دلیل رعایت نشدن ضوابط فنی و محیط زیستی نیز اعتراض تندی کرد و دستور داد تا عملیات لایروبی بدون فوت وقت از سر گرفته شود. انتشار ویدئوی واکنش زنگانه و اظهارات او خطاب به رئیس پناهگاه حیات وحش میانکاله نیز حساسیت‌ها روی این پروژه را در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور به شکل قابل توجهی بیشتر کرد. این در حالی است که هر دو طیف موافق و مخالف لایروبی به طور همزمان از دغدغه برای نجات خلیج گرگان صحبت می‌کنند ؛ همان هدفی که رئیس دولت سیزدهم صراحتا بر تحقق آن تأکید کرد. در چنین شرایطی این پرسش پیش می‌آید که کدام نگرش درست است؟
لایروبی بر اساس مصوبات
موافقان لایروبی از جمله استاندار گلستان تأکید می‌کنند که لایروبی با انجام مطالعات کافی و لازم آغاز شده و خطری برای خلیج گرگان و میانکاله ندارد. مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران که مدیریت میانکاله تحت اداره کل زیرمجموعه او قرار دارد تأکید می‌کند که لایروبی کانال آشوراده آسیبی به این زیستگاه نمی‌رساند و طبق مصوبات شورای مشورتی مدیریت تالاب‌ها در حال انجام است.عطاءالله کاویان اظهار می‌کند: انجام لایروبی در کمیته مشورتی با حضور استانداران و مدیران استانی مرتبط مصوب شد. چندین مرحله بازدیدهای کارشناسی صورت گرفت و پروژه طبق مصوبات اجرا می‌شود. ضمن این‌که پروژه تسهیل ارتباط آب بین دریای خزر و خلیج گرگان یک پروژه مستقل نیست. چند کار باید با هم انجام شود تا گردش آب اتفاق بیفتد. یکی از این کارهای ضروری لایروبی است که در حوزه استحفاظی گلستان انجام می‌شود.وی می‌افزاید: همه تلاش محیط زیست این است که حداکثر الزامات و ضوابط فنی در اجرای پروژه رعایت شود. رسوبی که لایروبی می‌شود باید به گونه‌ای مدیریت شود که شست و شو با آب باران نداشته باشد و پوشش گیاهی تثبیت‌کننده روی آن شکل بگیرد.