رقابت در حوزه ترانزیت کالا در گروه توسعه و تجهیز بنادر است، « اقتصاد سرآمد» گزارش می دهد

سیاست دولت درباره سند توسعه بندر چابهارچیست؟

گروه اقتصاد دریایی - استفاده مطلوب از زیرساخت‌ های ترانزیتی ایران مستلزم تغییر نگاه، هم‌ افزایی و مساعی همه دستگاه‌ های مرتبط در کاهش زمان و هزینه انتقال کالا است. با این حال با وجود ظرفیت‌ های خوب ایجاد شده در بنادر کشور خصوصا بندر چابهار، به دلیل نبود استراتژی و رویکرد مناسب در توسعه ترانزیت و انتقال کالا از طریق کشور، در بهره‌ گیری از فرصت‌ ها خصوصا در افزایش سهم تجارت از جابجایی بین‌ اللملی کالا موفق نبوده‌ ایم. جریان عبور و تجارت جهانی منتظر غفلت دولت‌ ها و ایجاد تأخیرات، قوانین دست و پا گیر و رویکردهای بخشی و صنفی نخواهد بود. از سوی دیگر کشورهای همسایه برای جذب و انتقال کالای سایر کشورها از قلمرو خود به شدت در حال رقابت هستند.
به گزارش اقتصادسرآمد، نمونه بارز آن در منطقه، ایجاد خط سراسری ریلی شرق به غرب از خاک روسیه شامل خط سراسری راه آهن TSRو TCR است. در شرق، کشور همسایه پاکستان با وجود مشکلات سیاسی با دولت هند و تضاد منافع چین و هند در پاکستان، از طرفی به دنبال تکمیل پروژه OBOR با چین و از سوی دیگر به دنبال تسهیل انتقال کالای ترانزیتی با هندوستان از طریق گذرگاه‌ های زمینی است. در غرب کشور با راه‌ اندازی بندر ام القصر جریان انتقال کالای ترانزیتی از ام‌ القصر و بصره به شمال عراق و امتداد آن تا ترکیه در حال انجام است. در جنوب کشور نیز انتقال کالا و تجاری‌ سازی حمل‌ و‌ نقل کالا، از اولویت‌های کشورهای حاشیه خلیج فارس است.
چابهار، فرصتی بی‌بدیل برای تجارت و ترانزیت کشورهای حوزه مشترک‌المنافع از جمله قزاقستان است که از طریق این بندر راهبردی می‌توانند به آب‌های آزاد دسترسی مناسبی داشته باشند. با توجه به اهمیت بندر آکتائو و کوریک در تبادلات تجاری ایران و قزاقستان و موقعیت راهبردی بندر چابهار، می توانیم از این ظرفیت برای توسعه همکاری‌های حمل و نقلی و ترانزیت دو کشور استفاده کنیم.
چابهار دروازه مراودات دریایی ایران
 با کشورهای شمال شرق
علی زنگنه کارشناس مسائل منطقه‌ای و ترانزیت کالا در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: با توجه به راهبردهای اجرایی جمهوری اسلامی ایران در مناطق آزاد و در چابهار که نقطه اتصال آن از سه کریدور جهانی که دو کریدور شمال جنوب و شرق به غرب آن از چابهار عبور می کند  با اتکا به اسناد بالادستی همچون سند توسعه سواحل مکُران، سند آمایش مراکز لجستیک کشور و سند توسعه محور شرق، همه این‌ها نقطه اتصال به پاکستان، افغانستان و دریای عمان، اقیانوس هند را در بر می‌گیرد.وی در ادامه  افزود: سیاست دولت سیزدهم نسبت به مناطق آزاد و در خصوص سند توسعه بندر چابهار موضوع مهم ماده ۶۸ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور بوده و هم‌اکنون در دستور کار دولت قرار دارد.او تصریح کرد: بندر چابهار از سه وجه در ایجاد دسترسی کشورمان به حوزه‌های پیرامونی در منطقه می‌تواند ایفای نقش کند؛ از طریق ترانزیت کالا از خاک افغانستان (چابهار- زاهدان- خواف- هرات -مزارشریف- تاشکند) به آسیای مرکزی، مسیر شمال شرق کشور به ترکمنستان- قرقیزستان و آسیای مرکزی و از مسیر کریدور شمال - جنوب به حوزه قفقاز و دریای مازندران به روسیه و اروپا.
به گفته کارشناس ترانزیت کالای کشورمان، کریدور شمال- جنوب یکی از مسیرهای مهم ترانزیتی و مواصلاتی به سوی منطقه آسیای میانه است و کشورها در مسیر این کریدور هر یک با تشکیل اتحادیه و انعقاد قراردادهای همکاری در رقابتی همه‌جانبه به توسعه و تجهیز بنادر از جمله بندرچابهار، جاده‌ها، ترمینال‌ها و مسیرهای ریلی خود می‌پردازند.
زنگنه معتقد است: در این میان اتصال بندر چابهار به عنوان بندری استراتژیک به این کریدور در مبادله کالا به شرق کشور و همسایه‌های شرقی و آسیای میانه نقش مهمی ایفا خواهد کرد.در صورت عملیاتی شدن این کریدور انتقال کانتینر از بندر بمبئی به مسکو با هزینه کمتری انجام خواهد پذیرفت.هماهنگی و همت تمامی دستگاه‌ ها جهت روان‌ سازی و حذف تشریفات زائد اداری انتقال کالا در قلمرو کشور از ضروریات است. مطمئنا اهتمام به روان‌ سازی ترانزیت با تغییر رویکرد مدیران و تصمیم‌گیران کشور از نگاه و پیش‌ فرض «نیاز کشورهای همسایه و منطقه به انتقال کالا از طریق کشور» به «ترانزیت کالا به عنوان یک فرصت اقتصادی و موثر در توسعه کشور» میسر خواهد شد.
در ادامه، فعال‌سازی دیپلماسی قوی با کشورهای همسایه جهت انتقال ریلی و جاده کالا از گذرگاه‌ های مرزی از ضروریات است. توسعه زیرساخت‌ ها خصوصا توسعه امکانات مورد نیاز در پایانه‌ های مرزی و حذف برخی از عوارض که عملا جذابیت‌های ترانزیت کالا را حذف کرده نیز ضروری است. توجه به نیازمندی‌های بخش خصوصی حمل‌و‌نقل بین‌الملی و عدم توجه به نوسازی و بازسازی ناوگان زمینی حمل کالا موضوعاتی است که معمولا متولیان دولتی ترانزیت از توجه به آن غافل شده‌اند. 
اسکله بندر شهید بهشتی چابهار توانایی پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما را دارد و از مناطق آزاد اقتصادی ایران به‌شمار می‌رود. بندر چابهار به دلیل موقعیت راهبردی، که نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه همچون «افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان» به آب‌های آزاد بوده و از اهمیت فراوانی برخوردار است اما آنچه در این میان مبهم است سرنوشت این بندر مهم و سوق الجیشی است که متاسفانه به دلایل فراوان نه تنها توسعه جهشی به خود ندیده است بلکه درمیان وعده ها و بعضی قراردادها که جنبه اجرایی به خود ندیده است گرفتار عقب افتادگی نیز شده است. 
سیاست دولت درباره سند توسعه بندر چابهارچیست؟
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه